Халакост у Бярозаўскім раёне
За час акупацыі практычна ўсе яўрэі Бярозаўскага раёна былі забітыя[1].
Самыя масавыя забойствы яўрэяў адбываліся:
- на Броннай гары — да лістапада 1942 года былі забітыя больш за 50 000 чалавек, у пераважнай большасці яўрэі[2];
- у Бярозаўскім гета — больш за 8000 яўрэяў;
- каля вёскі Смалярка (Сакалоўскі сельсавет) — больш за 3000 яўрэяў[3].
Немцы, рэалізуючы гітлераўскую праграму знішчэння яўрэяў, стварылі на тэрыторыі раёна 3 гета. У двух гета ў горадзе Бяроза (ліпень 1941 — 15 кастрычніка 1942) былі забітыя на месцы або вывезены і забітыя ў іншых месцах больш за 8000 яўрэяў. У гета ў вёсцы Малеч (лета 1941 — кастрычнік 1941) утрымліваліся 750 яўрэяў, якіх перагналі і забілі ў гета ў Бярозе.
У Бярозаўскім раёне 3 чалавекі былі ўдастоены ганаровага звання «Праведнік народаў свету» ад ізраільскага мемарыяльнага інстытута «Яд ва-Шэм» «у знак глыбокай удзячнасці за дапамогу, аказаную яўрэйскаму народу ў гады Другой сусветнай вайны»: Сянкевічы Пётр, Марыя і Яўген — за выратаванне Эпельбаума Адама ў вёсцы Ясевічы[4].
Помнікі ахвярам усталяваны на Бронзавай гары[5] і ў Смалярцы[6].
Крыніцы
правіць- ↑ «Память. Берёзовский район». 1987, с. 243.
- ↑ «Память. Берёзовский район». 1987, с. 166-167, 170, 347.
- ↑ «Память. Берёзовский район». 1987, с. 168.
- ↑ История спасения. Сенкевич Пётр. Архівавана з першакрыніцы 10 студзеня 2017. Праверана 30 красавіка 2015.
- ↑ М. Ринский. История памятника. Памятник жертвам фашизма на Бронной горе. Архівавана 15 мая 2018.
- ↑ В Березовском районе открыт памятный знак жертвам Холокоста. Архівавана з першакрыніцы 31 кастрычніка 2020. Праверана 18 чэрвеня 2022.
Літаратура
правіць- И.П. Шамякин (гл. ред.), Г.К. Киселев, П.Л. Лебедев и др. (редкол.). «Память. Историко-документальная хроника Берёзовского района». — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия», 1987. — 440 с.