Імператрыца Сяаічунь

Імператрыца Сяаічунь (23 кастрычніка 1727 — 28 лютага 1775), з маньчжурскага жоўтасцяжнага з аблямоўкай клана Вэйгія, была жонкай імператара Цяньлуна. Яна была маладзейшая за яго на 16 гадоў. Яе старэйшы сын, які застаўся ў жывых, стаў імператарам Цзяцынам.

Імператрыца Сяаічунь
Нараджэнне	23 кастрычніка 1727(1727-10-23) Правінцыя Цзянсу
Смерць	28 лютага 1775(1775-02-28) (47 гадоў) Забаронены горад, Donghuamen Subdistrict[d], Дунчэн[d], Пекін, імперыя Цын
Бацька	Wei Qingtai[d]
Муж	Цяньлун
Дзеці	Yonglu[d], Цзяцын, шаснаццаты сын Цянлуна[d], Yonglin[d], Прынцэса Хэцзін (1756–1775) і Heshuo Princess Heke[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Паходжанне

Асабістае імя імператрыцы Сяаічунь не зафіксавана ў гісторыі. Па нараджэнні яна была ханьскай кітаянкай буі-ага Жоўтага сцяга з аблямоўкай.

• Бацька: Цынтай (清泰); займаў пасаду літаратурнага чыноўніка пятага рангу (內管領) у Дэпартаменце гаспадаркі і меў тытул герцага трэцяга рангу (三等公)
  • Дзед па бацьку: Цзюлін (九齡)
• Маці: Лэдзі Янгія (楊佳氏)
• Два браты

Эпоха Юнчжэн

Лэдзі Вэй нарадзілася ў дзявяты дзень дзевятага месячнага месяца на пятым годзе праўлення імператара Юнчжэна, што ў перакладзе азначае 23 кастрычніка 1727 года па Грыгарыянскім календары.

Эпоха Цяньлун

Невядома, калі лэдзі Вэй увайшла ў Забаронены горад у якасці пакаёўкі. У 1745 годзе яна атрымала тытул «Высакародная дама». 9 снежня 1745 года яна была ўзведзена ў ранг «Наложніцы Лін» з «Лін» (令) што азначае «разумная і прыемная». 20 мая 1749 года яна атрымала званне «супруга Лін», і хоць на той момант у яе яшчэ не было дзяцей, імператар Цяньлун яе абагаўляў, апісваючы як далікатную і прыгожую. 10 жніўня 1756 года, калі ёй было дваццаць дзевяць гадоў, яна нарадзіла сёмую дачку імператара, прынцэсу Хэцзін. Праз год, 31 жніўня 1757 года, яна нарадзіла 14-га сына Юнлу, які заўчасна памёр 3 мая 1760 года, а 17 жніўня 1758 года нарадзіла дзевятую дачку, прынцэсу Хекэ. 3 лютага 1760 года Наложница Лін была узведзена ў званне «Высакародная наложніца Лін». 13 лістапада 1760 года яна нарадзіла імператару 15-га сына Юн’яня, а 13 студзеня 1763 года — 16-га сына, які заўчасна памёр 6 мая 1765 года.

У 1765 годзе, падчас паездкі ў Ханчжоу, імператрыца Нара трапіла ў няміласць і была адпраўлена назад у Забаронены горад для зняволення. Сапраўдная прычына падзення імператрыцы застаецца прадметам дыскусій. Што б ні здарылася, калі яны вярнуліся ў Забаронены горад, імператар пазбавіў імператрыцу яе паўнамоцтваў і 28 ліпеня павысіў высакародную супругу Лін да «Імператарскай высакароднай супругі». 17 чэрвеня 1766 года яна нарадзіла 17-га сына Юнліня.

Імператрыца Нара памерла 19 жніўня 1766 года, і імператар не прызначыў новую імператрыцу. Тым не менш, Імператарская высакародная супруга, якая меў самы высокі ранг сярод усіх сужонак, была пастаўлена адказнай за імператарскі гарэм. Як і яе гаспадар, яна беражліва распараджалася палацавымі фондамі і кіравала канфуцыянскімі рытуаламі. Яна таксама суправаджала імператара Цяньлуна ў яго паездках на гару Тай, у правінцыю Жэхэ і раёны на поўдзень ад ракі Янцзы.

На трыццаць восьмым годзе свайго праўлення імператар вырашыў таемна выбраць сабе спадчынніка. У той час жылі сем яго сыноў, але ён вырашыў выбраць Юн’яня, які не быў выбітным, але быў працавітым і сціплым.

Ішоў час, Імператарская высакародная супруга ўсё больш хварэла. 9 лютага 1775 года памерла яе старэйшая дачка прынцэса Хэцзін, і няшчасная навіна пагоршыла яе стан. Яна памерла ад хваробы 28 лютага 1775 года ва ўзросце 47 гадоў. 12 сакавіка 1775 года ёй пасмяротна быў прысвоены тытул «Імператарская высакародная супруга Ліньі», а 19 лістапада яна была пахавана ў маўзалеі Ю ў комплексе магіл Усходняй Цын пасля грандыёзных пахаванняў, куды больш царскіх, чым патрабаваў статус Імператарскай высакароднай супругі. Яна была пахавана з правага боку ад месца пахавання імператара, а яго першая жонка, імператрыца Сяасяньчунь, была пахавана з левага боку. Пасля рабавання магілы Маўзалея Ю ў 1928 годзе падчас агляду высветлілася, што яе астанкі добра захаваліся.

Эпоха Цзяцын

9 лютага 1796 года імператар Цяньлун адрокся ад прастола і стаў імператарам у адстаўцы. Юн’янь быў узведзены на трон як імператар Цзяцын. Калі Цяньлун абвясціў аб сваім пераемніку, ён таксама пасмяротна ўзвысіў Імператарскую высакародную супругу Ліньі да «Імператрыцы Сяаі». Пасля смерці імператара Цяньлуна 7 лютага 1799 года імператар Цзяцын ушанаваў свою маці пасмяротным тытулам «Імператрыца Сяаічунь».

Тытулы

• Падчас праўлення імператара Юнчжэна (1722—1735 гг.):
  • Лэдзі Вэй (魏氏; з 1727)

• Падчас праўлення імператара Цяньлуна (1735—1796 гг.):
  • Высакародная дама (貴人; з 1745), наложніца шостага рангу
  • Імператарская наложніца Лін (令嬪; з 9 снежня 1745), наложніца пятага рангу
  • Наложніца Лін (令妃; з 20 мая 1749), кансорт чацвёртага рангу
  • Высакародная супруга Лін (令貴妃; з 3 лютага 1760), наложніца трэцяга рангу
  • Імператарская высакародная супруга (皇貴妃; з 28 ліпеня 1765), наложніца другога рангу
  • Імператарская высакародная наложніца Ліньі (令懿皇貴妃; ад 12 сакавіка 1775)
• Падчас праўлення імператара Цзяцына (1796—1820 гг.):**
  • Імператрыца Сяаі (孝儀皇后; з 1796)
  • Імператрыца Сяаічунь (孝儀純皇后; з 1799 г.)

Дзеці

• Як Наложніца Лін:
  • Прынцэса Хэцзін першага рангу (固倫和靜公主; 10 жніўня 1756 — 9 лютага 1775), сёмая дачка імператара Цяньлуна
    • Выйшла замуж за Лхаванга Доржы (拉旺多爾濟; 1754—1816), з клана Халха Борджыгіт у жніўні/верасні 1770 года
  • Юнлу (永璐; 31 жніўня 1757 — 3 мая 1760), 14-ы сын імператара Цяньлуна
  • Прынцэса Хэкэ другога рангу (和碩和恪公主; 17 жніўня 1758 — 14 снежня 1780), дзявятая дачка імператара Цяньлун
    • жонка Джалантая (札蘭泰; d. 1788) з маньчжурскага клана Уя ў жніўні/верасні 1772 года
  • Выкідак на васьмі месяцах цяжарнасці (13 лістапада 1759)
• Як Высакародная супруга Лін:
  • Юн’янь (顒琰; 13 лістапада 1760 — 2 верасня 1820), 15-ы сын імператара Цяньлуна, узведзены на трон 9 лютага 1796 як імператар Цзяцын
  • 16-ы сын (13 студзеня 1763 — 6 мая 1765)
• Як Імператарская высакародная наложніца:
  • Юнлінь (永璘; 17 чэрвеня 1766 — 25 красавіка 1820), князь Цынсі першага рангу (慶僖親王), 17-ы сын імператара Цяньлуна

Галерэя

• 
  У цырыманіяльным убранні
• 
  У цырыманіяльным убранні
• 
  У прыдворным убранні
• 
  У прыдворным убранні
• 
  У паўсядзённым убранні, з маленькім імператарам Цзяцынам. Спрэчкі аб асобе жанчыны ўсё яшчэ працягваюцца, і было выказана меркаванне, што гэта можа быць Імператарская высакародная наложніца Цынгун, адна з бяздзетных наложніц імператара Цяньлуна, якая займалася выхаваннем Юн'яня.

У мастацкай літаратуры і масавай культуры

• Ролю выканала Чан Цік-ва ў серыяле «Узлёт і падзенне дынастыі Цын» (1988)
• Ролю выканала Чжаа Ліцзюань у серыяле «Мая цудоўная прынцэса» (1998)
• Ролю выканала Чэнь Лі ў серыяле «Мая цудоўная прынцэса III» (2003)
• Ролю выканала Шаран Чэнь у серыяле «Прыгоды майстрыхі слова» (2007)
• Ролю выканала Лю Сяае ў серыяле «Новая мая цудоўная прынцэса» (2011)
• Ролю выканала У Цзіньянь у серыялах «Пакарэнне палаца Яньсі» (2018) і «Палац Яньсі: Прыгоды прынцэсы» (2019)
• Ролю выканала Лі Чунь у серыяле Унутраны палац: Легенда пра Жуі" (2018)

Літаратура

• Rawski, Evelyn S. (1998). The Last Emperors: A Social History of Qing Imperial Institutions (Reprint ed.). University of California Press. ISBN 052092679X.
• Wan, Yi (1988). Daily Life in the Forbidden City: The Qing Dynasty, 1644-1912 (Illustrated ed.). Viking. ISBN 0670811645.
• Zhao, Erxun (1928). Draft History of Qing (Qing Shi Gao).