Ігар Эмануілавіч Грабар
Ігар Эмануілавіч Грабар (руск.: И́горь Эммануи́лович Граба́рь, 25 сакавіка 1871, Будапешт, — 16 мая 1960, Масква) — савецкі жывапісец і мастацтвазнаўца, народны мастак СССР (1956), сапраўдны член АН СССР (1943) і АМ СССР (1947).
| Ігар Эмануілавіч Грабар | |
|---|---|
| русін.: Iгор Iмануϊлович Грабарь | |
.jpg) Ігар Эмануілавіч Грабар. Партрэт пэндзлю Піліпа Малявіна | |
| Дата нараджэння | 25 сакавіка 1871[1][2] |
| Месца нараджэння |
|
| Дата смерці | 16 мая 1960[3][4][…] (89 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Маці | Olga Grabar[d][6] |
| Род дзейнасці | мастак, музеязнавец, мастацтвазнавец, архітэктар |
| Месца працы | |
| Жанр | рэстаўрацыя[d], жывапіс і гісторыя мастацтваў[d] |
| Вучоба |
|
| Уплыў на | Q111961456? і Aleksandr Grigorevitsj Maksimenko[d] |
| Член у |
|
| Узнагароды |
       |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьВучыўся ў Пецярбургскай АМ (1894-96) у І. Я. Рэпіна, у Мюнхене ў школе А. Ажбэ (1896-98; пасля яе пераўтварэння ў 1898 у школу А. Ажбэ і Грабара, выкладаў тамсама). Неаднаразова падарожнічаў па краінах Заходняй Еўропы, наведаў ЗША, Егіпет і Турцыю. Працаваў у Пецярбургу (з 1889) і ў Маскве (з 1903). Член аб’яднанняў «Свет мастацтва» і Саюз рускіх мастакоў. Ранні перыяд вызначае ўплыў югендстылю («Дама з сабакам», 1899, Траццякоўская галерэя). У 1901-08 гадах паступова сфармавалася яго жывапісная манера, заснаваная на творчым засваенні прынцыпаў імпрэсіянізму («Вераснёўскі снег», 1903, «Белая зіма. Граковыя гнёзды», 1904 г., «Лютаўская блакіт», 1904 г., «Сакавіцкі снег», 1904 г., — усе ў Траццякоўскай галерэі).
З пачатку 1890-х гг. Грабар выступае з мастацка-крытычнымі артыкуламі (з 1899 у часопісе «Свет мастацтва»). Па ініцыятыве і пад кіраўніцтвам Грабара была выдадзена першая навуковая «Гісторыя рускага мастацтва» (т. 1-6, 1909-16; рэдактар і аўтар найважнейшых раздзелаў). Грабар адыграў вялікую ролю ў распаўсюдзе ў Расіі навуковых прынцыпаў мастацтвазнаўства
У 1913-25 гадах узначальваў Траццякоўскую галерэю, дзе ў 1914-15 перабудаваў экспазіцыю на навуковых пачатках і выдаў каталог (1917). Быў адным з арганізатараў і кіраўнікоў аховы помнікаў мастацтва і даўніны, адным з заснавальнікаў савецкага музеязнаўства і рэстаўрацыйныя справы, ініцыятарам стварэння Цэнтральных рэстаўрацыйных майстэрнях (у 1918-30 дырэктар, з 1944 навуковы кіраўнік). З дзейнасцю Грабара — рэстаўратара і навукоўца — звязана адкрыццё і даследаванне многіх твораў старажытнарускага мастацтва 11-14 стст. (Іконы, манументальныя роспісы) і закладзены асновы яго навуковай гісторыі.
З канца 1920-х гг. Грабар працаваў над партрэтамі дзеячаў культуры (партрэты: Н. Д. Зялінскага, 1932, С. С. Пракоф'ева за працай над операй «Вайна і мір», 1941, — абодва ў Траццякоўскай галерэі; М. В. Марозава, 1934, Курская карцінная галерэя; С. А. Чаплыгіна, 1935, Музей-сядзіба «Абрамцава»). У савецкі час апублікаваў шэраг манаграфічных даследаванняў і артыкулаў аб рускім мастацтве. Грабар — рэдактар і адзін з аўтараў «Гісторыі рускага мастацтва» (т. 1-13, 1953-69). Дырэктар інстытута гісторыі мастацтваў АН СССР (з 1944). Выкладаў у Маскоўскім універсітэце (прафесар з 1921), Маскоўскім Мастацкім інстытуце (1937-43, дырэктар), інстытуце жывапісу, скульптуры і архітэктуры Усерасійскай АМ (у 1943-46 дырэктар). Дзяржаўная прэмія СССР (1941). Узнагароджаны 2 ордэнамі Леніна, 2 інш. Ордэнамі, а таксама медалямі.
- ↑ The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
- ↑ а б Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004. Праверана 16 кастрычніка 2021.
- ↑ Грабарь Игорь Эммануилович / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
- ↑ Igor Emmanuelovich Grabar
- ↑ Грабарь Игорь Эммануилович / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ Енциклопедія сучасної України — Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2001. — ISBN 966-02-2075-8