Ду Фу

Ду Фу (кіт.: 杜甫 Dù Fǔ, другое імя Цзымэй; 712, павет Гун — 770): кітайскі паэт часоў Танскай дынастыі. З сям’і чыноўніка.

Ду Фу
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	кіт.: 杜甫
Дата нараджэння	712[…]
Месца нараджэння	Гун'і[d], Кітай
Дата смерці	770[…]
Месца смерці	Tanzhou[d], Jiangnanxi Circuit[d], Кітай
Пахаванне	tomb of Du Fu[d]
Грамадзянства	Танская імперыя
Бацька	Du Xian[d]
Дзеці	Du Zongwen[d], Du Zongwu[d] і Du Siye[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, пісьменнік, каліграф
Мова твораў	кітайская мова і японская мова
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

Нарадзіўся ў сям’і чыноўніка. Ужо ў сямігадовым узросце прыдумваў вершы. Яго літаратурныя пазнанні былі надзвычай шырокія, шматабсяжныя. Пакінуўшы родны дом, ажыццявіў два вялікія падарожжы па краіне. Жыў у сталіцах Танскай імперыі — Лаяне і Чаньяні. Сябраваў з Лі Бо. У адрозненне ад Лі Бо марыў пра дзяржаўную службу, меркаваў, што праз яе зможа прынесці карысць сваёй Айчыне. Аднак заўжды яго спробы прайсці праз сіта дзяржаўных экзаменаў заканчваліся з-за інтрыг карумпіраваных чыноўнікаў, якія акружалі трон. Сям’я Ду Фу цярпела нястачы, сын памёр ад голаду, а сам Ду Фу захварэў на ліхаманку і сухоты. У час мяцяжу Ань Лу-шаня Ду Фу быў захоплены ў палон і адвезены ў Чаньян, адкуль уцёк праз два гады. Гэтым разам яму ўдалося атрымаць пасаду пры двары. Але ўсё адно яго дзейнасць не знайшла падтрымкі наверсе. Калі двор вярнуўся ў вызваленую сталіцу, Ду Фу патрапляе ў няміласць да імператара і адпраўляецца на нязначную пасаду ў правінцыю, праз год падае ў адстаўку.

Творчасць

Найбольш вядомыя цыклы вершаў «Тры аканомы» і «Тры расстанні». Майстар пейзажнай лірыкі. Паказваў у творах сацыяльныя кантрасты феадальнага грамадства («Вершы з 500 словаў пра тое, што ў мяне было на душы, калі я ехаў з сталіцы ў Фынсянь» і інш.), цяжкі лёс народа, асуджаў грабежніцкія войны.

Кітайская літаратурная крытыка называе Лі Бо і Ду Фу «прашчурамі верша», паколькі яны стварылі новую вершаваную форму — верш у пяць і сем слоў, які прыйшоў на змену старой форме верша ў чатыры словы. Гэта стала асноўнай формай паэзіі на наступныя тысячу з нечым гадоў, да літаратурнай рэвалюцыі 1918 года.

На беларускую мову яго творы перакладалі Рыгор Барадулін, Уладзімір Дубоўка, Лявон Баршчэўскі, Янка Сіпакоў, Мікола Мятліцкі, Навум Гальпяровіч.

Беларускія пераклады

•  у кн.: Дубоўка У. Выбраныя творы, Т.1, Мн., 1965.
• Адзінота горных вышынь: зборнік паэзіі: [пераклад] / Ду Фу / прадм. Алеся Карлюкевіча. — Мн.: Звязда, 2015. — 61, [1] с. — (Светлыя знакі: паэты Кітая). ISBN 978-985-575-014-8
• Выбраная лірыка. Пер. Л. Баршчэўскага. Мн.: Зміцер Колас, 2019. — 100 с. — («Паэты планеты»). ISBN 978-985-23-0044-5

Літаратура

• Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. У 12 т. Т. 4. Графік — Зуйка / Рэдкал.: П. У. Броўка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1971. — 608 с.: іл., карты. С.315.
• Серебряков Д. А. Ду Фу, М., 1958.

Спасылкі

• Уздыхі асенняга дажджу