Асва
«Асва» — беларускамоўны гумарыстычна-сатырычны двухтыднёвік, які выдаваўся з 25 сакавіка да 25 жніўня 1934 года ў Вільні. Рэдактарам быў студэнт Універсітэта Стэфана Баторыя Пятро Радзюк, а агульнае кіраўніцтва па заданні Цэнтральнага Камітэта нелегальнай у Польшчы Камуністычнай партыі Заходняй Беларусі (КПЗБ) ажыццяўляў Васіль Самуцін[3].
| «Асва» | |
|---|---|
| Арыгінальная назва |
Асва[1][2] |
| Тып | штомесячнік і часопіс |
| Уладальнік | Камуністычная партыя Заходняй Беларусі |
| Выдавец | Пятро Радзюк |
| Галоўны рэдактар | Пятро Радзюк |
| Заснавана | 25 сакавіка 1934[1][2] |
| Спыненне публікацый | 25 жніўня 1934[1][2] |
| Палітычная прыналежнасць | Камуністычная партыя Заходняй Беларусі |
| Мова | беларуская[1][2] |
| Галоўны офіс | |
Часопіс працягваў традыцыі закрытых раней польскімі ўладамі часопісаў: «Маланка», «Беларуская газета» і «Літаратурная старонка». Выражаў погляды радыкальна настроенай часткі беларускай нацыянальнай меншасці ў Польшчы, перш за за ўсё сацыяльных нізоў, якая ідэнтыфікавалася з праграмай інтэлігенцыі і моладзі звязанай з КПЗБ. Яго дэклараванай мэтай было «паглыбленне сацыяльнай і нацыянальнай свядомасці працоўных мас». Закранала праблемы эканамічнага крызісу 1930-х гадоў, збяднення вёскі, каментавала пытанні ўнутранай і замежнай палітыкі. Выказвала пратэст развіццю нацыянальнага сацыялізму ў Германіі і «польскага шавінізму». Крытычна адносілася да аграрнай палітыкі польскага ўраду, перш за ўсё да хутарызацыі і «фетышызацыі» аграрнай культуры як панацэі ад усіх праблем вёскі. Уваходзіла ў палеміку з часткай польскай прэсы. Пераважнай формай у часопісе была сатыра, але прысутнічалі таксама і грамадзянская публіцыстыка, вершы, вершаваныя і празаічныя дэкларацыі, групавыя пісьмы працоўных. З часопісам супрацоўнічала група маладых пісьменнікаў ідэалагічна звязаных з левым рухам рабочых і вясковай беднатой[3].
Агулам выйшла 6 нумароў. Пасля апошняга нумару часопіс быў забаронены польскімі ўладамі, а яго рэдактар і выдавец асуджаны да 6 гадоў зняволення[3].
Зноскі
- ↑ а б в г д Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Том 1 — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1993. — С. 203. — ISBN 978-5-85700-074-8
- ↑ а б в г д Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы — Мн.: 1996. — С. 22. — 480 с. — ISBN 978-985-11-0061-9
- ↑ а б в ЭГБ 1993, с. 203—204.
Літаратура
правіць- «Асва» // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1993. — 494 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-074-2.
- Судовы працэс 1936 г. па справе 'Беларускай газеты', 'Асвы', 'Літаратурнай старонкі'