Вікіпедыя

Верхні правіянцкі склад

Музей прыроды і аховы навакольнага асяроддзя (Верхні правіянцкі склад) размешчаны ў горадзе Ніжнім Тагіле (Свярдлоўская вобласць, Расія), у гістарычным будынку XVIII стагоддзя Верхні правіянцкі склад, які разам з Ніжнім правіянцкім складам уваходзіць у комплекс будынкаў Правіянцкія склады, самы стары будынак горада. Музей з'яўляецца часткай ніжнетагільскага музейнага аб'яднання «Горназаводскі Урал».

Музей прыроды і аховы навакольнага асяроддзя (Верхні правіянцкі склад)
Заснаваны 2005 год
Месцазнаходжанне Сцяг Расіі Ніжні Тагіл, праспект Леніна, 1а/1
Праезд Трамвай 1,3,9,12,15,17; аўтобус 3,5,7,8,14,25,34,41
Дырэктар Федзюніна Нафіса Муламухаматаўна
museum-nt.ru/index.php?o…
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Апісанне правіць

Верхні і Ніжні правіянцкія склады ўяўляюць сабою адзін архітэктурны комплекс, што знаходзіцца ў абалоне ракі Тагіл, на беразе Тагільскай сажалкі, ад якога іх адлучае толькі ЦПКіА ім. Бондзіна, размешчаныя ў гістарычнай частцы горада паміж двума найбуйнейшымі музеямі горада - Гісторыка-краязнаўчым і Музеем выяўленчых мастацтваў. Будынак Ніжняга склада размяшчаецца каля парка, а Верхні знаходзіцца вышэй па схіле (адсюль назва) па пр. Леніна (былая вуліца Аляксандраўская), Верхні і Ніжні правіянцкія склады падзяляе вуліца Уральская. Абодва будынкі пабудаваны ў падобным стылі Пятроўскага барока, сумешчанага з традыцыйным Рускім стылем і напамінаюць невялікія церамы.

Будынак Верхняга склада складзены з чырвонай цэглы з круглымі акна-ілюмінатарамі, па паўночным і паўднёвым фасадах будынка знаходзяцца шэрагі руставаных «церамных» калон. Сцены і калоны чырвонага колеру з белымі палосамі, вуглы будынка таксама аформлены рустам, нішы якіх выфарбаваны белым. Дах склада высокі, прамавугольны, чатырохкантовы, пакрыты каванымі лістамі жалеза дыяметрам 0,7 м і пераходны з паўночнага і паўднёвага бакоў у больш пакатыя паветкі, над якімі з абодвух бакоў ёсць невялікія круглявыя вокны-мансарды. Будынак Верхняга склада аднапавярховы, мае вялікі склеп, дзе ў XVIII-XIX стст. захоўвалася зерне. Сутарэнны паверх таксама мае шэрагі вокнаў-ілюмінатараў ледзь вышэй зямлі. Усярэдзіне будынка захаваліся перакрыцці з тоўстых драўляных калон і бэлек, зробленых з лістоўніцы.

Гісторыя правіць

Верхні правіянцкі склад быў пабудаваны ў 1737 годзе па раўмяшчэнні князя Акінфія Дзямідава для захоўвання зерня і іншых запасаў для Тагільскага жалезаапрацоўчага завода. Пад канец XIX стагоддзя ў будынку размяшчалася "метальная крама" купца Злаказава.

З 1920 па 1980-я гг. будынак выкарыстоўваўся пад гаражы гарвыканкама. Першая экспазіцыя, прысвечаная прыродзе Сярэдняга Урала, была адкрыта ў Ніжнетагільскім краязнаўчым музеі у 1929 годзе. У 1937 годзе ў музеі з'явіўся аддзел прыроды, фонд якога фармаваўся за кошт збіральніцкіх і экспедыцыйных прац саміх супрацоўнікаў музея і ад падарункаў розных прадпрыемстваў, арганізацый і прыватных асоб горада. У 1989 годзе Верхні склад быў перададзены Краязнаўчаму музею, і на базе аддзела прыроды быў створаны «Музей прыроды і навакольнага асяроддзя», які стаў складнікам Ніжнетагільскага музея-запаведніка «Горназаводскі Урал».

У 2005 годзе склад быў цалкам адрэстаўраваны, улучаючы і ўнутранае ўбранне (драўляныя бэлькі перакрыццяў і драўляныя апорныя слупы), і адкрыты для наведнікаў.

Экспазіцыя правіць

Цяпер у будынку Верхняга правіянцкага склада размяшчаецца Музей прыроды і аховы навакольнага асяроддзя. На першым (сутарэнным) паверсе музея пададзены ўзоры мінералаў Горнаўральскай акругі і каменярэзныя вырабы Урала, на другім можна ўбачыць экспазіцыі флоры і фаўны, адменная ўвага надаецца экспазіцыі пра праблемах экалогіі ў Ніжнім Тагіле і акрузе, а таксама «Палеанталагічная» зала.

Багацце і разнастайнасць мінералаў Урала пададзена на ўвесь час дзейнай выставе «Дасканаласць дзівосных меж». У рамках праекта «Асаблівая камора музея-запаведніка» працуюць дзве залы: у адным (зала «Чараўнікі смарагдавага горада») мясцуюцца зменныя каменярэзныя экспазіцыі з іншых музеяў іншых гарадоў і краін свету; іншы («Малахітавая») зала прысвечана малахіту.

Гонарам музея з'яўляюцца шкілеты мамантаў: сталага самца, самкі і маманцяняці, названых адпаведна Рыфеем, Таўдзіей і Тагілёнкам. Для гэтых экспанатаў у «Палеанталагічнай» зале аформлена дыярама, дзе яны паказаны ў дагістарычным асяроддзі краявідаў Урала ледавіковага перыяду, які дапаўняе ўнікальны гербарый той эпохі, каменныя гарматы старажытніка і ўзноўлены ландшафт Чацвярцічнага перыяду гісторыі Зямлі.

Спасылкі правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Верхні_правіянцкі_склад&oldid=4411073"