Ордэн Князя Данііла I
Ордэн Князя Данііла I (чарнагорск. Орден Књаза Данила I) — першы княжацкі і пасля каралеўскі ордэн Чарнагорыі, які з’яўляецца на гэты момант дынастычнай узнагародай Чарнагорскага Каралеўскага Дому. Ордэн быў заснаваны князем Данілам I 23 красавіка 1853 года для ўзнагароджання за подзвігі ў вайне супраць Турцыі 1852—1853 гадоў.
| Ордэн Князя Данііла I | |||
|---|---|---|---|
| чарнагор.: Орден Књаза Данила I | |||
|
|||
| Арыгінальная назва | чарнагор.: Орден Књаза Данила I | ||
| Дэвіз | чарнагор.: За Независимостъ Црне Горе | ||
| Краіна |
 Чарнагорыя |
||
| Тып | Ордэн | ||
| Дата заснавання | 1853 | ||
| Статус | дынастычны | ||
| Чарговасць узнагарод | |||
| Старэйшая | Ордэн Петравіч-Негаш | ||
| Малодшая | Ордэн Святога Пятра Цэтынскага | ||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
Дэвіз ордэна — «За незалежнасць Чарнагорыі».
Ступені правіць
Пры ўстанове меў адну ступень. Першая рэарганізацыя ордэна адбылася 23 красавіка 1861 года, калі былі ўведзены дзве старэйшыя ступені — Вялікага Крыжа і камандора, а стары крыж ордэна стаў 3-й ступенню. У 1875 годзе была дададзена 2-я ступень гранд-афіцэра. Апошняя рэформа ордэна адбылася ў 1895 г. — была дададзена 4-я рыцарская ступень, а стары крыж стаў 5-й ступенню і стаў называцца Крыжам Данііла I:
1-я ступень — кавалер Вялікага Крыжа;
2-я ступень — вялікі афіцэр;
3-я ступень — камандор;
4-я ступень — рыцар;
5-я ступень — крыж Князя Данііла I.
Знакі правіць
На працягу сваёй гісторыі дызайн знакаў нязначна змяняўся ў дэталях. Памеры знакаў таксама нязначна вар’іраваліся.
Знакі ордэна вырабляліся на працягу яго існавання некалькімі фірмамі, найбольш вядомыя сярод іх венскія Vinc. Mayer’s Sohne, G.R. Rothe і Gebr. Resch, а таксама парыжская фірма Arthus Bertran.
Знакі 1-й ступені
Інсігніі Вялікага крыжа ордэна ўключаюць знак, нагрудную зорку і стужку-перавязь.
Знак Вялікага крыжа ўяўляе сабой пазалочаны сярэбраны крыж з пашыранымі і закругленымі канцамі роўнай даўжыні, пакрытыя сіняй эмалі з бела-чырвонай аблямоўкай. У цэнтры размешчаны круглы медальён чырвонай эмалі, апраўлены дробнымі пазалочанымі праменьчыкамі. У цэнтры медальёна літары «ДI», увянчаныя каронай, па акружнасці — дэвіз ордэна «ЗА НЕЗАВИСИМОСТЪ ЦРНЕ ГОРЕ». Крыж увянчаны пазалочанай каронай са стужкамі, якія раздзімаюцца. Рэверс ордэна аналагічны аверсу, але на медальёне ў цэнтры замест каралеўскага шыфра дата — «1852-3». Дыяметр знака — 51 мм.
Нагрудная зорка ордэна ўяўляе сабой 16-канцовую зорку з перамежнымі прамымі і фасетачнымі прамянямі, на якую накладзены знак ордэна без кароны. Дыяметр зоркі — 82 мм.
Стужка-перавязь — шаўковая муаравая шырынёй 100 мм, белая з чырвонымі палоскамі ў краёў з разеткай каля сцягна.
Знакі 2-й ступені
Інсігніі Вялікага афіцэра ордэна ўключаюць знак на шыйнай стужцы і нагрудную зорку.
Знакі аналагічныя знаку Вялікага Крыжа, але носяцца на шыйнай стужцы шырынёй 60 мм. Нагрудная зорка 2-й ступені аналагічная зорцы Вялікага Крыжа, але мае дыяметр 74 мм.
Знакі 3-й ступені
Інсігніі Камандора ордэна ўключаюць знак на шыйнай стужцы.
Знак аналагічны знаку Вялікага Крыжа, але носіцца на шыйнай стужцы шырынёй 60 мм.
Знакі 4-й ступені
Знак 4-й ступені аналагічны знаку Вялікага Крыжа, але мае дыяметр 38 мм.
Знакі 5-й ступені
Ранні крыж 1853 года вырабляўся з пасярэбранай бронзы і ўяўляе сабой крыж з пашыранымі і закругленымі канцамі. Ніжні канец даўжэй за астатнія. Канцы крыжа гільяшыраваны і маюць падвойны борцік. У цэнтры крыжа — круглы медальён з надпісам у чатыры радкі «ДАНІИЛЪ I. / КНĀЗЪ / ЦРНОГОРС- / КІИ». На рэверсе медальёна надпіс у чатыры радкі — «ЗА НЕЗА- / ВИСИМОСТЪ / ЦРНЕ ГОРЕ / 1852-3.» Крыж насіўся на грудзі на стужцы. Памеры крыжа — 46х36 мм.
З 1861 года крыж малодшай ступені стаў вырабляцца са срэбра, канцы крыжа сталі пакрывацца чорнай эмаллю з белай палоскай у абадка, а медальён стаў пакрывацца чырвонай эмаллю, змянілася і размяшчэнне надпісаў — па акружнасці і ў адзін радок па цэнтры. У час Першай Балканскай вайны на цэнтральным медальёне крыжа 5-й ступені сталі змяшчацца літары «ДI», увянчаныя каронай, а надпіс «КНĀЗЪ ЦРНОГОРСКІИ» стаў размяшчацца толькі па акружнасці. Памеры крыжа — 48х38 мм.
| Знакі Вялікага крыжа | Знакі камандора і рыцара | Крыж Князя Данііла I |
|---|---|---|
 
|
|
|