Эдзіт Крэсон

Эдзіт Крэсон (фр.: Édith Cresson, 27 студзеня 1934, Булонь-Біянкур, Францыя) — французскі дзяржаўны і палітычны дзеяч. Яна была першай і пакуль адзінай жанчынай, якая займала пасаду прэм’ер-міністра Францыі.

Эдзіт Крэсон
фр.: Édith Cresson
прэм’ер-міністр Францыі 15 мая 1991 — 2 красавіка 1992
Папярэднік	Мішэль Ракар
Пераемнік	П'ер Берэгавуа
дэпутат Нацыянальнага сходу Францыі[d] 2 ліпеня 1981 — 23 ліпеня 1981
Папярэднік	Pierre Abelin[d]
Пераемнік	Marc Verdon[d]
Mayor of Châtellerault[d] 16 сакавіка 1983 — 27 сакавіка 1997
European Commissioner for Research, Innovation and Science[d] 23 студзеня 1995 — 12 верасня 1999
Папярэднік	Antonio Ruberti[d]
Пераемнік	Philippe Busquin[d]
дэпутат Нацыянальнага сходу Францыі[d] 2 красавіка 1986 — 14 мая 1988
дэпутат Нацыянальнага сходу Францыі[d] 23 чэрвеня 1988 — 29 чэрвеня 1988
дэпутат Еўрапейскага парламента 17 ліпеня 1979 — 16 чэрвеня 1981
Minister of Agriculture of France[d] 23 чэрвеня 1981 — 22 сакавіка 1983
Папярэднік	Эдзіт Крэсон
Пераемнік	Мішэль Ракар
Minister of Agriculture of France[d] 22 мая 1981 — 22 чэрвеня 1981
Папярэднік	Pierre Méhaignerie[d]
Пераемнік	Эдзіт Крэсон
Нараджэнне	27 студзеня 1934(1934-01-27)[…] (90 гадоў) Булонь-Біянкур, arrondissement of Boulogne-Billancourt[d], дэпартамент О-дэ-Сен, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя
Імя пры нараджэнні	фр.: Édith Campion
Муж	Jacques Cresson[d]
Партыя	Сацыялістычная партыя
Член у	HEC Alumni[d]
Адукацыя	Haut Enseignement Commercial pour les jeunes filles[d]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Раннія гады

Эдзіт Крэсон нарадзілася ў горадзе Булонь-Біянкур, недалёка ад Парыжа. Яе бацька, Гаўрыіл Кэмпіён (1896—1959) быў інспектар фінансаў левай СФІА.

Эдзіт Кэмпіён выйшла замуж у 1959 годзе за Жака Крэсона, сына ўрача і дырэктара па экспарце Peugeot. У іх было дзве дачкі — Наталі і Аляксандра.

Пачатак палітычнай дзейнасці

Праз свайго аднакурсніка, Эдзіт Крэсон удзельнічала ў першай прэзідэнцкай кампаніі Франсуа Мітэрана ў 1965 годзе. Яна паступае ў Канвенцыі рэспубліканскіх інстытутаў (сацыялістычнай і рэспубліканскай партыі на чале з Франсуа Мітэранам). З 1975 па 1981 год яна з’яўляецца членам кіроўнага камітэта Сацыялістычнай партыі.

У 1975 годзе Эдыт Крэсон упершыню ўдзельнічае ў выбарах у парламент, але трывае паразу. На муніцыпальных выбарах 1977 года, яна была абраная мэрам Цюре. На выбарах 1979 яна была абраная дэпутатам Еўрапарламента, дзе яна працавала да 1981 года. На выбарах у парламент 1981, 1986 і 1988 годзе яна абіраецца дэпутатам ад дэпартамента В’ена.

Эдыт Крессон стала першай жанчынай, якой было даручана ўзначальваць Міністэрства сельскай гаспадаркі ва ўрадзе Маруа ў 1981 годзе, што на думку лідараў Нацыянальнай федэрацыі фермераў (FNSEA) было расцэнена як «правакацыю».

Крессон атрымала партфель міністра знешняга гандлю і турызму (1983—1984) ва ўрадах Маруа і міністра прамысловага перааснашчэння і знешняга гандлю (1984—1986) ва ўрадзе Фабіуса. Яна суправаджала пранікнення французскіх кампаній на новыя рынкі экспарту ў ЗША і Японію.

За час працы ва ўрадзе Крэсон умацоўвае свае пазіцыі ў мясцовых органах улады, быўшы абранай мэрам Шатэльро ў 1983 годзе (пераабраная ў 1989 і 1995 годзе).

Пасля перавыбрання Франсуа Мітэрана на прэзідэнцкіх выбарах 1988 года, Крессон прызначаецца міністрам па еўрапейскіх справах ва ўрадзе Мішэля Ракара. Яна адказвае за арганізацыю старшынства Францыі ў Еўрапейскій эканамічнай супольнасці ў 1989 годзе, і за пачатак будаўніцтва адзінага рынку, запланаванага на 1993 год. Яна таксама ўдзельнічае ў перамовах з Шэнгенскага пагаднення і працуе ў аўтамабільным сектары і еўрапейскім грамадскім вяшчанні. Сутыкнуўшыся з нарастаючым крызісам «каровінага шаленства», Францыя становіцца першай дзяржавай, яка закрыла свае межы для брытанскай ялавічыны. Не згодна з еўрапейскай палітыкай Мішэля Ракара, яна сыходзіць у адстаўку з урада ў кастрычніку 1990 года.

Прэм’ер-міністр (1991—1992)

Прызначана 15 мая 1991 у Матиньйонський палац, Крессон стала першай жанчынай прэм’ер-міністрам у Францыі. Мітэран спадзяецца даць штуршок эканоміцы да канца свайго тэрміну, пасля трох гадоў праўлення Ракара. Неўзабаве яна стала моцна непапулярнай сярод выбаршчыкаў і была вымушаная пакінуць сваю пасаду менш чым праз адзін год пасля паразы сацыялістаў на рэгіянальных выбарах у 1992 годзе. Яна да гэтага часу знаходзілася на сваёй пасадзе самы кароткі час, чым любы французскі прэм’ер-міністр Пятай рэспублікі. Яе моцная крытыка японскай гандлёвай практыкі, зайшла так далёка, што яна параўнала японцаў з «жоўтымі мурашкамі, якія спрабуюць захапіць увесь свет», за што некаторыя лічаць яе расістаў.

Крессон з’яўляецца членам Савета жанчын-сусветных лідараў — міжнароднай сеткі дзеючых і былых прэзідэнтаў жанчын і прэм’ер-міністраў.

Камісар ЕС

Нягледзячы на пярэчанні Эдуарда Баладзюра, Франсуа Мітэран прызначыў яе ў Еўрапейскую камісію ў студзені 1995 года, дзе ён адказваў за навуку, даследаванні і развіццё. Гэта тычылася перш за ўсё пытаннях адукацыі, прафесійнай падрыхтоўкі і навуковых даследаванняў. Крэсон была абвінавачаная ў махлярстве, што было адной з прычын, якая прывяла да адстаўкі Еўракамісіі Жака Сантэра ў 1999 годзе. Крэсон была прызнаная вінаватай у збоі справаздачнасці ў праграме прафесійнай падрыхтоўкі моладзі, у выніку якой вялікія сумы зніклі без вестак.

Прызначэнне хірурга-стаматолага Філіпа Бертэла, аднаго з блізкіх знаёмых Крэсон, яе «асабістым кансультантам», выклікала абвінавачванні ў кумаўстве. Так як Бертэла было 66 гадоў, ён не мог быць прызначаны членам кабінета еўракамісара.

У 2006 годзе Эдзіт Крэсон удзельнічала ў падтрымцы кандыдатуры Сегален Руаяль для вылучэння яе Сацыялістычнай партыяй на пасаду прэзідэнта.