Шкуды

Шкуды
Герб	Сцяг
Краіна	Літва
Павет	Клайпедскі
Раён	Скуодаскі
Каардынаты	56°16′00″ пн. ш. 21°32′00″ у. д.HGЯO
Заснаваны	1253
Плошча	4,9 км²;
Вышыня цэнтра	31 м і 18 м
Насельніцтва	▼5 346 чал. (1 студзеня 2023);
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Тэлефонны код	440
Паштовыя індэксы	LT-98001
Афіцыйны сайт	skuodas.lt
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шкуды^[2], таксама Скуодас (літ.: Skuodas, жам. Skouds) — горад у паўночнай Літве, за 2 км ад мяжы з Латвіяй, за 80 км ад Клайпеды. Адміністрацыйны цэнтр Шкудскага раёна Клайпедскага павета. Праз горад праходзіць чыгунка Крэтынга — Прыекулэ. Шкуды адносяцца да этнаграфічнага рэгіёну Жамойць.

Гісторыя

Упершыню згадваецца ў 1259 годзе ў ордэнскіх хроніках як жамойцкае паселішча. Мястэчка атрымала пачаткова назву Ёханэсберг, бо мела шмат нямецкага насельніцтва^[3].

У 1568 годзе мястэчка Шкуды^[4] было падаравана Жыгімонтам Аўгустам роду Хадкевічаў і стала цэнтрам вялізнага Шкудскага графства. У 1572 годзе паселішча атрымала магдэбургскае права і ўласны герб. 27 жніўня 1614 года стараннямі Хадкевічаў мястэчка стала цэнтрам каталіцкай парафіі, дзе Хадкевічы пабудавалі касцёл^[5]. Пасля смерці Яна Караля Хадкевіча ў 1621 годзе Шкуды перайшлі ва ўласнасць Казіміра Льва Сапегі. Сапегі пабудавалі ў мястэчку і лютэранскую кірху для духоўных патрэб мясцовага нямецкага насельніцтва^[5].

Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года Шкуды трапілі ў склад Расійскай імперыі. З 1918 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі. З 1940 года — у складзе Літоўскай ССР. З 1950 года горад стаў раённым цэнтрам. З 1990 года ў складзе адноўленай незалежнай Літвы.

Насельніцтва

Год	Колькасць
2001	7 885	^[1]
2002	7 833	^[1]
2003	7 711	^[1]
2004	7 641	^[1]
2005	7 469	^[1]
2006	7 307	^[1]

Год	Колькасць
2007	7 170	^[1]
2008	7 082	^[1]
2009	6 935	^[1]
2010	6 805	^[1]
2011	6 542	^[1]
2012	6 387	^[1]

Год	Колькасць
2013	6 231	^[1]
2014	6 032	^[1]
2015	5 922	^[1]
2016	5 808	^[1]
2017	5 582	^[6]
2018	5 417	^[1]

Год	Колькасць
2019	5 279	^[7]
2020	5 162	^[7]
2021	5 508	^[1]
2022	5 422	^[7]
2023	5 346	^[1]

Крыніцы

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п ^р ^с ^т ^у Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>
↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск: Белкартаграфія. — Т. 3 / [рэд. В.Л. Насевіч]. — 352 с., іл. с. — ISBN 978-985-508-298-0. С. 80.
↑ Gadon, M. Opisanie Powiatu Telszewskiego… С. 53.
↑ Спрогіс І. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столѣтия: составленный по 40 актовым книгам Россиенскаго земскаго суда Архивариусом Виленскаго Центральнаго Архива древних актовых книг - губерний Виленской, Ковенской, Гродненской и Минской. — 1888. — С. 335. — 390 с.
↑ ^а ^б Gadon, M. Opisanie Powiatu Telszewskiego… С. 54.
↑ State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806"></a>
↑ ^а ^б ^в Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>

Літаратура

Живописная Россия: Отечество наше в его земельном, историческом, племенном, экономическом и бытовом значении: Литовское и Белоруское Полесье / под общ. ред. П. П. Семенова. — репринт. воспр. изд. 1882 г. — Минск : БелЭн, 1993. — 550 с.
Материалы для географии и статистики России, собранные офицерами Генерального штаба. Ковенская губерния / сост. Д. Афанасьев. — Санкт-Петербург : Общественная польза, 1861. — 745 с.
Gadon, M. Opisanie Powiatu Telszewskiego w Guberni Kowieńskiej w dawnem Xięstwie Żmujdzkiem położonego / M. Gadon. — Wilno : druk. S. Blumowicza, 1846. — 186 s.
Szkudy // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola (польск.). — Warszawa, 1890. — S. 925.
Szkudy // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XV, cz. 2: Januszpol — Wola Justowska (польск.). — Warszawa, 1902. — S. 643.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шкуды

[_5af5290e07be8a54-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п ^р ^с ^т ^у Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>

[atlas3-2] Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск: Белкартаграфія. — Т. 3 / [рэд. В.Л. Насевіч]. — 352 с., іл. с. — ISBN 978-985-508-298-0. С. 80.

[3] Gadon, M. Opisanie Powiatu Telszewskiego… С. 53.

[:0-4] Спрогіс І. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столѣтия: составленный по 40 актовым книгам Россиенскаго земскаго суда Архивариусом Виленскаго Центральнаго Архива древних актовых книг - губерний Виленской, Ковенской, Гродненской и Минской. — 1888. — С. 335. — 390 с.

[ReferenceA-5] а ^б Gadon, M. Opisanie Powiatu Telszewskiego… С. 54.

[_7e808a04af2987a2-6] State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806"></a>

[_0f85f73a1d317ead-7] а ^б ^в Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]