Беларуская школа польскага рамантызму
Белару́ская школа польскага раманты́зму, (польск.: Szkoła białoruska w polskiej literaturze romantycznej) — літаратуразнаўчы тэрмін, які выкарыстоўваюць некаторыя навукоўцы (Станкевіч), каб пазначыць польскамоўную літаратуру першай паловы XIX стагоддзя, напісаную выхадцамі з этнічных беларускіх зямель і з гэтымі землямі звязаную.
Упершыню тэрмін выкарыстаў Станіслаў Станкевіч у сваім артыкуле «„Szkoła białoruska” w polskiej literaturze romantycznej» ў 1933 годзе. Ён разважаў, што калі ёсць паняцце ўкраінскай школы, то можна казаць і пра беларускую[1].
Характарыстыка правіць
Паэты ўводзілі ў сваю польскамоўную літаратуру беларускія матывы, ішлі ў кірунку народнасці[1]. Аказвала ўплыў беларуская народная паэзія[1]. Аўтары спрабавалі паяднаць мастацкую літаратуру зь беларускай народнай творчасьцю[2].
Уплыў правіць
Пісьменнікі беларускай школы паклалі пачатак асэнсаванню беларускай нацыянальнай самабытнасці і яе характэрных асаблівасцяў[3].
Гісторыя правіць
Беларускія народныя элементы пачынаюць уплываць на польскамоўную літаратуру ўжо ў 1820-х гадах[1]. У польскай крытыцы беларуская школа з’явілася пасля 1840 года[1]. Паводле Івоны Барушкоўскай, школа пачала вылучацца ў 1840 гадах[4].
Паводле Таццяны Кабржыцкай, заснавальнікамі школы сталі Адам Міцкевіч, Ян Чачот і Ян Баршчэўскі[5]. Аднак даследчык Мечыслаў Яцкевіч залічае Адама Міцкевіча ў асобную ад беларускай літоўскую школу[1].
Некаторыя прадстаўнікі правіць
- Ян Баршчэўскі (1790/1796—1851)[1]
- Ян Чачот (1796—1847)[2]
- Адам Міцкевіч (1798—1855)[5]
- Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч (1808—1884)[4]
- Аляксандр Рыпінскі (1809—1886)[2]
- Тадэвуш Лада-Заблоцкі (1811—1847)[4]
Гл. таксама правіць
Зноскі
- ↑ а б в г д е ё Яцкевіч, М. Ян Баршчэускі — адзін з пачынальнікау «беларускай школы» у польскай рамантычнай літаратуры,. — 1997.
- ↑ а б в Stanisław Stankiewicz. „Szkoła białoruska” w polskiej literaturze romantycznej(польск.). — 1933.
- ↑ Чернова, М. С. Пути постижения белорусской мифологии: книга Яна Барщевского «Шляхтич Завальня, или Беларусь в фантастических рассказах» / М. С. Чернова // Русская литература и методика ее преподавания в современном поликультурном пространстве: автор – жанр – стиль: материалы Международной научно-практической конференции, Брест 4–5 октября 2012 г. – Брест: БрГУ имени А.С. Пушкина, 2013. – С. 217–222.
- ↑ а б в Ивона Борушковска. Белорусская школа в польской романтической литературе, или о польско-белорусских писателях и их роли в возрождении белорусской литературы в XIX веке(руск.). — 2015.
- ↑ а б Праскаловіч В. У., Рагойша В. П., Шамякіна Т. І., Кабржыцкая Т. В., Жуковіч М. В. Беларуская літаратура: вучэб. дапам. для 9-га кл. устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання (бел.). — 2011. — С. 93—94. Архівавана 14 сакавіка 2022.
Літаратура правіць
- Праскаловіч В. У., Рагойша В. П., Шамякіна Т. І., Кабржыцкая Т. В., Жуковіч М. В. Беларуская літаратура: вучэб. дапам. для 9-га кл. устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання (бел.). — Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2011. — 320 с. — ISBN 978-985-465-898-8. Архівавана 14 сакавіка 2022.
Спасылкі правіць
- Stanisław Stankiewicz. „Szkoła białoruska” w polskiej literaturze romantycznej(польск.) // Przegląd Wileński. — Wilno: 12 lutego 1933 r.. — № 3. — С. 2-6.
- Stanisław Stankiewicz. „Szkoła białoruska” w polskiej literaturze romantycznej(польск.) // Przegląd Wileński. — Wilno: 26 lutego 1933 r.. — № 4. — С. 2-7.
- Stanisław Stankiewicz. „Szkoła białoruska” w polskiej literaturze romantycznej(польск.) // Przegląd Wileński. — Wilno: 12 marca 1933 r.. — № 5. — С. 2-7.
- Jackiewicz Mieczysław. „Szkoła białoruska” w polskiej literaturze romantycznej(польск.) // Acta Polono-Ruthenica. — Olsztyn: 1996. — С. 113—121.
- Яцкевіч, М. Ян Баршчэускі — адзін з пачынальнікау «беларускай школы» у польскай рамантычнай літаратуры, // Веснік Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта. — Установа адукацыі «Віцебскі дзяржаўны універсітэт імя П. М. Машэрава», 1997. — № 4 (6). — С. 47—50.
- Ивона Борушковска. Белорусская школа в польской романтической литературе, или о польско-белорусских писателях и их роли в возрождении белорусской литературы в XIX веке(руск.) // І международная конференция «Актуальные проблемы науки XXI века». — Москва: 2015. — С. 77—81. — ISSN 3684-8976.