Міхаіл Мікалаевіч Баўтовіч

Міхаіл Мікалаевіч Баўтовіч (нар. 21 лістапада 1957, Полацк) — беларускі краязнаўца, археограф, выдавец. Спецыяліст па гісторыі Полацкай зямлі ў XVI—XIX стагоддзях. Псеўданімы: С. Нарушэвіч, М. Равіч, Х. Ясная, І. Янкоўскі.

Міхаіл Мікалаевіч Баўтовіч
Дата нараджэння	21 лістапада 1957(1957-11-21) (67 гадоў)
Месца нараджэння	Полацк, Віцебская вобласць, БССР, СССР
Род дзейнасці	краязнавец, археограф, выдавец
Альма-матар	Рыжскі тэхнічны ўніверсітэт (1980)

Біяграфія

Скончыў у 1980 годзе факультэт аўтаматыкі і вылічальнай тэхнікі Рыжскага політэхнічнага інстытута.

У 1980—1992 гадах працаваў на наваполацкім заводзе «Вымяральнік» спачатку інжынерам-канструктарам, пасля начальнікам канструктарскага бюро. Пазней начальнікам дыспетчарскай службы Полацкага гарадскога раёна электрасетак.

У 1989—2003 гадах старшыня полацкага гістарычнага клуба «Вытокі». Арганізатар шэрагу краязнаўчых экспедыцый па землях былога Полацкага ваяводства.

У 2003—2005 гг. выдаваў бюлетэнь «Полацкі край».

Кіраўнік полацкага грэка-каталіцкага выдавецтва (з 1996).

Навуковая дзейнасць

Даследуе гісторыю Полацка і наваколляў з прыярытэтнай увагай да канфесійнай, генеалагічнай і вайсковай тэматыкі; аналізуе, перакладае і публікуе гістарычныя крыніцы, звязаныя з Полацкай зямлёй XVI—XIX стагоддзяў (перапіска архепіскапа Язафата Кунцэвіча, забойства манахаў у Сафійскім саборы ў 1705 годзе; інш.); займаецца аховай і папулярызацыяй гісторыка-культурнай спадчыны краю.

Бібліяграфія

Кнігі

• Адысея Вайніслава Савіча-Заблоцкага. Полацак, 2023. — 122 с.
• Кнігадрук у Полацку (1772—1829): бібліяграфічнае выданне. Полацак: Полацкае ляда, 2018. — 204 с.
• Эпісталяцыя Святога Язафата: Збор дакумэнтаў. Полацак: Грэка-каталіцкая парафія, 2006. — 144 с.
• Полацкія пакутнікі: Збор дакумэнтаў. Полацак: Сафія, 2000. — 86 с.

Рэдагаванне

• Архіў уніяцкіх мітрапалітаў. — Т. 3 : Дакументы да гісторыі царквы ў Беларусі XVI—XX стст. у фондах гістарычных архіваў Літвы і Расіі: Даведнік. — Мінск-Полацк : Сафія, 2005. — 166 с.
• Архіў уніяцкіх мітрапалітаў. — Т. 2 : Дакументы да гісторыі царквы ў Беларусі XVI—XX стст. у фондах гістарычных архіваў Украіны: Даведнік. — Мінск-Полацк : Сафія, 2001. — 162 с.
• Архіў уніяцкіх мітрапалітаў. — Т. 1 : Дакументы да гісторыі царквы ў Беларусі XV—XIX стст. у фондзе «Канцылярыя мітрапаліта грэка-уніяцкіх цэркваў у Расіі»: Даведнік. — Мінск-Полацк : Сафія, 1999. — 386 с.

Укладанне і апрацоўка

• Дэйніс І. П. Полацкая даўніна. — Мінск: Медысонт, 2007. — 330 с.
• Пануцэвіч Вацлаў. Святы Язафат, архіяпіскап полацкі. — Полацк : Сафія, 2000. — 274 с.

Укладанне і пераклад

• Вянок акафістаў. Зборнік / — Полацк : Грэка-каталіцкая грамада, 1999. — 263 с.

Артыкулы

У навуковых зборніках

• Нязнаны аб’ект полацкага краявіду // Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі: матэрыялы навуковай канферэнцыі. — Полацк, 2022. — С. 17-24.
• Паходжанне і зямельныя валоданні аўтара «Полацкае шляхты» // Краеведение: проблемы и перспективы развития в XXI веке : материалы научно-практической конференции. — Полацк, 2022. — С. 17-24.
• Дамінік Мора: Хрысціянскі рыцар на Полацкім замку // Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі: матэрыялы навуковай канферэнцыі. — Полацк, 2019. — С. 7-22.
• Кнігадрукі полацкіх езуітаў // Библиотека: связь времен и векторы развития: научно-практическая конференция. — Полацк, 2018.
• Забытая вайна ў азёрным краі (Баявыя дзеянні снежань 1919 г.- ліпень 1920 г.) // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых і міждысцыплінарных даследаванняў: зборнік навуковых артыкулаў. — Полацк, 2018. — С. 647—665.
• Забытая вайна ў азёрным краі (Баявыя дзеянні жнівень — лістапад 1919 г.) // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых і міждысцыплінарных даследаванняў: зборнік навуковых артыкулаў. — Ч. 2. — Полацк, 2016. — С. 131—141.
• Плач над спаленым Полацкам //Сборник докладов научно-краеведческой конференции к 90-летию Краеведческого музея Полоцка. — Полацк, 2016.
• Ерархі Полацкай праваслаўнай епархіі часоў «Патопу» (спроба групавога партрэту) // Полацкі музейны штогоднік: зборнік навуковых артыкулаў. — Полацк, 2015. — С. 193—205.
• Полацкі сьлед Тадэвуша Рэйтана // Рэйтаны. Гісторыя роду — гісторыя краіны: навукова-практычная канферэнцыя. — Мінск, 2014.
• Спадчына Мяніцкіх // Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі: матэрыялы навуковай канферэнцыі. — Ч. 1. — Полацк, 2013. — С. 17-40.
• Генэрал Кульнёў. Тварэнне міфу // Война 1812 года: события, судьбы, память: материалы научно-практической конференции. — Витебск, 2012, С. 79-82.
• Гравюра Полацкага езуіцкага калегіюму 1785 г. // Полацкі музейны штогоднік: зборнік навуковых артыкулаў. — Полацк, 2012. — С. 139—148.
• Вацлаў Бубноўскі — вучань Івана Хруцкага // Іван Хруцкі: мастацтва ў дыялогу культур : матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі. — Мінск, 2010. — С. 77-83.
• Дарогі Торвалада Кодрансана // Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі: матэрыялы навуковай канферэнцыі. — Полацк, 2009. — С. 15-29.
• Гэральдычная гісторыя Полацку // Матэрыялы гісторыка-краязнаўчай канферэнцыі. Да 80-годдзя Полацкага краязнаўчага музея. — Полацк, 2008. — С. 15-32.
• Асоба канцлера Льва Сапегі (паводле ліста ад 12.03.1622 да полацкага архібіскупа Іасафата Кунцэвіча) // Леў Сапега (1557—1633) і яго час: зборнік навуковых артыкулаў. — Гродна, 2007. — С. 282—291.
• З досьледаў эпісталяцыі архібіскупа Язафата Кунцэвіча // Sztuka sakralna i duchowość pogranicza polsko-ukraińskiego na Lubelszczyźnie : materiały z międzynarodowej konferencji. — Lublin, 2005. — S. 52-60.
• Эпісталяцыя архібіскупа полацкага Язафата Кунцэвіча // Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі: матэрыялы навуковай канферэнцыі. — Полацк, 2002. — С. 7-13.
• Гімнаграфія Францыска Скарыны і Сімяона Полацкага: Рознасць падыходаў да апрацоўкі // Скарыназнаўства, кнігазнаўства, літаратуразнаўства: матэрыялы III Міжнароднага кангрэса беларусістаў "Беларуская культура ў дыялогу цывілізацый. — Мінск, 2001. — С. 38-49.
• Гімнаграфічная спадчына Ф. Скарыны й С. Полацкага // Симеон Полоцкий: Мировоззрение, общественно-политическая и литературная деятельность: материалы научной конференции. — Полоцк, 1999. — С. 14-26.
• Балтызмы ў беларускіх гаворках як адзнака этнічных працэсаў // Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі: матэрыялы навуковай канферэнцыі. — Полацк, 1998. — С. 31-39.
• Праблематыка этнагенэзу палачанаў // Беларусь у сістэме трансеўрапейскіх сувязяў у 1 тысячагоддзі н.э.: тэзісы дакладаў і паведамленняў. — Мінск, 1996. — С. 17-21.

У перыядычным друку

• Baŭtowicz Michaś. Scripta manent. Powiązanie z Rosją // Wołanie z Wołynia. — 2009. — № 5. — S. 30.
• Павязаныя з Расіяй // Наша Ніва. — 2009. — 13 кастрычніка.
• 20 гадоў дэмакратычнага руху ў Полацку // ARCHE Пачатак. — 2009. — № 4. — С. 356—364.
• Урывак зь дзёньніка Карла Пэтэрса // ARCHE Пачатак. — 2009. — № 4. — С. 345—355.
• Пра апошнюю чыгунку імперыі мог бы расказаць Янка Купала [водгук на артыкул В. Мудрова «Апошняя чыгунка імперыі»] // Наша Ніва — 2008. — 4 верасня. — С. 10.
• Цуд Святога Казіміра пад Полацкам // Наша Вера. — 2008. — № 1. — С. 44-46.
• Рэзідэнцыя полацкіх уладык // Царква. — 2007. — № 3. — С. 11.
• Горад сэрца // ARCHE Пачатак. — 2006. — № 6. — С. 422—432.
• У Калінінградзе асьвячаны помнік Скарыну // Царква. — 2005. — № 2. — С. 15.
• «Парашутысты» невядомага цэнтру: [аналіз мемуараў П. Ільінскага «Тры гады пад нямецкай акупацыяй у Беларусі»] // ARCHE Пачатак. — 2004. — № 3. — С. 247—248.
• Постаць эўрапэйскага маштабу: [Фларыян Грабніцкі] // Царква. — 2004. — № 1. — С. 12-14.
• Забраны край: [Себескі і Невельскі пав.] // Спадчына. — 2000. — № 1. — С. 200—207.
• Нашыя святыні ў Расеі: [храмы Невельшчыны і Себешчыны] // Царква. — 2000. — № 2. — С. 14-15.
• Паведамленне пра жорсткія злачынствы, учыненыя вялікім князем Маскоўскім… 11 і 12 ліпеня 1705 году… : [пра забойства базыльянаў у Полацку] // Царква. — 1999. — № 2. — С. 12-13.
• Расіца: Смерцю смерць перамогшы: [пра святароў Ляшчэвіча і Кашыру] // Царква. — 1999. — № 2. — С. 10-11, 13.
• Жыцьцё Сьв. Параскевы: [пераклад, апрацоўка, каментары І. Сцябельскага] // Царква. — 1998. — № 2. — С. 12-13.
• Bautowicz Michał. Unici na Białorusi // Tygodnik Powszechny. — 1997. — № 5. — S. 10.
• Грэка-каталіцкая царква ў Беларусі 1596—1996: Гісторыя і сучасны стан // Царква. — 1996. — № 3-4. — С. 25.
• Яшчэ пра «Фэльку з Рукшэніц» // Літаратура і мастацтва. — 1994. — 19 жніўня. — С. 4.
• Да энцыклапедыі далекавата: [рэцэнзія на кнігу «Архітэктура Беларусі»] // Літаратура і мастацтва. — 1993. — 22 кастр. — С. 11.
• Помнік Я. Журбе // Літаратура і мастацтва. — 1989. — 29 верасня. — С. 4.

Інтэрнэт-артыкулы:

• сайт https://www.radzima.org/ — каля 40 артыкулаў.
• сайт https://pawet.net/ — каля 20 артыкулаў

Літаратура

• БАЎТОВІЧ Міхаіл Мікалаевіч // Сучасныя беларускія даследчыкі гісторыі Вялікага Княства Літоўскага : біябібліяграфічны даведнік / С. П. Марозаў. — Гродна-Каўнас: ЮрСаПрынт, 2022. — 290 с. — ISBN 978-985-7257-57-7, 978-609-96340-1-2.
• БАЎТОВІЧ Міхась Мікалаевіч // Півавар, М. В. Краязнаўцы Віцебшчыны другой паловы XX — пачатку XXI ст. : біябібліягр. давед. / М. В. Півавар. — Мінск : Кнігазбор, 2010. — С. 32-35. — ISBN 978-985-6976-46-2.
• Усошын Я. Памяці пакутніка: [пра кнігу «Эпісталяцыя Святога Язафата»] // Наша Вера. — 2007. — № 1. — С. 40.
• Усошын Я. Перапіска Я. Кунцэвіча і Л. Сапегі: Сапраўднае і сфальшаванае: [рэцэнзія на кнігу «Эпісталяцыя Святога Язафата»] // Царква. — 2006. — № 4. — С. 19.
• Bobryk Witold. Polackija pakutniki: [рэцэнзія на кнігу «Полацкія пакутнікі»] // Zesłaniec. — 2002. — № 10. — S. 127—130.
• Творчасць вяртаецца на Беларусь: [рэцэнзія на кнігу «Сьвяты Язафат»] // Наша Слова. — 2001. — 23 мая. — С. 4.
• Сцяпанаў Ю. Кніга пра святога Язафата: [рэцэнзія на кнігу «Сьвяты Язафат»] // Царква. — 2001. — № 1. — С. 15.
• Bobryk Witold. Polackiâ pakutniki: [рэцэнзія на кнігу «Полацкія пакутнікі»] // Podlaski Kwartalnik Humanistyczny. — 2000. — № 3-4. — S. 183—191.
• Bobryk Witold. Архіў уніяцкіх мітрапалітаў: [рэцэнзія на кнігу «Архіў уніяцкіх мітрапалітаў. Т. 1»] // Szkice Podlaskie. — 2000. — № 8. — S. 269—271.
• Кроква В. Пацярпелі за веру: [рэцэнзія на кнігу «Полацкія пакутнікі»] // Наша Ніва. — 2000. — 7 жніўня.
• Козік А. Старабеларускія рэлігійныя гімны: [водгук на кнігу «Вянок акафістаў»] // Віцебскі Кур’ер. — 1999. — 10 снежня. — С. 2.
• Пазьнякоў В. Інвентар вывезенага у Расею: [рэцэнзія на кнігу «Архіў уніяцкіх мітрапалітаў. Т. 1»] // Наша Ніва. — 1999. — 29 лістапада. — С. 7.
• Кісялёў Г. Шлях да ісціны: [водгук на артыкул "Яшчэ пра «Фэльку з Рукшэніц»] // Літаратура і мастацтва. — 1994. — 9 верасня. — С. 8.