Ёіціра Намбу

Ёіціра Намбу
Ёіціра Намбу
	яп.: 南部陽一郎
Дата нараджэння	18 студзеня 1921[…]
Месца нараджэння	Токіа[d], Токіа, Японія;
Дата смерці	5 ліпеня 2015[…] (94 гады)
Месца смерці	Таёнака, прэфектура Осака, Японія;
Грамадзянства	ЗША; Японія;
Род дзейнасці	фізік-тэарэтык, прафесар, фізік, даследчык
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Чыкагскі ўніверсітэт; Гарадскі ўніверсітэт Осакі[d]; Універсітэт Рыцумэйкан[d]; Такійскі ўніверсітэт;
Навуковая ступень	доктар навук[d] (1952)
Альма-матар	Такійскі ўніверсітэт (1952); Прынстанскі ўніверсітэт; Fukui Prefectural Fujishima High School[d];
Вядомыя вучні	Bindu A. Bambah[d]
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Амерыканскае фізічнае таварыства;
Узнагароды	грант Гугенхайма Нобелеўская прэмія па фізіцы (2008) медаль Бенджаміна Франкліна[d] (2005) медаль Оскара Клейна[d] (2005) медаль імя Макса Планка[d] (1985) прэмія Вольфа па фізіцы (1994) заслужаны дзеяч культуры[d] (1978) прэмія памяці Роберта Опенгеймера[d] (1976) прэмія Дэні Хайнемана ў галіне матэматычнай фізікі[d] (1970) Прэмія Сакураі[d] (1994) Прэмія імя І. Я. Памеранчука[d] (2007) медаль Дзірака (ICTP)[d] (1986)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ёіціра Намбу (яп. 南部阳一郎; нар. 18 студзеня 1921) — японскі і амерыканскі фізік-тэарэтык, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (2008) за адкрыццё механізму спантаннага парушэння сіметрыі ў субатамнай фізіцы. З'яўляецца членам Нацыянальнай акадэміі навук ЗША (1973), Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук.

БіяграфіяПравіць

Намбу нарадзіўся ў Токіа, у 1942 годзе скончыў Такійскі ўніверсітэт, дзе працаваў у перыяд 1945-1949. З 1949 па 1971 займаў пасаду прафесара Осакскага ўніверсітэта, а з 1971 - у Інстытуце ядзерных даследаванняў імя Э. Фермі Чыкагскага ўніверсітэта.

Навуковая дзейнасцьПравіць

Навуковыя працы Намбу прысвечаны пытанням квантавай электрадынамікі, фізікі элементарных часціц, квантавай тэорыі поля, тэорыі рассейвання, статыстыкі крышталёў, тэорыі звышправоднасці. У 1951 годзе незалежна ад іншых навукоўцаў ён прапанаваў ідэю асацыятыўнага нараджэння дзіўных часціц. У 1957 ён прадказаў існаванне вектарнага амега-мезона і атрымаў суадносіны, названыя «кросінг-сіметрыяй». У 1960 ім была вылучана ідэя спантаннага парушэння сіметрыі, а таксама гіпотэза частковага захавання слабога аксіяльна току адронаў. Праз год Намбу прыклаў канцэпцыю спарвання да задачы вызначэння спектру мас элементарных часціц. У 1964 ён даў агульны матэматычны доказ тэарэмы Голдстоўна, а таксама ўвёў у фізіку новы квантавы лік, які атрымаў назву «колер». У наступным годзе разам з М. Ханам яму ўдалося стварыць схему моцных узаемадзеянняў, заснаваную на трох трыплетах кваркаў з цэлалікавымі зарадамі (так званая мадэль Хана - Намбу). На аснове гэтай мадэлі Намбу увёў каляровае ўзаемадзеянне, тым самым заклаўшы асновы квантавай хромадынамікі.

Зноскі

↑ ^а ^б http://www.britannica.com/EBchecked/topic/402205/Yoichiro-Nambu
↑ http://www.nndb.com/people/827/000177296/
↑ ^а ^б Yoichiro Nambu // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ Yoichiro Nambu // Музей Саламона Гугенхайма — 1937. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q65051038"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q201469"></a>
↑ Yoichiro Nambu // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/7656538.stm
↑ NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[_ed58e2f6254f3a48-1] а ^б http://www.britannica.com/EBchecked/topic/402205/Yoichiro-Nambu

[_8ba5de5e5d4ce544-2] ttp://www.nndb.com/people/827/000177296/

[_323e1460fe31bd9e-3] а ^б Yoichiro Nambu // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_52e25b37438019b8-4] Yoichiro Nambu // Музей Саламона Гугенхайма — 1937. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q65051038"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q201469"></a>

[_faac10727ebf718b-5] Yoichiro Nambu // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_1957b57da75667fc-6] ttp://news.bbc.co.uk/2/hi/7656538.stm

[_6f91517a68bd0f9b-7] NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

Ёіціра Намбу
яп.: 南部陽一郎

Дата нараджэння	18 студзеня 1921(1921-01-18)^[1]^[2]^[…]
Месца нараджэння	Токіа^[d], Токіа, Японія
Дата смерці	5 ліпеня 2015(2015-07-05)^[3]^[4]^[…] (94 гады)
Месца смерці	Таёнака, прэфектура Осака, Японія
Грамадзянства	ЗША^[6]^[1] Японія
Род дзейнасці	фізік-тэарэтык, прафесар, фізік, даследчык
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Чыкагскі ўніверсітэт Гарадскі ўніверсітэт Осакі^[d] Універсітэт Рыцумэйкан^[d] Такійскі ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктар навук^[d] (1952)
Альма-матар	Такійскі ўніверсітэт (1952) Прынстанскі ўніверсітэт Fukui Prefectural Fujishima High School^[d]
Вядомыя вучні	Bindu A. Bambah^[d]
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Амерыканскае фізічнае таварыства^[7]
Узнагароды	грант Гугенхайма Нобелеўская прэмія па фізіцы (2008) медаль Бенджаміна Франкліна^[d] (2005) медаль Оскара Клейна^[d] (2005) медаль імя Макса Планка^[d] (1985) прэмія Вольфа па фізіцы (1994) заслужаны дзеяч культуры^[d] (1978) прэмія памяці Роберта Опенгеймера^[d] (1976) прэмія Дэні Хайнемана ў галіне матэматычнай фізікі^[d] (1970) Прэмія Сакураі^[d] (1994) Прэмія імя І. Я. Памеранчука^[d] (2007) медаль Дзірака (ICTP)^[d] (1986)
Медыяфайлы на Вікісховішчы