Іжора
Іжора (іжорцы) — фіна-вугорскі народ, у старажытнасці — асноўнае (разам з воддзю) насельніцтва Іжорскай зямлі. Да сярэдзіны XX стагоддзя захоўвалі сваю мову і некаторыя своеасаблівыя рысы матэрыяльнай і духоўнай культуры (у адзежы, ежы, жытле і інш.). У адрозненне ад лютэран-інгерманландцаў, якія пражывалі на тых жа землях, вызнавалі праваслаўе. Да цяперашняга часу амаль цалкам асіміляваны, колькасць носьбітаў роднай мовы — некалькі сотняў чалавек.
| Іжора | |
| |
| Агульная колькасць | 360 |
|---|---|
| Рэгіёны пражывання |  Расія: 266 Эстонія: 62 Беларусь: 4
|
| Мова | іжорская, руская, эстонская |
| Рэлігія | праваслаўе |
| Блізкія этнічныя групы | карэлы, вепсы, фіны, квены, эстонцы, водзь |
Культура
правіцьФальклор
правіцьФальклор іжоры вядомы нам па вуснай народнай творчасці — песнях-рунах казачнікаў-рунапеўцаў. Дзіўна, што гэты невялікі па колькасці народ захаваў у сваёй памяці агульны з карэламі і фінамі эпас (вядомы шырокаму чытачу як «Калевала»), асобныя часткі якога (паданне пра Кулерва) аказаліся вядомымі толькі іжорскім рунапеўцам. За паўтара стагоддзя даследаванняў (пачынаючы з 1847 года) фалькларыстам удалося запісаць звыш 120 тыс. старажытных іжорскіх песень так званай «калевальскай» метрыкі ў больш чым 2 тыс. выканаўцаў.[1]
Адна з самых вядомых іжорскіх казальніц — Ларын Параске (Праскоўя Нікіціна), якая пражывала на мяжы XIX і XX стагоддзяў на Карэльскім перашыйку і захавала ў сваёй памяці 1343 песні. Таксама славіўся выкананнем рун Антропа Мельнікаў.[2]
Зноскі
- ↑ Конькова 2008, с. 264.
- ↑ Шлыгина 1994, с. 161.
Літаратура
правіць- Іжора // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — С. 173. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
- Конькова О. И. Структура и освоение пространства в ижорском фольклоре и современные реминисценции // Радловский сборник: научные исследования и музейные проекты МАЭ РАН в 2007 г. / Отв. ред. Ю. К. Чистов, М. А. Рубцова. — СПб.: МАЭ РАН, 2008. — ISBN 978-5-88431-154-1. — С. 264—273.
- Шлыгина Н. В. Ижорцы // Народы России: энциклопедия (руск.) / Гл. ред. В. А. Тишков. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1994. — 479 с. — ISBN 5-85270-082-7. — С. 159—161.