Эканоміка Ірака
Аснову эканомікі Ірака складае нафтаздабыча і экспарт нафты.
У эканоміцы Ірака пераважае нафтавы сектар, які забяспечвае каля 99,7% валютных паступленняў. Дагэтуль аграрная эканоміка дзяржавы хутка развівалася пасля рэвалюцыі 14 ліпеня, якая зрынула іракскую манархію Хашымітаў. Да 1980 года Ірак стаў трэцяй па велічыні эканомікай на Блізкім Усходзе. Гэта адбылося збольшага дзякуючы паспяховым ініцыятывам іракскага ўрада па індустрыялізацыі і развіццю інфраструктуры ў 1970-х гадах, якія ўключалі ірыгацыйныя праекты, будаўніцтва чыгунак і аўтамабільных дарог, а таксама электрыфікацыю сельскіх раёнаў[1].
У 1980-я гады фінансавыя праблемы, выкліканыя буйнымі выдаткамі ў ірана-іракскай вайне і пашкоджаннем Іранам магутнасцяў па экспарце нафты, прывялі да таго, што ўрад баасістаў прыняў меры жорсткай эканоміі, заняў значныя запазычанні, а затым перанёс выплаты па знешнім абавязкам; Ірак панёс эканамічныя страты ў памеры не менш за 80 мільярдаў долараў ад вайны[2]. Пасля заканчэння ваенных дзеянняў, у 1988 годзе, экспарт нафты паступова павялічваўся дзякуючы будаўніцтву новых трубаправодаў і аднаўленню пашкоджаных аб’ектаў, але пасля вайны ў Персідскім заліве зноў рэзка скараціўся, скараціўшыся да адной чацвёртай свайго валавога ўнутранага прадукту 1980 года і працягваючы зніжацца ад міжнародных пасляваенных санкцый. Становішча стабілізавалася з дапамогай ад праграмы ААН «Нафта ў абмен на харчаванне» ў 1997 годзе[3][1].
Нягледзячы на намаганні часовай адміністрацыі кааліцыі па мадэрнізацыі эканомікі Ірака пасля ўварвання ЗША ў 2003 годзе шляхам прыватызацыі і скарачэння яго знешняга доўгу, яго эканоміка працягвала зніжацца з-за бягучага гвалту, неэфектыўнага кіравання эканомікай і недахопу нафты, выкліканай састарэлай тэхналогіяй. З сярэдзіны 2009 года даходы ад экспарту нафты вярнуліся да ўзроўню, які назіраўся да аперацыі «New dawn», а даходы ўрада аднавіліся разам з сусветнымі цэнамі нафты[1]. У 2011 годзе Багдад павялічыў экспарт нафты вышэй ўзроўню ў 1 900 000 барэляў (300 000 кубаметраў) у дзень у выніку новых кантрактаў з міжнароднымі нафтавымі кампаніямі, але не дасягнуў 2400000 барэляў (380000 кубаметраў) у дзень. Кантракты Ірака з буйнымі нафтавымі кампаніямі патэнцыйна маглі значна павялічыць даходы ад нафты, але Іраку патрэбна было мадэрнізаваць сваю нафтаперапрацоўчую, трубаправодную і экспартную інфраструктуру, каб гэтыя здзелкі маглі рэалізаваць свой патэнцыял.
Паляпшэнне ўмоў бяспекі і пачатковая хваля замежных інвестыцый дапамагаюць стымуляваць эканамічную актыўнасць, асабліва ў сектарах энергетыкі, будаўніцтва і рознічнага гандлю. Больш шырокае эканамічнае паляпшэнне, доўгатэрміновы фінансавы стан і ўстойлівае павышэнне ўзроўню жыцця па-ранейшаму залежаць ад таго, як урад правядзе буйныя палітычныя рэформы, і ад асваення велізарных запасаў нафты ў Іраку. Хоць замежныя інвестары глядзелі на Ірак з нарастаючым цікавасцю ў 2010 годзе, большасці з іх усё яшчэ перашкаджаюць цяжкасці з набыццём зямлі для праектаў і іншыя нарматыўныя перашкоды.
Інфляцыя паслядоўна зніжалася з 2006 года, паколькі сітуацыя з бяспекай палепшылася. Тым не менш, іракскім лідарам па-ранейшаму цяжка трансфармаваць макраэканамічныя дасягненні ў паляпшэнне жыцця простых іракцаў. Беспрацоўе застаецца праблемай па ўсёй краіне.
Зноскі
- ↑ а б в Iraq - Economy (англ.). Encyclopedia Britannica. Праверана 17 студзеня 2020.
- ↑ Christopher Parker. MER 243 - The War Economy of Iraq(недаступная спасылка). Middle East Research and Information Project. Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2018. Праверана 31 студзеня 2021.
- ↑ What We Do(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 4 мая 2012. Праверана 3 March 2015.
Спасылкі правіць
- Iraq Inter-Agency Information & Analysis Unit Reports, Maps and Assessments of Iraq from the UN Inter-Agency Information & Analysis Unit
- Map of Iraq's oil and gas infrastructure