Забайкальская вобласць

Забайкальская вобласць — адміністрацыйная адзінка ў складзе Расійскай імперыі, Расійскай рэспублікі, Расійскай Савецкай рэспублікі і Далёкаўсходняй рэспублікі (без левабярэжжа Селенгі). Утворана ў 1851 годзе. У 1922 годзе ператворана ў Забайкальскую губерню Далёкаўсходняй вобласці РСФСР.

Забайкальская вобласць
Герб[d]
Герб[d]
Краіна
Уваходзіць у
Адміністрацыйны цэнтр
Дата ўтварэння 11 ліпеня 1851
Дата скасавання 10 лістапада 1922
Насельніцтва
  • 672 037 чал. (1897)
Плошча 613 000 км²
Забайкальская вобласць на карце
Забайкальская вобласць, карце
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гістарычная даведка

правіць

Рускія з'явіліся ў Забайкаллі ў 1639 годзе. Максім Пярфільеў, падымаючыся па рацэ Віціме, дайшоў да ўтокі рэкі Цыпы. У 1647 годзе Іван Пахабаў перайшоў Байкал па лёдзе і, сябруючы з манголамі, дайшоў да Ургі. Праз год пачалося трывалае пасяленне ў вобласці: Галкін заснаваў Баргузінскі астрог і абклаў ясаком тунгусаў. У 1654 годзе сотнік Бекетаў заснаваў Нерчынскі астрог, праз 4 гады перанесены да ўтокі Нерчы; тады ж закладзены і горад Нерчынск. У 1665 годзе паўстаў Селенгінск, а ў 1666 годзе заснаваны Верхнеудзінск. Пад канец XVII стагоддзя ў вобласці былі ўжо 3 гарады і 9 астрогаў.

Амаль з часу заняцця яго Забайкалле служыла месцам высылкі.

Паводле Найвышэйшага Указа, дадзенага Урадаўнічаму Сенату 11 ліпеня 1851 года Забайкалле, што складалася з дзвюх акруг — Верхнеудзінскай і Нерчынскай, было вылучана з Іркуцкай губерні і ператворана ў самастойную вобласць, прытым Чыта стала абласным горад, а Троіцкасаўск, Кяхта і Усць-Кяхта склалі асаблівае кіраўніцтва горада. Памежныя казакі, Забайкальскі гарадавы казачы полк, станічныя казакі, тунгускі і бурацкія палкі, а таксама і насельніцтва, што жыло асела ў памежнай палосе, склалі Забайкальскае казачае войска, абавязанае выстаўляць 6 конных шасцісоценных палкоў. У 1863 годзе Кяхцінскае кіраўніцтва горада ўвайшло ў склад Забайкальскай вобласці, а ў 1872 годзе вобласць падзялялася ўжо на 7 акруг, з якіх тры — з адным казачым насельніцтвам; асаблівае адміністрацыйнае і паліцэйскае кіраванне для казачага насельніцтва было скасавана.

У 1884 годзе вобласць, што калісьці належала да Усходне-сібірскага генерал-губернатарства, увайшла ў склад ізноў утворанага Прыамурскага генерал-губернатарства.

17 сакавіка 1906 года Забайкальская вобласць увайшла ў склад Іркуцкага генерал-губернатарства.

6 красавіка 1920 года ўвайшла ў склад Далёкаўсходняй рэспублікі.

22 лістапада 1920 года пастановай Урада Далёкаўсходняй рэспублікі з Забайкальскай вобласці была вылучана Прыбайкальская вобласць у складзе Баргузінскага, Верхнеудзінскага, Селенгінскага і Троіцкасаўскага паветаў.

10 лістапада 1922 года Забайкальская вобласць была ператворана ў Забайкальскую губерню Далёкаўсходняй вобласці РСФСР.

Зноскі

Літаратура

правіць
  • Материалы Высочайшей учрежденной под председательством статс-секретаря Куломзина комиссии по исследованию землевладения и землепользования в Забайкальской области. — СПб., 1896. — Т. 1—16.
  • Сводный сборник материалов «Забайкалье». — СПб.: 1899..
  • Обозрение главных оснований устройства управления Сибири. — СПб.: 1841.
  • Экономическое состояние городских поселений Сибири. — СПб.: Издательство хозяйственного департамента Министерства внутренних дел, 1882.
  • Труды III хабаровского съезда. — 1892.
  • Венюкова Опыт военного обозрения русских границ в Азии. — СПб.: 1873.
  • М. Хорошкина Забайкалье // Военный сборник : очерк. — 1893. — № 8 и 9.
  • Сибирь и Великая Сибирская железная дорога. — СПб.: Издательство департамента торговли и мануфактуры министерства финансов, 1893.