Руска-візантыйская архітэктура

Руска-візантыйская архітэктура (Руска-візантыйскі стыль) — кірунак у архітэктуры і дэкаратыўна-прыкладным мастацтве ў рамках гістарызму, заснаваны на інтэрпрэтацыі формаў візантыйскага і старажытнарускага дойлідства^[1].

Стыль зарадзіўся ў Расійскай імперыі ў першай палове XIX стагоддзя. Заснавальнікам дадзенага стылю прынята лічыць Канстанціна Тона. Аформіўся ў пачатку 1830-х гадоў як цэласны кірунак, руска-візантыйскі стыль быў непарыўна звязаны з ідэалагічным паняццем «народнасці» і ставіў мэтай выказванне ідэі культурнай самадастатковасці Расіі, а таксама яе «палітычнай і канфесійнай пераемнасці ў адносінах да Візантыі»^[1]. У вузкім сэнсе руска-візантыйскім стылем называюць менавіта стыль Канстанціна Тона, распаўсюджаны ў другой траціне XIX стагоддзя, а пазнейшыя пабудовы, больш падобныя на архітэктуру Візантыі, называюць неавізантыйскім стылем^[2].

У Беларусі

У Беларусі ў гэтым стылі былі збудаваныя многія тагачасныя праваслаўныя цэрквы (Баранавічы, Барысаў, Брэст, Гродна і інш.). Найбольш удалымі творамі гэтага стылю ў Беларусі лічацца мемарыяльны храм у в. Лясной, прысвечаны 200-годдзю перамогі рускіх над шведамі і капліца склепу Паскевічаў у Гомелі^[3], сабор Пятра і Паўла ў Мінску, Георгіеўская царква ў Чавусах і інш. З іншага боку, па прамым указанні царскіх уладаў дзесяткамі будаваліся і горшыя ўзоры гэтага стылю (напр., у Полацку, Віцебску, Барысаве і інш.), ацэненыя яшчэ ў савецкія часы як матэрыяльны выраз каланіяльнай палітыкі царызму^[4].

Зноскі

↑ ^а ^б Печёнкин И. Е. Русско-византийский стиль Архівавана 21 студзеня 2022. // Большая российская энциклопедия. Том 29. Москва, 2015, стр. 76
↑ Н. В. Лайтарь Проблема стиля в современной храмовой архитектуре России // Известия Российского Государственного Педагогического Университета им. А. И. Герцена. № 36 (77): Научный журнал. — СПб., 2008. С. 120—126.
↑ Чантурыя, С. 273.
↑ Кацар, С. 114, 115.

Літаратура

У. А. Чантурыя. История архитектуры Белоруссии. — Мн.: Выш. школа, 1977. — 319 с.: ил.
М. С. Кацер. Белорусская архитектура. Исторический очерк / Ин-т литературы и искусства АН БССР. — Мн.: Гос. изд-во БССР, 1956. — 119 c.: ил.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Руска-візантыйская архітэктура

[bigenc-1] а ^б Печёнкин И. Е. Русско-византийский стиль Архівавана 21 студзеня 2022. // Большая российская энциклопедия. Том 29. Москва, 2015, стр. 76

[problema-stilya-2] Н. В. Лайтарь Проблема стиля в современной храмовой архитектуре России // Известия Российского Государственного Педагогического Университета им. А. И. Герцена. № 36 (77): Научный журнал. — СПб., 2008. С. 120—126.

[3] Чантурыя, С. 273.

[4] Кацар, С. 114, 115.

[1]

[2]

[3]

[4]