«Витебский голос» — штодзённая грамадска-палітычная і літаратурная газета. Выдавалася з 11 студзеня 1906 да 5(18) чэрвеня 1907 гг. у Віцебску на рускай мове. Выдаўцы барон А. Ф. Розэн, з 1907 г. Г. Тэадаровіч; рэдактары I. І. Пілін, П. Стральцоў, з 1907 г. I. Васільеў.

«Віцебскі голас»
Арыгінальная
назва
«руск.: „Витебский голос“»
Тып газета
Выдавец А. Ф. Розэн
Г. Тэадаровіч
Рэдактар І. І. Пілін
П. Стральцоў
І. Васільеў
Заснавана 11 студзеня 1906
Спыненне публікацый 5(18) чэрвеня 1907
Мова руская
Перыядычнасць штодзённа

Да 1907 прытрымлівалася акцябрысцкага кірунку, замяняла неафіцыйны аддзел газеты «Витебские губернские ведомости», хоць аб'явіла сябе прыватнай незалежнай газетай; пазней — прыватная газета ліберальна-кадэцкага кірунку. У 19051906 гг. выступала супраць узброенага паўстання, у фельетонным стылі высмейвала «Зборнік рэвалюцыйных песень», выдадзены ў Віцебску ў 1906 мясцовым камітэтам партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў. У артыкуле «Табліца рускіх палітычных партый» (2 сакавіка 1906 г.) разгледзела ўвесь спектр палітычных плыняў ад «чорнай сотні» да сацыял-дэмакратаў і анархістаў. Падрабязна інфармавала пра V (Лонданскі) з'езд РСДРП (1907), не раскрываючы прозвішчаў, пераказвала праграмныя выступленні бальшавікоў, меншавікоў і бундаўцаў (11, 17, 19 і 22 мая 1907 г.). У 1907 была апазіцыйнай да ўрада П. Сталыпіна, асуджала жорсткія рэпрэсіі супраць удзельнікаў рэвалюцыі, імперыялістычныя планы царызму ў руска-японскай вайне. Крытыкавала ўрадавую палітыку «адзінай і непадзельнай» Расіі. У арт. «Грамадская тэорыя Сталыпіна» В. А. Кадзеева (16 сакавіка 1907 г.) выступала за культурна-нацыянальную і тэрытарыяльную аўтаномію, якая, на думку аўтара, «не толькі не пацягне за сабой распаду, а, наадварот, маральна і юрыдычна больш цесна звяжа ўсе паасобныя часткі рускай дзяржавы, чым яны звязаны сёння». У нататках «Мясцовае пытанне» (15 лютага 1906 г.) аўтар пад псеўд. «Белоруссъ» выступіў за адраджэнне нацыянальнай свядомасці, мовы і літаратуры беларусаў, але толькі з мэтай вызвалення тутэйшых католікаў з-пад польскага ўплыву і збліжэння Беларусі з Расіяй. Газета вітала выхад «Нашай нівы» як сапраўды народнага выдання, якое не мае нічога агульнага з псеўданароднымі чарнасоценнымі лісткамі («Мясцовая хроніка», 21 студзеня 1907 г.). У тым жа нумары друкавалася рэцэнзія на апавяданне А. Пшчолкі, у якой аўтар Г. Т. (відаць, выдавец Г. Тэадаровіч) раскрытыкаваў «беларускага бытапісальніка» за кансерватызм і рэакцыйныя тэндэнцыі ў паказе сялянскага жыцця. Апрача мясцовых аўтараў, найперш Пшчолкі, газета перадрукоўвала апавяданні, нарысы і артыкулы Л. Талстога, А. Купрына, М. Горкага, М. Салтыкова-Шчадрына, У. Неміровіча-Данчанкі, А. Чэхава, У. Дарашэвіча і інш. Надрукавала артыкулы бельгійскага драматурга М. Метэрлінка «Усеагульнае выбарчае права», у якім аўтар выкрываў крайнасці манархізму і анархізму, парламенцкую дэмакратыю тлумачыў толькі як «часовае вырашэнне» сацыяльна-палітычных праблем. На яго думку, у будучыні людзі зразумеюць, што «грамадскае дабро» лепш ведаюць не выбраныя партыйныя прадстаўнікі, а інтэлектуальная эліта нацыі. Асвятляла тэатральнае і музычнае жыццё горада. У апошнім нумары газета змясціла маніфест імператара Мікалая II ад 3 чэрвеня 1907 г. пра роспуск 2-й Дзяржаўнай думы і змены ў выбарчым законе.

Літаратура правіць

  • Конан, У. М. «Витебский голос» / У. М. Конан // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. Т. 2: Беліцк — Гімн. — Мн.: БелЭн, 1994. — 536 с. — С. 307. — ISBN 5-85700-142-0.
  • Подлипский, А. Периодическая печать Витебска / А. Подлипский; Витебский краеведческий фонд им. А. Сапунова, Витебская областная организация Белорусского союза журналистов. — Витебск: УПП «Витебская областная типография», 2001. — 159 с. — С. 8. — ISBN 985-6323-82-7.