Тарсіла ду Амарал

Тарсіла ду Амарал (парт.-браз. Tarsila do Amaral; 1 верасня 1886, Капівары — 17 ліпеня 1973, Сан-Паўлу) — бразільская мастачка, адна з галоўных фігур бразільскага мадэрнізму.

Тарсіла ду Амарал
парт.: Tarsila do Amaral
Фатаграфія
Дата нараджэння 1 верасня 1886(1886-09-01)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 17 студзеня 1973(1973-01-17)[3][2][…] (86 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Муж Oswald de Andrade[d][6]
Род дзейнасці мастачка, скульптарка, рысавальнік, артыстка
Вучоба
Сайт tarsiladoamaral.com.br
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Нарадзілася ў бацькоўскай сядзібе, у багатай сям’і землеўладальнікаў і гаспадароў кававых плантацый. Вучылася і ўпершыню адчула цягу да жывапісу ў Барселоне, куды ў юнацтве прыехала разам з бацькамі. З 1916 вучылася ў Сан-Паўлу разьбярству, а затым жывапісу і малюнку. Занадта кансерватыўныя выкладчыкі яе не задавальнялі, і ў 1920 яна пераехала ў Парыж, паступіла ў Акадэмію Жуліяна. У 1922 удзельнічала ў групавой выставе ў Парыжы.

Вярнуўшыся ў Сан-Паўлу ў 1922, зблізілася з бразільскімі пісьменнікамі і мастакамі-мадэрністамі — Анітай Малфаці, Марыа дэ Андрадэ, Освалдам дэ Андрадэ, Менаці дэль Пік’я. Яны ўтварылі групу Пяцёра, якая стала цэнтрам і рухаючай сілай бразільскага мадэрнізму.

У 1923 годзе мастачка ненадоўга вярнулася ў Парыж, брала ўрокі ў Альбера Глеза, Андрэ Лота, Фернана Лежэ. Цікавасць яе французскіх настаўнікаў да архаікі і прымітывізму падштурхнула мастачку звярнуцца да бразільскіх народных традыцый.

Пасля вяртання на радзіму, разам з Освалдам дэ Андрадэ шмат ездзіла па Бразіліі, вывучаючы мясцовыя традыцыі і народныя рамёствы. Ілюстравала кнігі Андрадэ. У 1926 годзе яны ажаніліся. Муж і жонка падарожнічалі па Еўропе і Блізкім Усходзе. У тым жа 1926 у Тарсілы ду Амарал адбылася ў парыжскай галерэі Персье першая персанальная выстава. Яна зблізілася з сюррэалістамі. Разам з мужам развівала своеасаблівую філасофію антрапафагіі — разуменне Бразіліі як позняй культуры, якая жывіцца культурамі-папярэдніцамі, ад архаічных афраамерыканскіх да найноўшых еўрапейскіх. У 1929 годзе персанальныя выставы мастачкі прайшлі ў Рыа-дэ-Жанейра і Сан-Паўлу, яна ўдзельнічала ў калектыўных выставах у Нью-Ёрку і Парыжы. У 1930 шлюб Тарсілы ду Амарал і Асвалда дэ Андрадэ распаўся, і Андрадзе ажаніўся з пісьменніцай і журналісткай Пагу.

У 1931 годзе мастачка наведала СССР, выстаўлялася ў ГМНЗІ ў Маскве, ездзіла па краіне. Вярнуўшыся на радзіму ў 1932 годзе, далучылася да левых сіл у іх супрацьстаянні дыктатарскаму рэжыму Жэтуліу Варгаса, уключаючы Канстытуцыяналісцкую рэвалюцыю. Была арыштаваная, месяц правяла ў турме. Звярнулася да сацыяльнай тэматыкі. З 1938 года жыла ў Сан-Паўлу.

Удзельнічала ў першых біенале ў Сан-Паўлу, у Венецыянскай біенале (1964). Пахаваная на могілках Кансаласан у г. Сан-Паўлу.

Зноскі

  1. Delarge J. Tarsila, DO AMARAL // Le DelargeParis: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
  2. а б Pontual R., Hernandez A. Tarsila // Tarsila // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — ISBN 978-1-884446-05-4doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T083395
  3. Itaú Cultural Tarsila do Amaral // Enciclopédia Itaú CulturalSão Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. https://www.prefeitura.sp.gov.br/cidade/upload/cemiterio%20mapa%20baixa_1219246518.pdf Праверана 9 кастрычніка 2022.
  5. Museum of Modern Art online collection Праверана 4 снежня 2019.
  6. Tarsila do Amaral: Inventing Modern Art in Brazil — 2017.
  7. Itaú Cultural Enciclopédia Itaú CulturalSão Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7 Праверана 18 чэрвеня 2019.