Карл Ландштэйнер
Карл Ландштэйнер (ням.: Karl Landsteiner; 14 чэрвеня 1868, Вена — 26 чэрвеня 1943, Нью-Ёрк) — аўстрыйскі ўрач, хімік, імунолаг, інфекцыяніст. Першы даследчык у галіне імунагематалогіі і імунахіміі, аўтар прац па малекулярнай і клетачнай фізіялогіі рэакцыі арганізма на размытыя антыгены і спецыфічныя і неспецыфічныя з'явы, якія ўзнікаюць пры гэтым. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1930). Лаўрэат прэміі Альберта Ласкера ў галіне клінічных медыцынскіх даследаванняў (1946) — пасмяротна.
| Карл Ландштэйнер | |
|---|---|
| Karl Landsteiner | |
 Помнік Карлу Ландштэйнеру | |
| Дата нараджэння | 14 чэрвеня 1868[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 26 чэрвеня 1943[3][1][…] (75 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Leopold Landsteiner[d][6] |
| Жонка | Leopoldine Helene Wlasto[d] |
| Род дзейнасці | фізіёлаг, імунолаг, урач, прафесар, гематолаг, патолагаанатам, біёлаг, даследчык |
| Навуковая сфера | хімія, імуналогія |
| Месца працы | Венскі ўніверсітэт, Ракфелераўскі інстытут |
| Альма-матар | Венскі ўніверсітэт |
| Вядомы як | даследчык у вобласці імунагематалогіі і імунахіміі |
| Член у | |
| Узнагароды |
 Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (1930)Прэмія Альберта Ласкера ў вобласці клінічных медыцынскіх даследаванняў (1946) |
| Подпіс |
 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьСкончыў медыцынскі факультэт Венскага ўніверсітэта (1891). Працаваў ва ўніверсітэце паталогіі. Зацікавіўся хіміяй і вывучаў яе на працягу 1891-1896 гадоў, маючы практыкі ў Вюрцбургу, Мюнхене і Цюрыху.
У 1896 годзе вярнуўся ў Вену, уладкаваўся асістэнтам у Венскі інстытут гігіены. У тым жа годзе ён выявіў, што лабараторныя культуры бактэрый могуць быць аглютынаваны шляхам дадання імуннай сыроваткі крыві. У 1908—1911 гадах, працуючы галоўным патолагаанатамам ў Венскай каралеўскай бальніцы Вільгеніны, Ландштэйнер засяродзіў увагу на вывучэнні поліяміеліту.
У 1909 годзе сумесна з С. Поперам даказаў інфекцыйную прыроду поліяміеліту. У 1911 годзе стаў прафесарам Венскага ўніверсітэта. У 1916 годзе ажаніўся з Хелен Власта. У 1917 годзе ў іх нарадзіўся сын Эрнст. Падчас 1-й сусветнай вайны эміграваў у Галандыю.
У 1922 годзе атрымаў запрашэнне ўзначаліць лабараторыю ў цэнтры медыцынскіх даследаванняў Ракфелераўскага інстытута (Нью-Ёрк).
У маі 2005 года, у ходзе 58-й сесіі Сусветнай асамблеі аховы здароўя, у Жэневе была прынята пастанова 14 чэрвеня (дзень нараджэння Карла Ландштэйнера) штогод праводзіць Сусветны дзень донара крыві (Рэзалюцыя WHA58.13).
Зноскі
- ↑ а б Karl Landsteiner // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Karl Landsteiner // Who Named It? Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Ландштейнер Карл // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
- ↑ Ландштейнер Карл // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ Find a Grave — 1996. Праверана 8 студзеня 2022.
- ↑ Karl Landsteiner // Wien Geschichte Wiki — Wien: 2014. Праверана 28 снежня 2019.