Ян Цадроўскі
Ян Цадроўскі (3 сакавіка 1617, в. Пагост каля Слуцка — пасля 1682) — падчашы новагародскі[1], мемуарыст.
| Ян Цадроўскі | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Адрованж | |||||||
|
|||||||
| Нараджэнне | 3 сакавіка 1617 | ||||||
| Смерць | не раней за 1682 | ||||||
| Род | Цадроўскія[d] | ||||||
| Бацька | Ян Цадроўскі[d] | ||||||
| Маці | Сафія з Камароўскіх[d] | ||||||
| Жонка | Ганна з Мірскіх[d] | ||||||
| Дзеці | Тэафілія з Цадроўскіх[d] | ||||||
| Веравызнанне | кальвінізм | ||||||
| Адукацыя | |||||||
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў шляхецкай кальвінісцкай сям’і Цадроўскіх герба «Адрованж»[2] Яна Цадроўскага і Сафіі Цёлкаўны Камароўскай. Браты — Тамаш, Аляксандр, блізнец Стэфан; сястра Ганна.
Вучыўся разам з братам-блізнюком Стафанам у Кёнігсбергу, затым у Кракаўскай акадэміі. У 1637 г. іх бацька даручыў сваіх сыноў Багуславу Радзівілу, пры двары якога яны служылі на працягу 32 гадоў, да самай смерці князя ў 1669 годзе. Шмат вандраваў разам з князем па Заходняй Еўропе. Выконваў розныя даручэнні Багуслава Радзівіла[3]. У 1655 годзе, падчас вайны Расіі з Рэччу Паспалітай (1654—1667), уцёк з сям’ёй на Жамойць пад пратэкцыю шведаў. Вярнуўся, вазіў цару Аляксею Міхайлавічу пад Друю петыцыю менскай шляхты. У 1658 годзе ўдзельнічаў у баявых дзеяннях менскай шляхты супраць маскоўскага войска, у 1660 годзе правёў дывізію Чарнецкага ад Свержаня да ракі Бярэзіны.
Меў вялікі аўтарытэт сярод шляхты Менскага ваяводства, быў электарам Яна Казіміра і Яна III Сабескага, соймавым паслом[3].
Пакінуў каштоўны дыярыуш, у якім апісаў не толькі сямейныя справы, але і падзеі, відавочцам якіх ён быў або аб якіх чуў. Апошні эпізод, апісаны ў дыярыушы, — жудаснае знішчэнне ў 1682 годзе Віленскага кальвінскага збору[3].
Сям’я
правіцьБыў жанаты першым шлюбам з Марыянай Швыкоўскай, другім — з Ганнай Мірскай, дачкой Рыгора Мірскага, вялікага стражніка літоўскага, трэцім — з Соф’яй Рымвідаўнай. У другім шлюбе меў сына Рыгора (нар. 1651) і дачку Соф’ю (нар. 1653).
Крыніцы
правіць- ↑ Сагановіч, 1995, с. 144
- ↑ Цадроўскія — адзін са значных шляхецкіх родаў Наваградскага павета і Мінскага ваяводства. Трымаліся кальвінізму нават у найцяжкі для Рэфармацыі перыяд. Пра род у 2-й палове XVII і XVIII ст. гл. падр. Konarski S. Szlachta kalwińska w Polsce; z przedmową S. Kętrzyńskiego. — Warszawa, 1936. — S. 38-43.
- ↑ а б в Юркевіч 2018.
Літаратура
правіць- Коршунаў А. Ф. Успаміны Яна Цадроўскага // Беларуская літаратура. Вып. 5. — Мн., 1977. — С. 154—167;
- Сагановіч Г. Невядомая вайна: 1654—1667. — Мн.: Навука і тэхніка. 1995. — 145 с. — С. 144.
- Зміцер Юркевіч Продкі Адама Міцкевіча - дзеячы Рэфармацыі ў Вялікім Княстве Літоўскім // Евангельская Царква Беларусі: гісторыя і сучаснасць / [укладальнікі: А. І. Бокун, А. У. Унучак, Ю. А. Бачышча]. — Мінск: 2018. — В. 3. — С. 197―209; у скане страчана с. 206.