Чарнано́гія (англ.: Blackfeet, саманазва: Niitsitapi, ᖹᐟᒧᐧᒣᑯ, літаральна "людзі") — заходняя алганкінская канфедэрацыя. Склалася ў XVIII - XIX стст. на поўначы Вялікіх раўнін. Першапачаткова ўключала такія народы, як пеганы, каінава і сіксікава. Блізкімі саюзнікамі лічыліся гравантры і цуутына.

Танец скальпаў, 1907 г.

Агульная назва чарнаногія паходзіць ад саманазвы сіксікава, шырока выкарыстоўваецца ў навуковай літаратуры і ў афіцыйных дакументах.

У XIX ст. чарнаногія кантралявалі значныя тэрыторыі на поўдні Канады і поўначы ЗША. Асноўнай грамадскай адзінкай былі качавыя групы коннікаў і паляўнічых на бізонаў, якія вылучалі са сваіх шэрагаў правадыроў. Хаця падчас Індзейскіх войн чарнаногія захоўвалі нейтралітэт у дачыненні да арміі ЗША, у 1870 г. яны пацярпелі ад памылковага нападу амерыканскіх ваенных. У 1874 г. Кангрэс ЗША скараціў межы рэзевацыі пеганаў. Значныя страты чарнаногім прынеслі эпідэмііі і сутычкі з кры з-за паляўнічых тэрыторый. З 1860-х гг. яны трапілі ў залежнасць ад урадавай дапамогі. Яе недахоп узімку 1883 - 1884 г. выклікаў голад і смерць 600 чалавек. У 1935 г. пеганы Мантаны вылучыліся з канфедэрацыі і абвясцілі сябе асобнай нацыяй са сваім заканадаўствам.

У нашы дні канфедэрацыя захоўваецца толькі на тэрыторыі Канады, дзе вызначаецца федэральным урадам як адна з "першых нацый". У яе склад уваходзяць каінаа, сіксікава і паўночныя пеганы. Агульная колькасць чальцоў перавышае 22 000 чалавек. Паўднёвыя пеганы (ЗША) захоўваюць назву чарнаногіх.

Спасылкі правіць