Бенедыкт Тышкевіч

Бенеды́кт Тышке́віч (польск.: Benedykt Tyszkiewicz, 1801 — 15 жніўня 1866) — граф, уладальнік Чырвонага Двара, калекцыянер і мецэнат.

Бенедыкт Тышкевіч
Benedykt Tyszkiewicz
Герб «Ляліва»
маршалак шляхты Ковенскай губерні 19 ліпеня 1846 — 16 ліпеня 1849
Нараджэнне	1801 Валожын, Ашмянскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Смерць	11 жніўня 1866(1866-08-11) Парыж, Парыж, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя
Род	Тышкевічы
Бацька	граф Міхал Юзаф Тышкевіч (1761—1839)
Маці	Яна Карп
Жонка	1) Ванда з Ваньковічаў 2) NN з Карпаў
Дзеці	Людгарда, Ганна, Марыя
Веравызнанне	каталік

Паходжанне і сям’я

Прадстаўнік шляхецкага роду Тышкевічаў герба «Ляліва», сын Міхала Тышкевіча і Яны Карп. Брат Яна Канстанціна і Юзафа Міхала Тышкевічаў.

Ажаніўся ў 1826 годзе з Вандай Ваньковіч (7 верасня 1808 — 26 чэрвеня 1842), дачкой ігуменскага павятовага маршалка Антона Ваньковіча (1780—1812) і Ганны з Солтанаў (каля 1790 — 1812). Ад яе меў трох дачок:

• Людгарда
• Яна (1827—1848), у 1844 выйшла замуж за Міхала Тышкевіча (1824—1854)
• Марыя (1833—1860), у 1852, пасля смерці сястры Яны выйшла замуж за яе мужа, Міхала Тышкевіча (1824—1854). У 1852 годзе ў іх нарадзіўся сын — Бенедыкт Генрык Тышкевіч (1852—1935), вядомы ў будучыні фатограф.

Надмагілле Ванды Ваньковіч

Другая жонка была з роду Карпаў, як і маці.

У 1846—1849 гадах быў маршалкам Ковенскай губерні. У 1863 годзе падтрымліваў удзельнікаў паўстання.

Нерухомасць

23 чэрвеня 1826 года Міхал Тышкевіч купіў для Бенедыкта маёнтак Немеж у Фердынанда Плятэра.

У 1819 годзе Міхал Тышкевіч набыў маёнтак Чырвоны Двор у нашчадкаў Шымана Забелы, і ў 1835 годзе Бенедыкт рэканструяваў яго з дапамогай італьянскага архітэктара Чэзарэ Анікіні. Прыкладна ў той жа час сядзіба была акружаная садам у англійскім стылі, з вялікай аранжарэяй, у якой пачалі вырошчваць цытрынавае дрэва. У аранжарэі граф пасяліў алігатараў, малпаў і папугаяў. Пасля сваіх падарожжаў граф-уладальнік палаца-музея пастаянна папаўняў сваю калекцыю новымі творамі мастацтва, дарагімі ювелірнымі ўпрыгажэннямі, сувенірамі, цікавымі рэчамі з Егіпта, Індыі, Кітая, Японіі, Афрыкі, Амерыкі, Кубы. З экзатычных зямель былі перададзены ўсе віды прыродных славутасцяў — страўсіныя яйкі, какосавыя арэхі і прадукты іх абалонак, рогі жывёл. Замак стаў любімым месцам забавы шляхты з усей Польшчы і Літвы.

Бенедыкт Тышкевіч быў сапраўдным аматарам мастацтваў і мецэнатам. У яго маёнтку жылі і працавалі мастакі Альберт Жамет, Аляксандр Сляндзінскі, Міхал Эльвіра Андрыёлі і іншыя. Рэзідэнцыя была вядома сваёй выдатнай калекцыяй выяўленчага мастацтва, у тым ліку творамі Леанарда да Вінчы, Караваджа, Рубенса і Андрэа дэль Сарта. Таксама Тышкевіч сабраў буйную бібліятэку, у якой былі хронікі з Нюрнберга XV стагоддзя, хронікі еўрапейскіх ваенных паходаў, надрукаваныя ў XVII стагоддзі, працы Галілеа Галілея, «Жыццяпіс Святых» на польскай мове пад рэдакцыяй Пятра Скаргі, трактат па архітэктуры, напісаны дойлідам-маньерыстам Себасцьянам Серліа, які праектаваў Палац Фантэнбло, «Сатыры» польскага паэта-апазіцыянера Кшыштафа Апалінскага, «Трубы словаў прапаведных на нарачытыя дні святаў» арцыбіскупа Лазара Барановіча, выпушчаныя ў XVII стагоддзі ў друкарні Кіева-Пячэрскай лаўры.

Пабудаваная ў 1835 годзе на сродкі Бенедыкта Тышкевіча першая ў Чырвоным Двары драўляная капліца была заменена ў 1852—1857 гадах пастаяннай царквой паводле праекта Чэзарэ Анікіні. Міхал Эльвіра Андрыёлі на замову Тышкевіча зрабіў роспіс галоўнага алтара, гіпсавую ляпніну, скульптурны фрыз і другія ўпрыгожванні інтэр’еру ў стылі Людовіка XV. Таксама для пабудаванай царквы зрабіў роспісы крыжа і некаторых алтароў Аляксандр Сляндзінскі. У гэтай царкве Бенедыкт Тышкевіч і быў пахаваны побач са сваёй першай жонкай.

Спасылкі

• Экскурсия по Раудондварису (Литва, Каунасский уезд) — Красный замок рода Тышкевичей (руск.)