Хрудзім

Хрудзім (чэшск.: Chrudim [ˈxruɟɪm]) — горад на захадзе Пардубіцкага края Чэхіі. З'яўляецца адміністрацыйным цэнтрам раёна Хрудзім. Насельніцтва — 23 484 чалавек (2006). Размяшчаецца ў 110-і кіламетрах на ўсход ад Прагі.

Горад Хрудзім Chrudim Герб Сцяг Краіна Чэхія Край Пардубіцкі Раён Хрудзім Каардынаты 49°57′04″ пн. ш. 15°47′44″ у. д. Кіраўнік František Pilný[d] Заснаваны 995 Першая згадка 1055 Плошча 33,20 км² Вышыня цэнтра 240 м Водныя аб’екты Chrudimka[d] Насельніцтва ▼ 23 217 чалавек (2012) Часавы пояс Цэнтральнаеўрапейскі летні час Паштовы індэкс 537 01 Аўтамабільны код E Афіцыйны сайт chrudim-city.cz Хрудзім на карце Чэхіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

У VII—VIII стст. у раён цяперашняга Хрудзіма прыйшлі славяне. Паселішча, відавочна, з'явілася ў IX стагоддзі, хоць першая згадка пра яго адносіцца да 1055 года, калі тут памёр чэшскі князь Бржэціслаў I. У часы кіравання Пржэмысла Отакара II Хрудзім стаў каралеўскім горадам. Яго выгоднае становішча на шляху з Прагі ў Маравію зрабіла Хрудзім адным з асноўных гарадоў Чэшскага каралеўства.

Падчас Гусіцкіх войнаў (1419—1434) Хрудзім падтрымаў прыхільнікаў Гуса, нямецкае насельніцтва пакінула горад. Цяжкім бедствам для горада стала таксама Трыццацігадовая вайна. Хрудзім пачаў страчваць сваю былую значнасцю.

Будаўніцтва чыгункі праз Хрудзім у трэцяй чвэрці XIX стагоддзя негатыўна адбілася на эканоміцы горада. Нягледзячы на гэта Хрудзім паступова станавіўся культурным цэнтрам.

Насельніцтва

Год	1869	1880	1890	1900	1910	1921	1930
Насельніцтва	10 585	13 240	13 484	14 413	14 996	14 620	14 776
Год	1950	1961	1970	1980	1991	2001	2009
Насельніцтва	15 210	16 460	18 238	21 393	23 643	23 898	23 718

Касцёл Узнясення Дзевы Марыі

Славутасці

• Касцёл Узнясення Дзевы Марыі (1857—1879)
• Касцёл Св. Іосіфа (1662—1665)
• Касцёл Св. Кацярыны Александрыйскай (1662—1665)
• Чумны слуп

Вядомыя выхадцы і жыхары

Помнік І. Рэселю ў Хрудзіме

Помнік Карнеліусу Віктарыну ў Хрудзіме

• Карнеліус Віктарын з Вшэгрда (каля 1460—1520) — чэшскі пісьменнік-гуманіст, асветнік XV стагоддзя, перакладчык, юрыст, педагог.
• Іозеф Рэсель (1793—1857) — вынаходнік, які прапанаваў новы рухавік для судна — вяслярны вінт, змяшчаны ў кармавой частцы, і пабудаваў першы ў свеце параход «Чывета» з вяслярным вінтом.
• Францішак Шморанц старэйшы (1814—1902) — чэшскі архітэктар і рэстаўратар. Ганаровы грамадзянін Хрудзіма.

Гарады-пабрацімы

• Алесніца
• Свіднік
• Чаркасы
• Эдэ

Спасылкі

• Афіцыйны сайт Архівавана 6 мая 2021. (чэшск., англ., ням.)
• Гісторыя горада Архівавана 21 мая 2006. (англ.)
• Chrudim - virtual show