Дзяржаўны камітэт па надзвычайным становішчы
Дзяржаўны камітэт па надзвычайным становішчы (ДКНС, руск.: Государственный комитет по чрезвычайному положению, ГКЧП) — часовы орган улады ў СССР, які складаўся з прадстаўнікоў кіраўніцтва ЦК КПСС і ўрада СССР. У перыяд з 18 па 21 жніўня 1991 г. падчас жнівеньскага путчу ДКНС здзейсніў спробу змены ўлады шляхам змяшчэння з пасады прэзідэнта СССР М. С. Гарбачова.
| Дзяржаўны камітэт па надзвычайным становішчы | |
|---|---|
| скарочана — ДКНС СССР | |
Агульная інфармацыя |
|
| Краіна | |
| Дата стварэння | 18 жніўня 1991 |
| Папярэдняе ведамства | Савет бяспекі СССР |
| Дата скасавання | 21 жніўня 1991 |
| Штаб-кватэра |
 СССР Маскоўскі Крэмль |
| Колькасць супрацоўнікаў |
|
| Глава | Генадзь Янаеў |
| Падведамныя органы |
Кабінет Міністраў СССР КДБ СССР МУС СССР Мінабароны СССР ЦК КПСС |
Пазней дзеянні ДКНС былі кваліфікаваны як дзяржаўны пераварот, удзельнікаў камітэта ўзялі пад арышт, за выключэннем міністра ўнутраных спраў СССР Барыса Пуга, які скончыў з сабой.
З пункту гледжання саміх стваральнікаў ДКНС, іх дзеянні мелі мэтай аднаўленне законнасці ў СССР і спыненне распаду дзяржавы. Іх дзеянні не атрымалі прававой ацэнкі, таму што ў 1994 годзе ўсе арыштаваныя ўдзельнікі ДКНС былі амніставаны яшчэ да суда. Перад судом добраахвотна паўстаў толькі В. І. Варэннікаў, якога апраўдалі.
Склад
правіць- Янаеў Генадзь Іванавіч (1937—2010) — віцэ-прэзідэнт СССР, в.а. прэзідэнта СССР (19—21 жніўня 1991 г.)
- Бакланаў Алег Дзмітрыевіч (1932—2021) — першы намеснік старшыні Савету абароны СССР
- Кручкоў Уладзімір Аляксандравіч (1924—2007) — старшыня КДБ СССР
- Паўлаў Валянцін Сяргеевіч (1937—2003) — прэм'ер-міністр СССР
- Пуга Барыс Карлавіч (1937—1991) — міністр унутраных спраў СССР
- Старадубцаў Васіль Аляксандравіч (1931—2011) — старшыня Сялянскага саюза СССР
- Цізякоў Аляксандр Іванавіч (1926—2019) — прэзідэнт Асацыяцыі дзяржаўных прадпрыемстваў і аб'ектаў прамысловасці, будаўніцтва, транспарту і сувязі СССР
- Язаў Дзмітрый Цімафеевіч (1924—2020) — міністр абароны СССР.