Актаў Бэнчылэ
Актаў Бэнчылэ (рум.: Octav Băncilă; 27 студзеня 1872, в. Корні, паблізу Баташані, Аўстра-Венгрыя — 3 красавіка 1944, Бухарэст) — выдатны румынскі жывапісец. Мастак-рэаліст, прадстаўнік дэмакратычнага кірунку ў румынскай мастацтве першай трэці ХХ стагоддзя.
| Актаў Бэнчылэ | |
|---|---|
| рум.: Octav Băncilă | |
 | |
| Імя пры нараджэнні | рум.: Octav Băncilă |
| Дата нараджэння | 4 лютага 1872[1][2] ці 27 студзеня 1872[3] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 3 красавіка 1944[1] (72 гады) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | мастак, актывіст |
| Жанр | партрэт |
| Вучоба | |
| Мастацкі кірунак | рэалізм[d] |
| Уплыў | Gheorghe Panaiteanu Bardasare[d] і Constantin Daniel Stahi[d] |
| Уплыў на | Aurel Băeșu[d], Corneliu Baba[d] і Petre Hârtopeanu[d] |
| Партыя | |
| Подпіс |
 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
Застаўся сіратой ва ўзросце 4 гадоў, выхоўваўся ў сям’і старэйшай сястры ў Ясах, якая заахвочвала яго талент і запал да мастацтва. Пасля заканчэння пачатковай школы, у 1887—1893 навучаўся ў Школе прыгожых мастацтваў у Ясах (цяпер Яскі ўніверсітэт мастацтваў Джорджэ Энэску).
Атрымаўшы стыпендыю для працяга вучобы за мяжой, у 1894—1898 жыў у Італіі, Францыі і Германіі, вучыўся ў Мюнхенскай акадэміі мастацтваў, дзе яго настаўнікам быў Нікалаас Гізіс і школе А. Ажбе.
Пасля вяртаняі, спрабаваў адкрыць сваю студыю ў цэнтры Яс, але фінансавыя цяжкасці прымусілі яго асесці на ўскраіне. А. Бэнчылэ пачаў пісаць карціны, асноўнымі тэмамі якіх былі: жыццё сялян, завадскіх рабочых, згалелых яўрэйскіх гандляроў і рамеснікаў, салдат-прызыўнікоў і качавых цыганаў.
Пасля 1901 года выкладаў каліграфію і эстэтыку ў пачатковых школах горада. Пад уплывам рускай рэвалюцыі 1905 года, неўзабаве стаў сацыялістычным актывістам, і знаёмым лідараў-інтэлектуалаў Румыніі, прыхільнікаў левых ідэй, у тым ліку Гала Галакціёна. А. Бэнчылэ быў прыхільнікам камуністычных ідэй, але ніколі не быў членам Румынскай камуністычнай партыі.
У 1907 годзе, пасля разгрому сялянскага паўстання ў Румыніі, пачаў падарожнічаць па краіне, спрабуючы сабраць доказы урадавых рэпрэсій і гвалту. Вынікам паездак стала серыя, прысвечаная сялянскаму паўстанню з дванаццаці карцін («Перад паўстаннем» («Адчай»), «1907», «Брацкая магіла» і інш.). Яго карціны на тэмы сялянскага паўстання 1907 прасякнуты гарачым сацыяльным пратэстам.
Пасля пачатку Першай сусветнай вайны, стаў удзельнічаць у пацыфісцкім руху.
У 1916 годзе быў прызначаны прафесарам у Школе выяўленчых мастацтваў у ссах (пасада, якую ён захаваў да сваёй адстаўкі ў 1937 годзе). У 1919 г. быў у ліку заснавальнікаў Партыі працаўнікоў, якая неўзабаве злілася з Сялянскай партыяй Румыніі.
У сваёй творчасці Бэнчылэ адлюстроўваў жыццё сялян і гарадскіх пралетарыяў, іх вызваленчую барацьбу: «Туга па радзіме» (1891), «Эмігранты» (1904), «Рабочы, адпачывае» (1905), «Забастоўшчыкі» (1914), «Свет» (1916), «Рабочы» (1927).
А. Бенчиле таксама выканаў шэраг партрэтаў-тыпаў («Стары кравец», 1908, «Працоўны», 1911, — абодва ў Музеі мастацтваў Румыніі, Бухарэст).
У пазнейшых творах А. Бэнчылэ губляецца сацыяльная вастрыня, больш увагі мастак надае стварэнню нацюрмортаў, пейзажаў, жанравых карцін.
Галерэя правіць
-
Фрагмент карціны, прысвечанай сялянскаму паўстанню 1907 года, 1907 -
Завяршэнне свята, 1898 -
Удалая здзелка, 1899 -
Стары кравец, 1908 -
Дэзерцір, 1908 -
Партрэт жанчыны, 1908 -
Памылка ў разліках, 1909 -
Дзеці мастака, 1914 -
Аўтапартрэт
Памяць правіць
- Цяпер імя Актава Бэнчылэ носяць вуліцы многіх гарадоў Румыніі (Бухарэст, Баташані, Васлуй, Галац, Клуж-Напока, Канстанца, Сучава, Тымішаара, Чэрнаводэ, Ясы).
- Імя мастака прысвоена Нацыянальнаму каледжу мастацтваў у Яссах (Colegiul Național de Artă «Octav Băncilă»), некалькім школам.
- У Ясах у 1930 годзе быў усталяваны прыжыццёвы бюст Бэнчылэ.
- У 1972 пошта Румыніі выпусціла паштовую марку, прысвечаную творчасці А. Бэнчылэ.
Заўвагі правіць
- ↑ а б Octav Băncilă // https://artsandculture.google.com/entity/wd/m0fjg5w
- ↑ Octav Băncilă // Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
- ↑ 中国大百科全书 — 1 — 中国大百科全书出版社, 1993. — ISBN 978-7-5000-7958-3 Праверана 4 лютага 2023.
Літаратура правіць
- Украінская савецкая энцыклапедыя: [у 12 т.] / Гл. рэд. М. П. Бажу; рэдкал .: А. К. Антонаў і інш. — 2-е выд. — Да . 1974—1985.