Амерыканскія экспедыцыйныя сілы
Амерыка́нскія экспедыцы́йныя сі́лы (англ.: American Expeditionary Forces) — групоўка арміі ЗША, якая ўдзельнічала ў баях на Заходнім фронце падчас Першай сусветнай вайны. Утвораныя 5 ліпеня 1917 года з амерыканскіх часцей і злучэнняў, сканцэнтраваных у Францыі, пад камандаваннем генерала Джона Першынга. Разам з брытанскай, французскай, канадскай і аўстралійскай арміямі амерыканскія войскі змагаліся супраць кайзераўскай арміі нямецкай арміі. Невялікая частка АЭС удзельнічала ў баях з італьянскай арміяй супраць аўстра-венгерскіх войскаў на італьянскім фронце Першай сусветнай вайны.
| Амерыканскія экспедыцыйныя сілы | |
|---|---|
| англ.: American Expeditionary Forces | |
 | |
| Гады існавання | 1917—1920 |
| Уваходзіць у | Армія ЗША |
| Тып | воінскае фарміраванне |
| Дыслакацыя | |
| Удзел у | |
| Камандзіры | |
| Вядомыя камандзіры | Джон Першынг |
Гісторыя правіць
З моманту ўступлення ЗША ў Першую сусветную вайну і да чэрвеня 1917 года ў Францыі было сканцэнтравана каля 14000 амерыканскіх салдат, з якіх 5 ліпеня 1917 года былі сфарміраваны Амерыканскія экспедыцыйныя сілы. Да канца кастрычніка 1917 года амерыканскія войскі мала ўдзельнічалі ў баявых дзеяннях на фронце. Да мая 1918 года ў Францыі было сканцэнтравана больш за мільён амерыканскіх ваеннаслужачых, і толькі палова з іх уваходзіла ў склад баявых часцей на лініі фронту. Паколькі транспартныя судны, неабходныя для перакідвання амерыканскіх салдат у Еўропу, на пачатку маштабнай перадыслакацыі войскаў былі дэфіцытнымі, камандаванне арміі ЗША вырашыла выкарыстаць пасажырскія лайнеры, трафейныя нямецкія караблі і запазычаныя ў краінах Антанты судны для транспарціроўкі амерыканскіх салдат з партоў Нью-Ёрку, Нью-Джэрсі і Вірджыніі. Выгрузка амерыканцаў была праведзена ў французскіх портах Бардо, Ла-Рашэль, Сен-Назэр і Брэст, якія сталі асноўнымі перавальнымі пунктамі для перавозкі з удзелам французскай чыгуначнай сістэмы, бліжэйшай да Заходняга фронту. З-за адсутнасці інжынерных камунікацый для задавальнення гэтых патрэбаў амерыканскім інжынерам давялося пабудаваць 82 новыя прычалы для прыёму караблёў, каля 1 600 км дадатковых рэек і больш за 160 000 км тэлефонных і тэлеграфных ліній.
21 кастрычніка 1917 года падраздзяленні 1-й пяхотнай дывізіі ўпершыню прынялі ўдзел у бітве супраць нямецкай арміі каля Нансі ў Латарынгіі, але амерыканскія войскі ўдзельнічалі толькі ў невялікіх маштабах.
З-за адсутнасці ўласнай зброі, тэхнікі і маёмасці амерыканскія экспедыцыйныя сілы выкарыстоўвалі французскія і брытанскія актывы. Сярод амерыканскіх вайскоўцаў асабліва шанаваліся французскія гарматы 75-мм 1897 года, 155-мм мадэль 1917 года "Шнайдэр", 155-мм ГПФ . Ваенныя лётчыкі ЗША атрымалі знішчальнікі SPAD S.XIII і Nieuport 28, а танкавы корпус арміі ЗША выкарыстоўваў французскія лёгкія танкі Renault FT.
Для правядзення баявой падрыхтоўкі зноў прыбылых і навучанню іх звароту з новай зброяй генерал Дж. Першынг разгарнуў на французскай зямлі навучальныя цэнтры. Да канца 1917 года ў вялікай навучальнай зоне каля Вердэна былі размешчаны чатыры амерыканскія дывізіі: 1-я дывізія, рэгулярнае фарміраванне арміі ; 26-я дывізія, фарміраванне Нацыянальнай гвардыі ; 2-я дывізія, падраздзяленне рэгулярных войскаў і марскіх пяхотнікаў ЗША; і 42-я дывізія — фарміраванне нацыянальнай гвардыі, якое камплектавалася салдатамі амаль з усіх штатаў ЗША. Пятая дывізія, 41-я пяхотная, была размешчана ў галоўным вучэбным цэнтры каля Тура.
Падчас ваенных дзеянняў амерыканскія экспедыцыйныя сілы панеслі каля 320 000 ахвяр: у баях загінулі 53 402 ваеннаслужачых, 63122 загінулі ад розных небаявых фактараў, яшчэ 204 тысячы атрымалі раненні. Параўнальна мала людзей пацярпелі ад атрутнага газу, хоць многія амерыканскія салдаты памылкова лічылі, што яны атруціліся. Пандэмія грыпу восенню 1918 года забрала жыцці больш за 25 000 чалавек з АЭС і яшчэ 360 000 — цяжка хварэлі.
Гл. таксама правіць
Зноскі
- ↑ https://www.abmc.gov/sites/default/files/publications/Section14.pdf Праверана 8 лістапада 2022.
Літаратура правіць
- Coffman, Edward M (1998). The War to End All Wars: The American Military Experience in World War I The Standard History. ISBN
- Faulkner, Richard S. Pershing's Crusaders: The American Soldier in World War I (U Press of Kansas, 2017). xiv, 758 pp
- Trask, David F. The AEF and Coalition Warmaking, 1917—1918 (1993) online free
- Woodward, David R. The American Army and the First World War (Cambridge University Press, 2014). 484 pp. online review
- Yockelson, Mitchell A. (2008-05-30). Borrowed Soldiers: Americans under British Command, 1918. Foreword by John S. D. Eisenhower. University of Oklahoma Press. ISBN 978-0-8061-3919-7.