Онеатэ
О́неатэ (англ.: Oneota) — археалагічная культура на паўночным усходзе ЗША. Займала вобласць на паўднёвы захад ад Вялікіх азёр і вярхоўяў Місісіпі ў IX — XVII стст. н. э.
| Онеатэ Энеаліт | |
|---|---|
 Онеатэ, рака ў Аяве, дзе у пачатку 20 ст. была знойдзена кераміка аднайменнай культуры | |
| У складзе | Місісіпская археалагічная культура |
| Геаграфічны рэгіён | Паўночная Амерыка |
| Лакалізацыя | ЗША |
| Датаванне | 9 стагоддзе — 17 стагоддзе |
| Носьбіты | сіў |
| Тып гаспадаркі | земляробства, паляванне |
ПаходжаннеПравіць
Назва культуры паходзіць ад ракі Онеатэ ў Аяве, дзе ў самым пачатку XX ст. была выяўлена кераміка ў форме шарападобных гліняных пасудзін.
Існуюць 2 супрацьлеглыя думкі аб заснавальніках археалагічнай культуры. Прыхільнікі першай прытрымліваюцца ідэі, што яны мігрыравалі з Кэхокіі, паколькі ўжывалі падобныя на кэхокійскія сімвалы. Прыхільнікі другой лічаць, што Онеатэ — вынік трансфармацыі паляўнічых плямёнаў ляснога перыяду. Звычайна носьбітаў Онеатэ атаесамляюць з сіўанскімі народамі, у тым ліку аява і хо-чанк.
АсаблівасціПравіць
Археалагічная культура Онеатэ была першасна вылучана дзякуючы знаходкам шарападобных керамічных пасудзін з тоўстымі сценкамі і геаметрычнымі ўзорамі ў форме выцягнутых ліній на гарлачах. Выяўлены шматлікія касцяныя прылады — скрэблы, сярпы, лёзы матык і інш. Апрацоўвалі камень і ракавіны. Носьбіты Онеатэ ў роўнай ступені абапіраліся на такія заняткі, як ручное земляробства, паляванне і збіральніцтва. Вырошчвалі кукурузу, фасолю, кабачкі і іншыя расліны. Паселішчы будавалі абапал рэк. Архітэктура ўключала авальныя вігвамы , шматсямейные доўгія хаты і могілкі на шырокіх тэрасах над рэкамі. У позніх паселішчах знаходзяць рэдкія прылады, вырабленыя еўрапейцамі.
ЗнікненнеПравіць
Онеатэ часцяком называюць найпазнейшай дагістарычай культурай Паўночнай Амерыкі, паколькі яна праіснавала да сярэдзіны XVII ст. Казаць аб яе поўным знікненні нельга, яна трансфармавалася ў культуры сучасных сіўанскіх народаў. У XVI — XVIII стст. яе носьбіты сутыкнуліся з наступам алганкінаў, іракезаў і чэрокі, што рухаліся з поўначы і ўсходу або пад ціскам еўрапейскіх перасяленцаў, або для пашырэння сваіх паляўнічых тэрыторый. У сваю чаргу, сіўанскія народы былі вымушаны мігрыраваць на поўдзень і на ўсход.