Ісмаіл I
Ісмаіл I, поўнае імя Абу л-Музафар бін Хайдар ас-Сафаві, таксама Ісмаіл Сефеві або Ісмаіл Хатаі (17 ліпеня 1487, Ардэбіль, Азербайджан[5][заўв. 1] — 23 мая 1524, Ардэбіль (або каля Тэбрыза)[6]., Сефевідскі Іран[5]; азерб.: Şah İsmayıl Səfəvi, شاه اسماعیل, перс.: شاه اسماعیل) — шахіншах Персіі, палкаводзец і паэт, заснавальнік дынастыі Сефевідаў. У 1501 годзе захапіў Тэбрыз і прыняў тытул шаха іранскай правінцыі Азербайджан, у 1502 годзе — тытул шаха ўсяго Ірана. Пры Ісмаіле I тэрыторыя дзяржавы Сефевідаў дасягнула найбольшых памераў. Вядомыя яго газэлі, эпічная паэма «Дзесяць пісьмаў» (1506), «Кніга настаўленняў», пісаў пад псеўданімам «Хатаі». Ён аказаў уплыў на развіццё ўсёй цюркамоўнай паэзіі. Класік азербайджанскай літаратуры.
Ісмаіл I | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
азерб.: Şah İsmayıl Xətai, شاه اسماعیل, перс.: شاه اسماعیل | |||||||
![]() Партрэт шаха Ісмаіла I. Невядомы мастак кола Беліні. Уфіцы, Фларэнцыя, XVI ст. | |||||||
![]() | |||||||
|
|||||||
Пераемнік | Тахмасп I | ||||||
Нараджэнне |
17 ліпеня 1487[1][2][…] |
||||||
Смерць |
23 мая 1524[1][2][3] (36 гадоў) |
||||||
Месца пахавання | |||||||
Род | Сефевіды | ||||||
Бацька | шэйх Гейдар[d] | ||||||
Маці | Халіма[d] | ||||||
Жонка | Ісма хатун | ||||||
Дзеці |
сыны: Рустам Мірза, Тахмасп I, Сам Мірза, Алгас Мірза і Бахман Мірза дочкі: Ханым-ханум, Пярыхан-ханум, Махінбану, Фірангіз-ханум і Шахзейнаб-ханум |
||||||
Веравызнанне | іслам і шыіты | ||||||
Дзейнасць | суверэн, паэт, пісьменнік, манарх, палкаводзец | ||||||
![]() |
Пахаваны ў Маўзалеі шэйха Сефі ад-Дзіна, Дар-аль-Хадзіт[7], Ардэбіль.
ЗаўвагіПравіць
КрыніцаПравіць
- ↑ а б Isma'il I // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Ismā‘īl I de Pèrsia // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ а б Ismail I. // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
- ↑ а б Исмаил I // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ а б Ismāʿīl I(англ.) // Энцыклапедыя Брытаніка. Арыгінальны тэкст (англ.)
According to tradition, Ismāʿīl was descended from an imam. His father, leader of a Shīʿite group known as the Kizilbash («Red Heads»), died in battle against the Sunnis when Ismāʿīl was only a year old.
- ↑ Roger M. Savory, Ahmet T. Karamustafa. Esmail I Ṣafawi(англ.). — Encyclopædia Iranica: 1998. — Т. VIII. — С. 628-636.
- ↑ Sheikh Safi al-din Khānegāh and Shrine Ensemble in Ardabil. Афіцыйны сайт ЮНЕСКА.
ЛітаратураПравіць
- Антология Азербайджанской поэзии. Москва-1960.
СпасылкіПравіць
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ісмаіл I