Паўночная Зямля

Паўно́чная Зямля́ (руск.: Северная Земля, да 1926 года — Зямля Імператара Мікалая II) — расійскі архіпелаг у Паўночным Ледавітым акіяне на мяжы Каскага мора і мора Лапцевых. Адміністрацыйна ўваходзіць у склад Таймырскага Даўгана-Ненецкага муніцыпальнага раёна Краснаярскага края.

Паўночная Зямля
руск. Северная Земля
Здымак са спадарожніка. Ярка-белыя плямы на цёмным фоне — ледавікі. Ліпень 2001 года.
Характарыстыкі
Найбуйнейшы востраў	Востраў Кастрычніцкай Рэвалюцыі
Агульная плошча	37 000 км²
Насельніцтва	0 чал.
Размяшчэнне
80°00′ пн. ш. 100°00′ у. д.
Краіна	Расія
Суб’ект РФ	Краснаярскі край
Паўночная Зямля
Паўночная Зямля
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Плошча архіпелага каля 37,6 тыс. км². Ад мацерыка аддзелены пралівам Вількіцкага. Незаселены. Каля паловы плошчы пакрыта ледавіковымі купаламі і шчытамі вышынёй да 965 м. Складзены пераважна асадкавымі (пясчанікі, даламіты, мергелі, сланцы) і вывергнутымі (дыябазы, граніты) пародамі. Клімат суровы, арктычны.

На Паўночнай Зямлі знаходзіцца самая паўночная астраўная кропка Азіі — мыс Арктычны на востраве Камсамолец.

Архіпелаг адкрыты 4 верасня 1913 года гідраграфічнай экспедыцыяй 1910—1915 гадоў Барыса Вількіцкага. Спачатку названы ўдзельнікамі экспедыцыі словам «Тайвай» (па першых складах экспедыцыйных ледаколаў «Таймыр» і «Вайгач»). Афіцыйная назва «Зямля Імператара Мікалая II» у гонар расійскага імператара архіпелаг атрымаў 10 (23) студзеня 1914 года, калі яна была абвешчана загадам № 14 марскога міністра.

Літаратура

• Паўно́чная Зямля́ // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — С. 224—225. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).
• Се́верная Земля́ // Военно-морской словарь (руск.) / Гл. ред. В. Н. Чернавин. — М.: Воениздат, 1989. — С. 384. — 511 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00174-X.