Альберт фон Шаміса
Адэльберт фон Шаміса (Adelbert von Chamisso; 30 студзеня 1781, Шампань, Францыя — 21 жніўня 1838) — нямецкі пісьменнік, вучоны-прыродазнавец.
| Альберт фон Шаміса | |
|---|---|
| ням.: Adelbert von Chamisso фр.: Louis Charles Adélaïde de Chamissot de Boncourt | |
 | |
| Дата нараджэння | 30 студзеня 1781[1][2][…] |
| Месца нараджэння | фамільны замак Банкур, Шампань, Францыя |
| Дата смерці | 21 жніўня 1838[1][2][…] (57 гадоў) |
| Месца смерці | Берлін |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Жонка | Antonie Piaste[d] |
| Род дзейнасці | батанік, паэт, птэрыдолаг, брыёлаг, пісьменнік, натураліст, заолаг, падарожнік-даследчык, куратар, батанічны калекцыянер, афіцэр |
| Навуковая сфера | Батаніка |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
| Член у | |
| Сайт | chamisso-gesellschaft.de (ням.) |
| Подпіс |
 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
| Сістэматык жывой прыроды | |||
|---|---|---|---|
|
Аўтар найменняў шэрага батанічных таксонаў. У батанічнай (бінарнай) наменклатуры гэтыя назвы дапаўняюцца скарачэннем «Cham.».
Спіс такіх таксонаў на сайце IPNI Персанальная старонка на сайце IPNI
|
|||
Біяграфічныя звесткі правіць
У 1812—15 вывучаў медыцыну, батаніку, заалогію ў Берлінскім універсітэце. У 1815—18 як натураліст прыняў удзел у расійскай кругасветнай экспедыцыі.
Творчасць правіць
У фантастычнай аповесці «Незвычайная гісторью Петэра Шлеміля» (1814) выказаны рамантычны пратэст супраць адчужанасці асобы ў несправядлівым грамадстве і згубнага ўплыву золата на чалавечы лёс. Паэзія А. фон Шаміса вызначаецца дэмакратычнай накіраванасцю (вершы «Замак Банкур», «Інвалід у вар’яцкім доме»), простай і эмацыянальна выразнай формай, блізкай да традыцыі нямецкай народнай песні (лірычны цыкл «Песні і абразкі жыцця», 1830; цыкл балад «Нямецкія народныя паданні», 1838). Тэма вызваленчай барацьбы, вобразы грэчаскіх, іспанскіх, рускіх, польскіх патрыётаў у цыклах «Вандраванні» (1830), «Выгааннікі» (1831). Перакладаў з французскай, іспанскай, дацкай, рускай моў. Яго лірычны цыкл «Каханне і жыццё жанчыны» (1830) паклаў на музыку Р. Шуман.
Аўтар кнігі «Падарожжа вакол свету на караблі „Рурык“» (1834—36).
Беларускія пераклады правіць
Асобныя вершы на беларускую мову пераклалі Аляксей Зарыцкі, Уладзімір Папковіч[4], Лявон Баршчэўскі[5].
- у кн.: Закаханы вандроўнік: Паэзія нямецкага рамантызму. Мн., 1989.
Зноскі
- ↑ а б Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962.
- ↑ а б Chamisso, Adelbert von // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 5. — P. 825–826.
- ↑ https://www.babelio.com/auteur/Adelbert-von-Chamisso/9050
- ↑ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
- ↑ І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).
Літаратура правіць
- Малюковіч С. Шаміса Альберт // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).