Зінаіда Іосіфаўна Дудзюк

Зінаіда Іосіфаўна Дудзюк (29 сакавіка 1950, вёска Слабодка, Браслаўскі раён) — беларуская паэтэса, празаік, драматург.

Зінаіда Іосіфаўна Дудзюк
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	29 сакавіка 1950(1950-03-29) (75 гадоў)
Месца нараджэння	Слабодка, Слабодкаўскі сельсавет, Браслаўскі раён, Полацкая вобласць, БССР, СССР
Грамадзянства	Беларусь
Альма-матар	Брэсцкі інжынерна-будаўнічы інстытут (1977) Вышэйшыя літаратурныя курсы літаратурнага інстытута імя А. М. Горкага[d] (1993)
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэтэса, празаік, драматург
Мова твораў	беларуская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз беларускіх пісьменнікаў
Прэміі	Нацыянальная літаратурная прэмія (2018) Літаратурная прэмія імя Уладзіміра Калесніка (2008)

Біяграфія

Нарадзілася ў мястэчку Слабодка Браслаўскага раёна (1950), скончыла Брэсцкі інжынерна-будаўнічы інстытут (1977) і Вышэйшыя літаратурныя курсы пры Літаратурным інстытуце імя А. М. Горкага ў Маскве (1993). Працавала інжынерам, журналістам, загадчыкам літаратурнай часткі драмтэатра. Першыя вершы надрукавала ў 1967 годзе ў раённай газеце «Маяк» (г. Бяроза), пазней з’явіліся публікацыі ў абласным і рэспубліканскім друку.

У Саюз пісьменнікаў Беларусі прынята ў 1986 г. Член Брэсцкага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі.

Бібліяграфія

Зборнікі вершаў:

• «Праводзіны птушак» («Мастацкая літаратура», Мінск,1983)
• «Абрысы лета» («Мастацкая літаратура», Мінск,1988)
• «Так і не» («Мастацкая літаратура», Мінск,1993)
• «Табе» («Акадэмія», Брэст, 2000)
• «Падданыя кахання» («Мастацкая літаратура», Мінск, 2003)
• «Дарунак» («Альтэрнатыва», Брэст, 2010)
• «Прадзіва» («Медысонт», Мінск, 2015)

Кнігі прозы на беларускай мове:

• «Палоннікі жыцця» (аповесці, апавяданні, «Мастацкая літаратура», Мінск, 1997)
• «Шляхамі адвечнага слова» (эсэ, Цэнтр «Вежа», Брэст, 2001)
• «Год 1812» (раман, «Акадэмія», Брэст, 2004)
• «Кола Сварога» (раман, аповесць, эсэ, «Беларусь», Мінск, 2006)
• «Аднарог» (раман, аповесць, апавяданні, «Харвест», Мінск, 2010)
• «Леў» (гістарычны нарыс пра жыццё Льва Сапегі, «Літаратура і Мастацтва», Мінск, 2011)
• «Нямеранае багацце» (эсэ, «Альтэрнатыва», Брэст, 2012)
• «Выжыць на дарозе смерці» (успаміны, «Чатыры чвэрці», Мінск, 2013)
• «Слодыч і атрута» (раман, «Мастацкая літаратура», Мінск, 2013)
• «Вяртанне забытага міфа» (навукова-папулярнае выданне, «Беларусь», Мінск, 2013)
• «Лаза» (раман, «Альтэрнатыва», Брэст, 2016)
• «Пара высокага сонца»,  (успаміны, нарысы, эсэ, «Альтэрнатыва», Брэст, 2017)
• «На парозе раю» (аповесці, апавяданні, «Чатыры чвэрці», Мінск, 2018)
• «Гонды» (раман, аповесць, апавяданні, «Альтэрнатыва», Брэст 2018)

Кнігі на рускай мове:

• «Гонка за волком» (раман, «Харвест», Мінск, 2012)
• «Сотворение» (раман, «Альтасперо», Таронта, Канада, 2015)
• «Год 1812», (раман, «Альтасперо», Таронта, Канада, 2015)
• «Лясы и лесаводы Брэстчины» (документальный очерк, Барановичская типография, Брест, 2000)
• «Люди и годы» (документальный очерк, Брестская типография, Брест, 2001)
• «Наши десять лет» (документальный очерк, Брестская типография, Брест, 2002)
• «Слагаемые успеха» (документальный очерк, Брестская типография, Брест, 2003)

Кнігі для дзяцей і падлеткаў:

• «Канікулы на астэроідзе» (п’есы-казкі, выд. дом «Звязда», Мінск, 2012)
• «Листья волшебного дерева» (казкі, «Харвест», Мінск, 2014)
• Серия из 10 книг «Приключения Буслика» (казкі, «Харвест», Мінск, 2014)
• История  первая. Первый полёт
• История вторая. Буслик и Петя
• История третья. Железное крыло
• История четвёртая. Велогонки
• История пятая. В лесу
• История шестая. Полёты во сне и наяву
• История седьмая. В школе
• История восьмая. В гостях у Деда Мороза
• История девятая. Новый год
• История десятая. Долгожданная встреча.
• Перавыданне кнігі «Необычайные приключения Буслика и его друзей. Десять занимательных историй» (казкі, «Харвест», Минск, 2015)

Укладальніца кнігі з серыі «Беларусь літаратурная»:

• «Песні Белавежы. Камянеччына літаратурная» («Мастацкая літаратура», Мінск, 2005)

Зборнікі драматургіі:

• «Чароўнае слова» («Мастацкая літаратура», Мінск, 2001)
• «Зачараванасць тэатрам» (Выдавецкі цэнтр БДУ, Мінск, 2005)
• «Бліжні бой» (АГКЦ, Брэст, 2004)
• «Разлучніца» (АГКЦ, Брэст, 2005)
• «Берасцейская мелодыя» (АГКЦ, Брэст, 2009)
• «Нарадзіўся я літвінам» (АГКЦ, Брэст, 2011)
• «Гістарычныя драмы» (Альтэрнатыва, Брэст, 2016)

Пастаўленыя п’есы:

• «Дудка-самагудка», рэжысёр В. Анісенка (Беларускае радыё, 1989)
• «Сінязорка», рэжысёр А. Калюноў (Брэсцкі тэатр драмы, 1991)
• «Зоркі-Лятавіцы», рэжысёр Т. Вінаградава (Мінскі абласны драматычны тэатр, 2003)
• «Прыгоды мурашкі», рэжысёр В. Янавец (Брэсцкі тэатр драмы, 2010)

Пераклады на беларускую мову:

• Казка «Канёк-гарбунок» П. Яршова (Брестская типография, Брэст, 1997)
• Камедыя Я. Ходзькі «Вызваленая Літва, або Пераход цераз Нёман» (Выдавец Лаўроў С. Б., Брэст, 2002)
• П’еса Т. Амосавай, І. Пятровай «Славутае качаня Цім» (пастаўлена ў Брэсцкім тэатры лялек, 1989)
• П’еса М. Гусева «Забаўныя прыгоды» (пастаўлена ў Брэсцкім тэатры драмы, 1994)

Узнагароды

Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя Уладзіміра Калесніка за раман «Кола Сварога» (2008), Нацыянальнай літаратурнай прэміі (2018).

Літаратура

• Дудюк Зинаида Иосифовна// Республика Беларусь: энциклопедия: [в 7 т.]. Минск, 2006. Т. 3. С. 467.
• Дудзюк Зінаіда Іосіфаўна// Культура Беларусі: энцыклапедыя: Мінск, 2012. Т. 3. С. 527.
• Дудзюк Зінаіда Іосіфаўна// Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. Мінск, 1996. Т. 3. С. 254.
• Дудзюк Зінаіда Іосіфаўна// Памяць. Брэст: гіст.-дакум. хроніка ў 2 кн. Мінск, 2001. Кн. 2. С. 651.
• Дудзюк Зінаіда// Беларускія пісьменнікі: біябібліяграфічны слоўнік: у 6 т./ [пад рэд. А. В. Мальдзіса]. Мінск. 1993. Т. 2. С. 399—400.
• Зінаіда Дудзюк// Беларускія пісьменнікі (1917—1990): даведнік/ [склад. А. К. Гардзіцкі]. Мінск. 1994. С. 192.
• Колесник, В. Служение слову/Владимир Колесник// «Заря». 1979, 9 июня.
• Колесник, В. Лепесток васильковый/Владимир Колесник// «Заря». 1982, 19 марта.
• Радзівончык, Н. Вобраз часу/ Радзівончык Ніна// «Маладосць», 1984. № 7, с. 107.
• А. Мойсейчик. У светлых истоков/Алексей Моисейчик// «Заря», 1989, 10 января.
• Зінаіда Дудзюк // Літаратурная карта Берасцейшчыны/ укл. А. Крэйдзіч. Брэст, 2008. С. 32-36.
• Дудзюк, З. I.З пачуццём любові/ Дудзюк Зінаіда Іосіфаўна// З росных сцяжын: аўтабіягр. пісьменнікаў Беларусі/ [уклад. М. Мінзер]. Мінск. 2009. С. 128—132.
• 29 сакавіка — 60 гадоў з дня нараджэння З. І. Дудзюк, паэтэсы і драматурга// Новыя кнiгi. 2010. № 2. С. 5-7.
• «…I спее слова дабрынёй»: творчы партрэт З. Дудзюк: [зборнік]/ уклад. Н. М. Борсук:рэд. З. П. Мельнікава. — Брэст. 2001. — 183 с.
• «Злучаю я нязводна боль і радасць…»: бібліягр. паказ да 55-годдзя з дня нарадж. З. Дудзюк/ Бярозаўская цэнтр. раён. б-ка; склад. Л. И. Сядова. — Бяроза, 2005. — 11 с.
• Зарэцкая В. Я. З клопатам пра сёння і заўтра беларусаў: прыгодніцкая проза Зінаіды Дудзюк/ Вера Зарэцкая// Роднае слова. 2014. № 2. С. 20-21.
• Каржанеўская, Г. «Паэту належыць свет»/ Галіна Каржанеўская// «Лім», 1997, 10 кастр.
• Краўцова, Т. У. Варыятыўнасць і прагматычная значнасць уласных асабовых імёнаў у рамане З. Дудзюк «Год 1812»/ Т. У. Краўцова// ХІІІ республиканская научно-методическая конференция молодых ученых: сб. материалов: в 2 ч./ УО «Брестский государственный университет им. А. С. Пушкина». Брест, 2011. Ч. 2. С. 127—129.
• Лысая, Г.Па сцяжынах роднай зямлі/ Ганна Лысая// ЛіМ. № 13, 2009, 3 красавіка, С. 7.
• Акрамава, I.Чалавек у рэаліях часу: (па раману З. Дудзюк «Год 1812»)/I. Акрамава// Классика и современность: материалы Междунар. науч.-практ. студенч. конф., 23 марта 2007 г./ М-во образования РБ, УО «Брест. гос. ун-т им. А. С. Пушкина»: под общ. ред. Т. В. Сенькевич. Брест, 2007. С. 59-61.
• Бельскі, А. Дзве ліры: [Зінаіда Дудзюк і Людка Сільнова]/ Алесь Бельскі// Краса і смутак: дапам. для настаўнікаў/ Алесь Бельскі. Мінск, 2000. С. 163—169.
• Трафімчык,А. Новыя героі старых п’ес/ Анатоль Трафімчык// ЛіМ, 2009, 23 кастр. 6 ліст. С. 6.
• Аксенін, С. Прысвечана каханню: [аб творчасці З. Дудзюк]/ С. Аксенін// ЛіМ. 2000. 29 верас. С. 3.
• Гедзік, Г. «З маленства сілу слова знаю…»: [аб творчасці З. Дудзюк]/ Галіна Гедзік/ ЛіМ. 2000. 28 крас. С. 6-7.
• Трафімчык, А. Касцюшка на айчыннай сцэне/ Анатоль Трафімчык// «ЛіМ», 2011, 5жніўня.
• Грышчук, А. Каралі і смаўжы/ Анастасія Грышчук// «ЛіМ», 2014, 11 красавіка.
• Тачыцкая, Н. Сцежкай чароўнага лесу/ Надзея Тачыцкая// «ЛіМ», 2015, 30 студзеня.
• Ціхан, Т. Найперш пачуцці/ Таццяна Ціхан// «ЛіМ», 2015, 25 чэрвеня.
• Лысая, Г. Пошукі святла/Ганна Лысая// «ЛіМ», 2005, 26 чэрвеня.
• Шляжка, Н. Лірычнае прадзіва Зінаіды Дудзюк/Наталля Шляжка// «ЛіМ», 2016, 6 мая.
• Дубянецкі, Э. Патрэба пераадолення/ Эдуард Дубянецкі// «ЛіМ», 2018, 17 жніўня.
• Шыпіцька, Я. «Мая асноўная задача: як у рабочай пчалы, насіць пылок у соты» (інтэрв’ю)/ Яўгенія Шыпіцька// «ЛіМ», 2018, 5 кастрычніка.

Спасылкі

• Творчая сустрэча з Зінаідай Дудзюк Архівавана 17 снежня 2022.
• Зінаіда Дудзюк на Літаратурнай візітцы Брэста