Плаўт
Плаўт, Ціт Макцый Плаўт (лац.: Titus Maccius Plautus; 250 да н.э.[1], Сарсіна[d], Умбрыя[2] — 184 да н.э.[2], Рым[3]) — адзін з найвядомейшых, побач з Тэрэнцыем, рымскіх паэтаў-камедыёграфаў.
| Плаўт | |
|---|---|
| лац.: T. Maccius Plautus | |
.jpg) | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 250 да н.э.[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 184 да н.э.[2] |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | невядома |
| Маці | невядома |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | камедыёграф, драматург, пісьменнік |
| Мова твораў | лацінская мова |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
правіцьАб жыцці Плаўта вядома мала надзейнага. Цыцэрон называе год яго нараджэння і згадвае, што ён дажыў да старасці (адсюль прынятыя ў літаратуры гады жыцця — умоўна лічыцца, што ён пражыў каля 70 год). Павел Дыякан (абапіраючыся, магчыма, на згубленыя сёння антычныя крыніцы) паведамляе, што Плаўт паходзіў з нярымскай сям’і, з Сарсіны (Умбрыя); калі гэта сапраўды так, то няроднаю для яго лацінаю Плаўт авалодаў надзіва добра.[4]
Плаўт узяў сябе за ўзор аўтараў грэкамоўнай «новай камедыі» (перадусім Менандра), чые п’есы перакладаў і апрацоўваў. Паводле Аўла Гелія, у яго часы Плаўту прыпісвалася каля 130 камедый, аднак спрэчкі аб сапраўднасці многіх тэкстаў вяліся ўжо ў антычнасці; Варон паведамляе, што толькі 21 п’есу прыпісвалі Плаўту ўсе і згодна. Нам сёння вядомыя тэксты 20 камедый Плаўта, некаторыя з іх х лакунамі (усе — з ліку згаданых вышэй «бясспрэчна Плаўтавых»; з іх амаль цалкам згубленая толькі «Vidularia»).
Выявай Плаўта, магчыма, з’яўляецца непадпісаная статуя з пары, знойдзенай ў Рыме ў 16 ст. (іншая падпісана Пасейдзіп)[5].
Творы
правіцьТрадыцыйны збор з 21 камедыі Плаўта ў алфавітным парадку, які амаль цалкам дажыў да нашых дзён, уключае наступныя творы:
- Amphitryon
- Asinaria
- Aulularia (Збаночак; канец камедыі згублены)
- Bacchides (пачатак камедыі згублены)
- Captivi
- Casina
- Cistellaria
- Curculio
- Epidicus
- Menaechmi
- Mercator
- Miles Gloriosus (Ваяр-выхваляка)
- Mostellaria
- Persa
- Poenulus
- Pseudolus (Псеўдол)
- Rudens
- Stichus
- Trinummus
- Truculentus
- Vidularia (захаваліся толькі фрагменты)
Спадчына
правіцьПлаўт аказаў значны ўплыў на Шэкспіра; у прыватнасці, шэкспірава «Камедыя памылак», праўдападобна, наўпрост заснаваная на плаўтавай камедыі Menaechmi.
Беларускія пераклады
правіцьКамедыю «Збаночак» (Aulularia) пераклаў з лацінскай Антон Францішак Брыль.
Зноскі
правіць- ↑ а б Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line
- ↑ а б в г Любкер Ф. Plautus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1059.
- ↑ а б выгрузка даных Freebase — Google.
- ↑ Introduction // Plautus, vol. I., edited and translated by W. de Melo. Harward University Press, 2011.
- ↑ Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)