Дробны сокал, прапорцыямі і паводзінамі падобны да пустальгі, але шырыня крылаў у яго меншая. Даўжыня птушкі 28-33 см, даўжыня крыла 23-35 см, размах крылаў 65-77 см, маса 130—197 г. Дзюба кароткая, адносна слабая. Самец цёмна-шызы (амаль чорны) з цагляна-чырвоным нізам жывата, і падвастоўем і «штанамі». Самка вохрыстая з шэрымі з папярочнай палоскай спінай, крыламі і хвастом, падоўжнымі стракацінамі на бруху, чорнымі вусамі. Маладыя птушкі бураватыя з бялявым нізам у падоўжных стракацінамі. Лапы, васковіца і кола вакол вачэй у птушак чырвоныя або аранжавыя, у маладых — жоўтыя. Кіпцюры бялёса-бурыя.
Самка сокала-шулёнка на паштовай марцы Беларусі. 2022Самец сокала-шулёнка на паштовай марцы Беларусі. 2022
Харчуецца амаль выключна буйнымі насякомымі — стракозамі, жукамі, конікамі і інш. Зрэдку ловіць дробных грызуноў, яшчарак. З птушак палюе, у асноўным, на вераб’ёў, але можа загнаць і больш вялікую птушку, як голуб. Палююць днём, насуперак лацінскай відавой назве «vespertinus» — «вячэрні». Гняздуюць у пакінутых гнёздах крумкачовых, часам у дуплах, нішах або норах. Можа ўтвараць калоніі да 100 пар. Прылятаюць з зімоўкі ў траўні, адлёт ранні (у жніўні). Размнажэнне позняе, што звязана з перыядам размнажэння саранчы і іншых буйных насякомых. Мігруюць, у адрозненне ад большасці сокалаў, зграямі.
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сокал-шулёнак