Казімеж Анджэй Яворскі
Казімеж Анджэй Яворскі (польск.: Kazimierz Andrzej Jaworski; 28 лістапада 1897, Сядлішчэ — 6 верасня 1973, Люблін) — польскі паэт, перакладчык і выдавец[3]. У сваёй творчасці быў блізкі да скамандрытаў.
| Казімеж Анджэй Яворскі | |
|---|---|
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 28 лістапада 1897[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 6 верасня 1973[2][1] (75 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Альма-матар | |
| Месца працы | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | мовазнавец, паэт, перакладчык, публіцыст, рэдактар |
| Узнагароды |
 |
.svg){kind=small}
Біяграфія правіць
Нарадзіўся ў Седлішчы, перасяліўся з маці ў Харкаў.
Вучыўся (з 1914 года) у Кіеве, затым на медыцынскім факультэце Харкаўскага ўніверсітэта (1916—1919). Аднак ужо тады яго цікавіла паэзія, ён пісаў і чытаў вершы, у час знаходжання ў Харкаве ён пазнаёміўся з Леапольдам Стафам.
У 1919 скарыстаўся магчымасцю вярнуцца ў родныя мясціны і пасяліўся ў Хэлме, кінуўшы медыцынскія даследаванні. Вучыўся паланістыцы ў люблінскім каталіцкім універсітэце і ў Варшаўскім універсітэце. Дэбютаваў у 1920 годзе ў люблінскім тыднёвіку «Dzień Polski» санетамі аб Юзафе Пілсудскім. Быў не ў захапленні ад гэтых твораў і вершы гэтыя пазней нідзе ўжо не былі апублікаваны. У 1921 годзе добраахвотна пайшоў у армію. Пасля вяртання ўладкаваўся на працу ў якасці паланіста.
У 1933 разам з Зянонам Васнеўскім заснаваў у Хэлме літаратурны часопіс «Kamena»[3], якія спачатку выпускаўся штомесяц і фінансаваўся з узносаў настаўнікаў. Часопіс, аднак, быў заўважаны не толькі ў рэгіёне, але і ў краіне. У ім публікаваліся, між іншым, Бруна Шульц, Чэслаў Мілаш, Уладзіслаў Бранеўскі, Тадэвуш Бачэнскі і Юльян Тувім. Да пачатку другой сусветнай вайны выйшла 50 нумароў. У часопісе друкаваліся пераклады беларускіх і ўкраінскіх аўтараў[3].
Падчас акупацыі Казімеж Яворскі вёў таемныя вучэнні, званыя камплекты. Арыштаваны акупацыйнымі нямецкімі ўладамі, ён быў заключаны ў Люблінскім замку і Заксенгаўзене.
Пасля вайны вярнуўся да пісьменніцкай дзейнасці, рэдагаваў літаратурныя дапаўненні, перакладаў з рускай, чэшскай, беларускай, украінскай, а таксама рэдагаваў адноўлены часопіс «Kamena», які выдаваўся ў Любліне. З канца 1960-х гадоў пісаў свае ўспаміны.
Творчасць правіць
Аўтар шэрагу паэтычных зборнікаў і ўспамінаў.
Сярод зборнікаў:
- «Месяцавы мустанг» (1925),
- «На палове шляху» (1937).
12-томны поўны збор яго твораў апублікаваны Люблінскім выдаўніцтвам у 1971—1974 гады.
У трэцім томе выдання твораў Яворскага змешчаны пераклады вершаў 21 беларускага[3] і 36 украінскіх паэтаў (1972). У прыватнасці, Яворскі пераклаў творы А. Александровіча, М. Машары, Максіма Танка, П. Труса, Міхася Чарота[3], Тараса Шаўчэнкі, Паўла Тычыны, Мікалая Зэрава, Максіма Рыльскага.
Зноскі
- ↑ а б The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
- ↑ Library of Congress Authorities — Library of Congress. Праверана 11 снежня 2019.
- ↑ а б в г д Яворский Казимеж Анджей // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 714. — 737 с.
Літаратура правіць
- Енциклопедія українознавства. У 10-х томах. / Головний редактор Володимир Кубійович. — Париж, Нью-Йорк: «Молоде життя»-«НТШ»; 1954—1989, 1993—2000. Словникова частина. — Т. 10.
- Кочур Г. П. Яворський Казімеж Анджей // Українська радянська енциклопедія : у 12 томах / за ред. М. Бажана. — 2-ге вид. — К.: Головна редакція УРЕ, 1974–1985. — Т. 12 — С. 487.
- Український радянський енциклопедичний словник. У 3-х т. — Т. 3. — 2-ге вид. — Київ, 1987. — С. 710.
- Michalski W. Kazimierz Andrzej Jaworski. Poeta — tłumacz — redaktor (1897—1973). Z wyborem wierszy i tłumaczeń. — TAWA, Lublin 2014.
- Prus K. Kazimierz Andrzej Jaworski — tłumacz-wydawca i popularyzator literatury rosyjskiej. — Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Słupsk 1981.