Чэслаў Гервель
Чэслаў Гервель (польск.: Czesław Gerwel; 18 ліпеня 1909, Баранавічы — 12 верасня 1974, Познань) — польскі вучоны, удзельнік Варшаўскага Паўстання (псеўданім Orłoś), фатограф.
Чэслаў Гервель | |
---|---|
Дата нараджэння | 18 ліпеня 1909 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 12 верасня 1974 (65 гадоў) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | фатограф, біёлаг |
Альма-матар | |
Член у | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся 18 ліпеня 1909 года ў Баранавічы.
Закончыў гімназію імя Рамуальда Траўгута ў Брэст.
Навуковую работу ў галіне эмбрыялогіі пачаў у 1934 г як асыстэнт пад кіраўніцтвам прафесара А. Якубоўскага на кафедры параўнальнай анатоміі і біялогіі Познаньскага Універсітэта.
У 1939 годзе скончыў матэматычна-прыродазнаўчы факультэт Познаньскага Універсітэта.
У траўні 1940 года разам з жонкай быў дэпартаваны на прымусовыя работы ў Мартэншаген (Martenshagen) на Памор’і.
Вызвалены ў снежні 1940 года, перасяліўся з сям’ёй у Варшава.
З 1941 года працаваў у Дзяржаўным інстытуце гігіены. У той жа год уступіў у Армія Краёва. Меў званне падпаручыка і падпольнае імя «Орлос» (польск. «Orłoś»).
У канспірацыі ўдзельнічаў у вырабе вакцыны супраць тыфу для партызанскіх частак і варшаўскага гетта.
У 1942—1944 гадах вывучаў медыцыну ў тайным Універсітэце Заходніх Земляў у Варшава.
У Паўстанні, у Згрупаванні «Chrobry II» у Варшаве, кіраваў бактэрыялагічна-эпідэміялагічнай лабараторыяй і аптэкай у палявым шпіталі на вул. Супольнай, 27. Пасля капітуляцыі Паўстання дэпартаваны ў Stalag IVB у Цайтхайне (Zeithain), дзе ўдзельнічаў у стварэнні і кіраванні Польскім ваенным шпіталем як малодшы ардынатар.[2]
Пасля вызвалення з лагера вучыўся ў Цэнтры Вышэйшых Польскіх Навук у Бруселі.
У 1946 годзе вярнуўся ў Польшчу і пасяліўся ў Познані. Працягнуў навуковую работу ў Познаньскім Універсітэце спачатку як асістэнт, пазней — як старэйшы асістэнт і ад’юнкт.[3]
У 1950 годзе атрымаў доктарскую ступень матэматычна-прыродазнаўчых навук, стаў кіраўніком кафедры заалогіі і паразіталогіі на фармацэўтычным факультэце, а пасля яе аб’яднання з кафедрай агульнай біялогіі — кіраўніком лекарскага факультэта Медыцынскай акадэміі.
У 1956 г па ініцыятыве Ч. Гервеля пры міністры аховы здароўя ПНР была створана Камісія медыцынскай паразіталогіі. Спачатку ён выконваў абавязкі навуковага сакратара, а з 1961 — старшыні.
У 1957 годзе праходзіў навучанне на курсах паразіталогіі і трапічных хвароб у Інстытуце Бернхард-Нохт у Гамбургу.
Па яго ініцыятыве ў 1961 годзе была створана першая ў Польшы клініка паразітарных хвароб у Медыцынскай акадэміі ў Познані.
У 1963 годзе прафесар Ч. Гервель стаў кіраўніком польска-амерыканскай навуковай праграмы па даследванні трыхінелёзу. У гэтай праграме ўдзельнічала 10 навуковых устаноў і клінік Познані, Варшавы, Кракава, Беластока і вялікая колькасць ветерынарных станцый з усёй Польшы. План даследванняў уключаў каля 40 тэм у сферы біялогіі, эпідэміялогіі, імуналогіі, патагенеза, клінікі і тэрапіі трыхінелёзу.
У 1960-х гг. быў экспертам Сусветнай арганізацыі аховы здароўя ў сферы паразіталогіі. Быў членам Asocciacion International de Hidatodologia, American Veterinary Epidemiological Society, Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego.[4]
Аўтар многіх публікацый па паразіталогіі.
Падчас Варшаўскага паўстання (жнівень-верасень 1944 года) і знаходжання ў Шталагу IVB у Цайтхайне Чэслав Гервель выканаў 216 фотаздымкаў фотаапаратам Leica, які атрымаў ад свайго брата, лекара Тадэвуша Гервеля. Негатывы ён змог вывезці з Варшавы і схаваць падчас ператрусаў у Шталагу. На фатаграфіях ён зафіксаваў паўстанніцкае жыццё, якое кіпела вакол барыкады на скрыжаванні вуліц Вялікай і Сеннай, суседніх вуліц і будынкаў, дзейнасць шпіталя на вуліцы Супольнай, 27 у Варшаве, паўстанцаў, санітарак і цывільнае насельніцтва.
Фотакалекцыя Ч. Гервеля захоўваецца ў Музей Варшаўскага Паўстання.[5]
Крыніцы
правіць- ↑ а б https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/czeslaw-gerwel%2C13770.html
- ↑ https://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-328ee68a-8bdd-4723-9f29-c2c30fead843
- ↑ Konferencja naukowa: Profesor dr Czeslaw Gerwel jako czlowiek i naukowiec . bibliotekanauki.pl. Праверана 20 лютага 2024.
- ↑ Profesor dr med.Czesław Gerwel – na stulecie urodzin - Epidemiological Review . www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl. Праверана 20 лютага 2024.
- ↑ Czesław Gerwel „Orłoś” (польск.). www.1944.pl. Праверана 20 лютага 2024.