Барсіпа
Барсіпа (араб. بورسيبا) — помнік археалогіі ў Іраку на месцы старажытнага месапатамскага горада.
| археалагічны помнік | |
| Барсіпа | |
|---|---|
| بورسيبا | |
 Руіны зікурата і храма Набу | |
| 32°23′31,19″ пн. ш. 44°20′30,8″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Ірак |
| Месцазнаходжанне | |
| Будаўніцтва | канец 3 тысячагоддзя да н.э. — сярэдзіна 1 тысячагоддзя н.э. |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
Барсіпа была заснавана ў перыяд трэцяй дынастыі Ура на канале Бурс на поўдзень ад ракі Еўфрат. Ужо ў перыяд кіравання Хамурапі яна ўзгадвалася як частка Вавілонскай дзяржавы, дзе адыгрывала ролю другога па значнасці горада пасля самога Вавілона. Набу, заступнік Барсіпы, стаў адным з найбольш шанаваных багоў Месапатаміі. Мясцовае свята ў гонар Набу і Ташмету супернічала па свайму размаху са святам у гонар Мардука і Сарпаніт у Вавілоне. Паміж Барсіпай і Вавілонам арганізоўвалася сакральная працэсія на чале са статуяй Набу. Такім чынам, лічылася, што бог-сын наведвае свайго бацьку Мардука. У XIX ст. да н. э. у цэнтры горада быў узведзены зікурат Эўрымінанкі, які поруч з храмам Набу з'яўляўся важным сакральным месцам.
Росквіт Барсіпы прыйшоўся на першую палову 1 тысячагоддзя да н. э., асабліва на гады кіравання Халдзейскай дынастыі. У 484 г. да н. э. горад моцна пацярпеў падчас задушэння персамі паўстання супраць Ксеркса, калі быў разбураны храм Набу. Але ён быў узноўлены і ўзгадваўся нават у сярэдзіне 1 тысячагоддзя н. э. Страбон паведамляў, што ў Барсіпе знаходзілася секта астролагаў. Пазней у ёй месцілася значная яўрэйская абшчына.
Заняпад горада адбыўся пасля арабскага заваявання Месапатаміі. Рэшткі Эўрымінанкі доўгія стагоддзі прыцягвалі да сябе вандроўнікаў. Некаторыя з іх прымалі іх за рэшткі Вавілонскай вежы.
Археалогія правіць
Французская навуковая экспедыцыя ў Месапатаміі пачала раскопкі на месцы горада ў 1852 г. Аднак канчатковая ідэнтыфікацыя Барсіпы адбылася толькі ў 1854 г. дзякуючы Генры Роўлінсану, які адшукаў сведчанні рэстаўрацыі перыяду Навухаданосара II. У 1980-я гг. аўстрыйскія археолагі выявілі пабудовы 2 тысячагоддзя да н. э.
Археалагічны помнік складаецца з 2 пляцовак-узвышшаў. Найбуйнейшая паўночна-заходняя пляцоўка Ібрагім-Халіл знакаміта знаходкамі гліняных клінапісных таблетак падчас ракопак у XIX ст. Паўднёва-заходняя пляцоўка Бурс уяўляе сабою пагорак з рэшткамі зікурата Эўрымінанкі і храма Набу. У нашы дні вышыня зікурата складае каля 52 м. У перыяд Навухаданосара II яна дасягала прыкладна 70 м. Галоўная вежа Эўрымінанкі калісьці была абліцавана блакітнай кафляй. Для будаўніцтва зікурата і храма выкарыстоўвалася як сырцовая, так і абпаленая цэгла.