Гальян звычайны

	Гальян звычайны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Жывёлы
Падцарства:	Эўметазоі
Без рангу:	Двухбакова-сіметрычныя
Без рангу:	Другаснаротыя
Тып:	Хордавыя
Падтып:	Пазваночныя
Інфратып:	Сківічнаротыя
Клада:	Рыбы
Надклас:	Касцявыя рыбы
Клас:	Прамянёвапёрыя рыбы
Падклас:	Навапёрыя рыбы
Інфраклас:	Касцістыя рыбы
Надатрад:	Ostariophysi
Серыя:	Otophysi
Атрад:	Карпападобныя
Надсямейства:	Карпападобныя
Сямейства:	Карпавыя
Падсямейства:	Leuciscinae
Род:	Гальяны
Від:	Гальян звычайны
Міжнародная навуковая назва
	Phoxinus phoxinus Linnaeus, 1758
ITIS	163596
NCBI	58324

Галья́н звычайны (Phoxinus phoxinus) — рыба сямейства карпавых. Народныя назвы: красаўка, гаркуша, маляўка, скамарох, залатаўка, крумела, фарэлька і інш.

Апісанне правіць

Даўжыня 6—8, часам да 10 см. Цела падоўжанае, верацёнападобнае. Рот канцавы. Усе плаўнікі, за выключэннем хваставога, закругленыя. Афарбоўка зеленаватая, бакі залацістыя, брушка серабрыстае. Удоўж спіны цёмная паласа і мностна папярочных цёмных палосак на баках. Плаўнікі жаўтаватыя, зрэдку чырванаватыя (у час нерасту самцы стракатыя). Афарбоўка рыбы залежыць ад умоў існавання.

Пашырэнне правіць

Пашыраны ў Еўропе і Паўночнай Азіі. На тэрыторыі Беларусі водзіцца ў рэках басейнаў Дняпра, Заходняй Дзвіны, Нёмана, Заходняга Буга; найбольш у вярхоўях рэк з чыстай вадой і пясчаным, камяпістым дном, зяходзіць у затокі, старыцы, поймавыя азёры з халоднай крынічнай вадою.

Асаблівасці біялогіі правіць

Чародная рыба, летам трапляецца на камяністых перакатах, зімою зарынаецца ў глей, залазіць пад карані раслін. Корміцца водарасцямі, дробнымі планктоннымі арганізмамі, насякомымі і іх лічынкамі.

Полавая спеласць у 2 гады. Нераст парцыённы, пачынаецца пры тэмпературы вады 7—10 °С (у канцы красавіка—чэрвені). Ікру адкладвае на камяністых перакатах пад камяні. Плоднасць 0,7—1 тыс. ікрынак.

Зноскі

Літаратура правіць

Шаўцова Т. Гальян звычайны // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.