Фрыдрых Аўгуст II (кароль Саксоніі)

Фрыдрых Аўгуст II (ням.: Friedrich August II.; 18 мая 1797, Пільніц (цяпер у складзе Дрэздэна) — 9 жніўня 1854 г., Брэнбіхль, Ціроль) — трэці кароль саксонскі з 1836 г., пляменнік караля Антона I. Сын прынца Максіміліяна і прынцэсы Караліны Пармскай.

Фрыдрых Аўгуст II
Friedrich August II.
Фрыдрых Аўгуст II
3-ці кароль Саксоніі 6 чэрвеня 1836 — 9 жніўня 1854 (пад імем Фрыдрых Аўгуст II)
Папярэднік	Антон
Пераемнік	Іаган
Нараджэнне	18 мая 1797(1797-05-18) Пільніц, Саксонія
Смерць	9 жніўня 1854(1854-08-09) (57 гадоў) Брэнбіхль, Ціроль
Месца пахавання	Гофкірхэ
Род	Ветыны
Бацька	Максіміліян Саксонскі
Маці	Караліна Пармская
Жонка	Марыя Караліна Аўстрыйская, Марыя Ганна Баварская
Дзеці	Theodor Uhlig[d]
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства
Аўтограф
Узнагароды	Каралеўскі член Каралеўскага таварыства[d] (13 чэрвеня 1844)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Юнацтва

Фрыдрых Аўгуст быў афіцэрам у вызваленчых войнах, аднак да ваеннай справы цікавасці не выяўляў. У красавіку 1814 ён быў адпраўлены каралём Фрыдрыхам Аўгустам I ў галоўную кватэру князя Шварцэнберга, у якасці закладніка, у доказ шчырасці караля, былога да таго часу найлепшым саюзнікам Напалеона.

З надыходам мірнага часу Фрыдрых Аўгуст стаў старанна займацца юрыспрудэнцыяй, дзяржаўным правам і ваеннымі справамі, але з асаблівай любоўю аддаваўся занятку мастацтвам і натуральнымі навукамі. Ён быў майстэрскім пейзажыстаў, набыў цудоўную калекцыю гравюр. Галоўнай яго запалам была батаніка; ён сам сабраў і разам з Гётэ апісаў «Flora Marienbadensis». Збольшага ў відах збору раслін ён аб'ездзіў, акрамя нямецкіх гор, Італію, Швейцарыю, Істрыю, Далмацыю, Чарнагорыю, Бельгію, Англію і Шатландыю. У гэты час і пазней, будучы ўжо каралём, ён любіў гутарыць з вучонымі і мастакамі, якіх збіраў у сябе па вечарах.

Сумеснае праўленне з каралём Антонам

Помнік Фрыдрыху Аўгусту II у Дрэздэне

З 1819 ён атрымаў дазвол прысутнічаць у пасяджэннях тайнага савета, а ў 1821 годзе быў зроблены паўнапраўным членам яго, але граф Эйнзидель не дапускаў яго ўплыву ў кіраванні.

У 1830 годзе ў розных месцах Саксоніі адбываліся рэвалюцыйныя ўспышкі, для падаўлення якіх была прызначаная камісія з Фрыдрыхам Аўгустам на чале. Услед за тым Фрыдрых Аўгуст быў зроблены суправіцелем свайго дзядзькі, старога бяздзетнага караля Антона, і абвешчаны яго спадчыннікам (бацька Фрыдрыха Аўгуста, прынц Максіміліян, падчас рэвалюцыйных падзей 1830 адмовіўся ад спадчынных правоў).

Дбайна і асцярожна пачаў Фрыдрых Аўгуст абнаўленне састарэлага дзяржаўнага ладу, і да ўвядзення новай канстытуцыі 4 Верасня 1831 г., дзякуючы яму хваляванне ўляглося вельмі хутка. У 1833 г. Саксонія далучылася да германскага мытнага саюза, пасля таго як уся сістэма народнай гаспадаркі і фінансаў была ператворана і прыстасавана да новых умоў жыцця. У апошнія гады караля Антона сапраўдным кіраўніком быў Фрыдрых Аўгуст, а калі кароль памёр (6 чэрвеня 1836), ён заняў пасад.

Было прынята пастанова аб гарадах ад 2 лютага 1832 года, якое дало гарадах права на свабоднае самакіраванне. Указ ад 17 сакавіка 1832 г вызваліў сялян ад прыгоннай службы і наследнага падданства. Крымінальны кодэкс ад 1836 стварыў уніфікаваны правапарадак для Саксоніі.

Праўленне

З цягам часу ўрадавая дзейнасць пайшла больш павольным ходам, што выклікала незадаволенасць у грамадстве. Калі ў Францыі разгулялася Лютаўская рэвалюцыя, яна адгукнулася і ў Лейпцыгу, які стаў на чале рэвалюцыйнага руху. 2 сакавіка 1848 г. дэпутацыя лейпцыгскай гарадской думы запатрабавала ад караля пераўтварэння саюзнай германскай канстытуцыі, прадстаўніцтва германскага народа ў германскім парламенце, свабоды друку і т.п., але атрымала адмову. Другая дэпутацыя ад той жа думы патрабавала толькі абяцанні склікаць чыны ў бліжэйшы час. Да Лейпцыгу далучыліся амаль усе гарады, акрамя Дрэздэна, але вёска заставалася яшчэ не закранутай рухам. Фалькенштейн, міністр унутраных спраў, выйшаў у адстаўку, кароль выпусціў 6 сакавіка заклік «An meine Sachsen», у якім абяцаў скліканне чыноў і змену законаў аб друку. Страсці, аднак, разгараліся ў Лейпцыгу ўсё мацней, а сцягвання войску вакол яго толькі падліло алею ў агонь. Фрыдрых Аўгуст адклікаў войска ад Лейпцыга і даў адстаўку міністэрству Кенерытца; правадыр апазіцыі ў 2-й палаце, Браўн, 16 сакавіка стварыў новае міністэрства, вакол якога згрупаваліся ўсе ўмераныя элементы палаты і краіны; але радыкалы ўтварылі мноства саюзаў дэмакратычнага характару. Выбары ў германскі парламент у Франкфурце і ў саксонскі ландтаг падтрымлівалі хваляванне ў краіне. Фрыдрых жніўня прызнаў германскае цэнтральнае ўрад, урачыста прыняў у Дрэздэне абранага кіраўніка імперыі, эрцгерцага Іагана, гатовы быў прынесці ахвяры для прылады моцнага саюзнай дзяржавы, але пры гэтым не жадаў зусім паступацца сваімі правамі. Выбары ў ландтаг далі моцны перавагу дэмакратыі; міністэрства 24 лютым 1849 падало ў адстаўку; яго замяніла міністэрства Гельда, але і яно сутыкнулася з палатамі і распусціў іх 28 красавіка.

Кароль адмовіўся прызнаць новую імперскую канстытуцыю; рэвалюцыйная партыя зладзіла ў Дрэздэне паўстанне; кароль з сям'ёй з'ехаў у Кёнігштэйн; войскі, падмацаваныя прускімі батальёнамі, занялі Дрэздэн пасля крывавай барацьбы з народам (9 мая); пачаліся арышты, пошукі, працэсы; тысячы абвінавачаных былі асуджаныя, але Фрыдрых Аўгуст смяротныя прысуды адмяніў, а астатнія пакарання змякчыў. 19 мая кароль адклікаў саксонскіх прадстаўнікоў з Франкфурта, а 30 мая заключыў саюз з Прусіяй (Dreikönigsbündnis); але недавер да Прусіі хутка ўзяло верх, Фрыдрых Аўгуст стаў схіляцца да Аўстрыі; 1 чэрвеня ён распусціў палаты і склікаў чыны па законе 1831.

Падчас паездкі ў Ціролі, які быў каханым месцазнаходжаннем Фрыдрыха Аўгуста, апошні быў выкінуты з экіпажа і, не прыходзячы ў прытомнасць, памёр (1854).

Літаратура

• Schladebach, «Friedrich-August II, König von Sachsen» (Дрэздэн, 1854);
• Frenzel, «König Friedrich-August, als Kunstfreund und Kunstsammler» (1854);
• Flathe, «Neuere Geschichte Sachsens von 1806-66» (Гота, 1873);
• R. Freiherr von Friesen, «Erinnerungen aus meinem Leben» (т. I, Дрэздэн, 1880);
• R. Mucke, «Die politischen Bewegungen in Deutschland, 1830—1835» (Лейпцыг, 1875);
• K. Biedermann, «Dreissig Jahre deutscher Geschichte, 1840—1870» (Брэслаўль, 1883).