Грудзі беспазваночных

(Пасля перасылкі з Торакс)

Грудзі ці то́ракс (лац.: thorax) — назва аддзела, які вылучаецца ў целе шматлікіх сегментаваных беспазваночных.

Розніца абдомена, торакса і галовы ў чалавека і насякомага

Членістаногія

правіць
 
Аддзелы цела трылабіта (Trilobita).

Сярод членістаногіх грудны аддзел вылучаюць у ракападобных, насякомых і трылабітаў.[1] У розных групах у склад гэтага аддзела цела ў палаваспелых стадый уваходзіць розная колькасць сегментаў. У шматлікіх ракападобных з непрамым развіццём колькасць грудных сегментаў павялічваецца падчас лічынкавага развіцця. Як відаць, падобныя антагенетычныя змены характарызавалі і шматлікіх трылабітаў.[1] Звычайна ўсе сегменты грудзей нясуць канечнасці. Выключэнні складаюць толькі паразітычныя формы і некаторыя кароткажывучыя крылатыя стадыі насякомых.

Насякомыя

правіць
 
Выява мухі цэцэ (Glossina). Галава, грудзі і брушка паказаны рознымі колерамі.

Грудзі насякомых размяшчаецца паміж галавой і брушкам. У яе склад уваходзяць тры сегменты, званыя адпаведна пярэднягрудзьмі (лац.: prothorax), сярэднягрудзьмі (лац.: mesothorax) і заднегрудзьмі (лац.: metathorax).[1][2] Сярэднягрудзі і заднягрудзі ў крылатых стадый нясуць крылы — вырасты іх тэргітаў (спінных сценак);[2] гэтыя два сегменты аб'ядноўваюць пад назвай pterothorax (ад грэч. πτέρυξ — крыло).

У перапончатакрылых насякомых з падатрада сцеблабрухіх, да якіх адносяцца мурашкі і восы, з груднымі сегментамі зліваецца першы сегмент брушка (прападэўм).[3]. Аддзел цела, які ў выніку ўтвараецца, не гамалагічны грудзі іншых насякомых, у сувязі з чым для яго абазначэння выкарыстоўваюць іншыя тэрміны: мезасома (лац.: mesosoma) і alitrunk.[3] Апошняя назва выкарыстоўваецца, галоўным чынам, для мурашак.

Кольчатыя чэрві

правіць

У многашчацінкавых чарвей з гетэраномнай сегментацыяй тораксам завуць пярэдні аддзел цела.[4]

Гл. таксама

правіць

Зноскі

  1. а б в Рупперт Э. Э., Фокс Р. С., Барнс Р. Д., Зоология беспозвоночных: функциональные и эволюционные аспекты. Т. 3: Членистоногие. — М.: Издательский центр «Академия», 2008. — 496 с.
  2. а б Большой энциклопедический словарь «Биология». — под ред. Гилярова М. С., М.: Большая российская энциклопедия, 1998. ISBN 5-85270-252-8
  3. а б Глава «Тэрміналогія» Архівавана 17 мая 2013. з: Snelling R. R., George C. D., Snelling G. C. (2003). The taxonomy, distribution and ecology of California desert ants (Hymenoptera: Formicidae). (англ.)
  4. Glossary of Polychaeta terminology (англ.)