Ордэн Кастуся Каліноўскага

Ордэн Кастуся Каліноўскага — колішняя беларуская дзяржаўная ўзнагарода, ордэн. Палажэнне аб ордэне было прынятае Вярхоўным Саветам Рэспублікі Беларусь 12-га склікання 13 красавіка 1995 года^[1], узнагарода зацверджаная ўказам прэзідэнта ад 15 студзеня 1996 года № 26 «Аб зацвярджэнні апісання ордэнаў, медалёў і нагрудных знакаў да ганаровых званняў Рэспублікі Беларусь», скасаваная 16 чэрвеня 2004 года. Ніхто не быў афіцыйна ўзнагароджаны гэтым ордэнам.

Статус ордэна правіць

Ордэнам Кастуся Каліноўскага мусілі ўзнагароджвацца грамадзяне:

за самаадданы ўчынак, мужнасць і адвагу, выяўленыя пры выратаванні людзей, спыненні злачынных замахаў на іх жыццё; за адвагу, выяўленую ва ўмовах падвышанай небяспекі пры ахове грамадскага парадку, абароне дзяржаўнай уласнасці, пры затрыманні злачынцаў і выкрыцці злачынных груп;
за мужнасць і ўстойлівасць, выяўленыя падчас стыхійных бедстваў, пажараў, аварый, катастроф і іншых надзвычайных абставінах, у выніку чаго папярэджаная пагроза жыццю і здароўю людзей або выратаваныя значныя матэрыяльныя і духоўныя каштоўнасці;
за іншыя самаадданыя дзеянні, звязаныя з выкананнем воінскага, грамадзянскага або службовага абавязку і спалучаныя з рызыкай для жыцця.

Ордэн Кастуся Каліноўскага мусіў насіцца на левым баку грудзей і месціцца пасля ордэна Воінскай Славы.^[2]

Апісанне правіць

Да выдання ўказа прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 6 верасня 1999 г. № 516 «Аб зацвярджэнні апісання ордэнаў, медалёў і нагрудных знакаў да ганаровых званняў Рэспублікі Беларусь» ордэн рэгуляваўся ўказам № 26, паводле якога меў наступнае апісанне:

Ордэн Кастуся Каліноўскага ўяўляе сабой знак, выкананы з двух чатырохкутнікаў, якія накладаюцца адзін на аднаго і фармуюць васьміканцовую зорку дыяметрам 44 мм, у цэнтры якой размешчаны круг дыяметрам 24 мм, у ім — рэльефная выява Кастуся Каліноўскага. Круг апраўлены вянком з дубовага і лаўровага лісця; у верхняй частцы круга на чырвоным эмалевым фоне знаходзіцца надпіс: «Кастусь Каліноўскі». Адваротны бок ордэна мае гладкую паверхню, у цэнтры знаходзіцца нумар ордэна. Ордэн пры дапамозе вушкі і кольцы злучаецца з пяцівугольнай калодкай, абцягнутай муаравай стужкай чырвонага колеру з дзвюма жоўтымі палоскамі па баках^[3].

Скасаванне правіць

16 чэрвеня 2004 года пачаў дзейнічаць новы закон аб дзяржаўных узнагародах, паводле якога ордэн Кастуся Каліноўскага быў скасаваны і ўведзеныя чатыры іншыя, адпаведныя тым, якія існавалі за савецкім часам: за службу Радзіме, за асабістую мужнасць, Дружбы народаў і Ордэн пашаны^[1].

У 2002 годзе да ўзнагароды пасмяротна была прадстаўлена старэйшая судовая выканаўца суда Рагачоўскага раёна Наталля Камарова за «ўзорнае выкананне службовых абавязкаў, значны ўнёсак у забеспячэнне законнасці і правапарадку»^[4]. Аднак ніводзін чалавек так і не быў узнагароджаны ордэнам за ўвесь час яго існавання.

Альтэрнатыўны ордэн правіць

У пачатку сакавіка 2008 годзе на Кангрэсе новай дыяспары і прадстаўнікоў дэмакратычных сіл Беларусі ў Таліне быў заснаваны ордэн Свабоды імя Кастуся Каліноўскага. 4 сакавіка тамсама першым ордэнам, які вырабіў з бронзы скульптар Алесь Шатэрнік, завочна быў узнагароджаны Зміцер Дашкевіч, адзін з лідараў «Маладога фронту»^[5]. Пазней яго атрымалі таксама Аляксандр Казулін^[6] і Мікалай Аўтуховіч^[7].

Зноскі

↑ ^а ^б Любоў Лунёва. У Беларусі больш няма Ордэна Кастуся Каліноўскага (нявызн.). Культура. Радыё «Свабода» (5 студзеня 2011).
↑ Положение об ордене Кастуся Калиновского
↑ Указ Президента Республики Беларусь от 15 января 1996 г. № 26 «Об утверждении описания орденов, медалей и нагрудных знаков к почетным званиям Республики Беларусь»
↑ Орден Кастуся Калиновского (руск.)(недаступная спасылка). Награды стран СНГ. «Фалеристика. Медали, ордена, награды» (7 студзеня 2011). Архівавана з першакрыніцы 24 чэрвеня 2021. Праверана 14 сакавіка 2015.
↑ Таццяна Поклад. Кангрэс новай дыяспары (нявызн.). Беларускае замежжа. Радыё «Свабода» (7 студзеня 2011).
↑ Аляксандр Казулін узнагароджаны ордэнам Кастуся Каліноўскага (нявызн.). Палітыка. «Хартыя-97» (7 студзеня 2011).
↑ Аўтуховіча ўзнагародзілі прэміяй Каліноўскага (нявызн.). Архіў. Радыё «Свабода» (7 студзеня 2011).

[svaboda783307-1] а ^б Любоў Лунёва. У Беларусі больш няма Ордэна Кастуся Каліноўскага (нявызн.). Культура. Радыё «Свабода» (5 студзеня 2011).

[2] Положение об ордене Кастуся Калиновского

[3] Указ Президента Республики Беларусь от 15 января 1996 г. № 26 «Об утверждении описания орденов, медалей и нагрудных знаков к почетным званиям Республики Беларусь»

[4] Орден Кастуся Калиновского (руск.)(недаступная спасылка). Награды стран СНГ. «Фалеристика. Медали, ордена, награды» (7 студзеня 2011). Архівавана з першакрыніцы 24 чэрвеня 2021. Праверана 14 сакавіка 2015.

[5] Таццяна Поклад. Кангрэс новай дыяспары (нявызн.). Беларускае замежжа. Радыё «Свабода» (7 студзеня 2011).

[6] Аляксандр Казулін узнагароджаны ордэнам Кастуся Каліноўскага (нявызн.). Палітыка. «Хартыя-97» (7 студзеня 2011).

[7] Аўтуховіча ўзнагародзілі прэміяй Каліноўскага (нявызн.). Архіў. Радыё «Свабода» (7 студзеня 2011).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]