Ёіціра Намбу
Ёіціра Намбу (яп. 南部 阳 一郎; 18 студзеня 1921, Токіа - 5 ліпеня 2015, Таёнака, прэфектура Осака, Японія) — японскі і амерыканскі фізік-тэарэтык, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (2008) за адкрыццё механізму спантаннага парушэння сіметрыі ў субатамнай фізіцы. З’яўляўся членам Нацыянальнай акадэміі навук ЗША (1973), Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук.
| Ёіціра Намбу | |
|---|---|
| яп.: 南部 陽一郎 | |
 | |
| Дата нараджэння | 18 студзеня 1921[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 5 ліпеня 2015[3][4][…] (94 гады) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | фізік-тэарэтык, прафесар, фізік, даследчык |
| Навуковая сфера | фізіка |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар навук[d] (1952) |
| Альма-матар | |
| Вядомыя вучні | Bindu A. Bambah[d] |
| Член у | |
| Узнагароды |
   медаль Оскара Клейна[d] (2005)  медаль імя Макса Планка[d] (1985) прэмія Вольфа па фізіцы (1994) заслужаны дзеяч культуры[d] (1978) прэмія Дэні Хайнемана ў галіне матэматычнай фізікі[d] (1970) Прэмія Сакураі[d] (1994) медаль Дзірака (ICTP)[d] (1986) |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся 18 студзеня 1921 года ў Токіа.
У 1942 годзе скончыў Такійскі ўніверсітэт, дзе працаваў у перыяд 1945—1949. З 1949 па 1971 займаў пасаду прафесара Осакскага ўніверсітэта, а з 1971 года — у Інстытуце ядзерных даследаванняў імя Э. Фермі Чыкагскага ўніверсітэта.
Памёр 5 ліпеня 2015 года.
Навуковая дзейнасць
правіцьНавуковыя працы Намбу прысвечаны пытанням квантавай электрадынамікі, фізікі элементарных часціц, квантавай тэорыі поля, тэорыі рассейвання, статыстыкі крышталёў, тэорыі звышправоднасці. У 1951 годзе незалежна ад іншых навукоўцаў ён прапанаваў ідэю асацыятыўнага нараджэння дзіўных часціц. У 1957 ён прадказаў існаванне вектарнага амега-мезона і атрымаў суадносіны, названыя «кросінг-сіметрыяй». У 1960 годзе ім была вылучана ідэя спантаннага парушэння сіметрыі, а таксама гіпотэза частковага захавання слабога аксіяльна току адронаў. Праз год Намбу прыклаў канцэпцыю спарвання да задачы вызначэння спектру мас элементарных часціц. У 1964 годзе ён даў агульны матэматычны доказ тэарэмы Голдстоўна, а таксама ўвёў у фізіку новы квантавы лік, які атрымаў назву «колер». У наступным годзе разам з М. Ханам яму ўдалося стварыць схему моцных узаемадзеянняў, заснаваную на трох трыплетах кваркаў з цэлалікавымі зарадамі (так званая мадэль Хана — Намбу). На аснове гэтай мадэлі Намбу увёў каляровае ўзаемадзеянне, тым самым заклаўшы асновы квантавай хромадынамікі.
Зноскі
- ↑ а б http://www.britannica.com/EBchecked/topic/402205/Yoichiro-Nambu
- ↑ а б NNDB — 2002.
- ↑ Yoichiro Nambu // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Yoichiro Nambu // Музей Саламона Гугенхайма — 1937. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/7656538.stm