Разня, крывавая лазня, бойня — тэрміны з ярка выяўленай негатыўнай (асуджальнай) канатацыяй  (руск.), якія выкарыстоўваюцца для абазначэння масавага забойства адносна безабароннага насельніцтва па палітычных матывах.

«Стакгольмская крывавая лазня», Антверпен, 1524 год.

Масавыя кровапраліцці вядомыя з глыбокай старажытнасці (эфеская вячэрня  (руск.), забойства немаўлят) і Сярэдневякоўя (разня лацінаў  (руск.), сіцылійская вячэрня  (руск.)). Французскі тэрмін massacre (літаральна «забой жывёл  (руск.)») атрымаў шырокае распаўсюджанне ў англійскай і іншых еўрапейскіх мовах для абазначэння масавага выразання гугенотаў у Варфаламееўскую ноч 1572 года. Дадзены тэрмін з’яўляецца ацэначным і эмацыйна афарбаваным; яго ўжыванне падкрэслівае адсутнасць валіднага  (руск.) маральнага абгрунтавання для пакаранняў смерцю[1].

Прафесар Роберт Мелсан  (руск.), разглядаючы суадносіны разні і генацыду ў дачыненні да вынішчэння армян туркамі у канцы XIX стагоддзя, падкрэслівае, што тэрмін «разня» або «бойня» мае на ўвазе наўмыснае  (руск.) знішчэнне значнай колькасці адносна безабаронных людзей па палітычных матывах[2]. Пры гэтым матывы кровапраліцця не абавязкова рацыянальныя: напрыклад, гэта можа быць спантанная рэакцыя на хлуслівыя чуткі і дэзінфармацыю[2].

У найноўшы час масавыя гвалтоўныя дзеянні, накіраваныя супраць пэўнай рэлігійнай або этнічнай групы, называюцца таксама пагромамі. Намер пагромшчыкаў, як правіла, не канкрэтызаваны і складаецца ў прычыненні ахвярам ўсялякай шкоды-шляхам калецтва, рабавання, знішчэння маёмасці, сексуальнага гвалту  (руск.) і гэтак далей.

Зноскі

  1. Mark Levene, Penny Roberts. The Massacre in History. Berghahn Books, 1999. ISBN 9781571819345. P. 90.
  2. а б Melson, Robert. «Theoretical Inquiry into the Armenian Massacres of 1894—1896». Comparative Studies in Society and History. July 1982. 24 (3): 482-3.