Бабруйка
Бабру́йка — рака ў Бабруйскім раёне Магілёўскай вобласці Беларусі, правы прыток Бярэзіны (басейн Дняпра).
| Бабруйка | |
|---|---|
 | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 14,5 км |
| Басейн | 88 км² |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | за 1 км на поўдзень ад вёскі Каменка |
| • Каардынаты | 53°05′25″ пн. ш. 29°05′25″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Бярэзіна |
| • Месцазнаходжанне | Бабруйск |
| • Каардынаты | 53°07′01,50″ пн. ш. 29°15′15,50″ у. д.HGЯO |
| Ухіл ракі | 1,2 м/км |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Бярэзіна → Дняпро → Чорнае мора |
| Краіна | |
| Рэгіён | Магілёўская вобласць |
| Раён | Бабруйскі раён |
   |
|
 выток вусце |
|
|
— выток, — вусце |
|
Назва
правіцьАдпачатная форма рачной назвы — Бабруя. Пераход у "Бабруйка" адбыўся так жа сама, як з назваў Ашмяна, Мена стала Ашмянка, Менка (з памяншальным пашыральнікам -к-).
Бабруя — гідронім балцкага паходжання, звязаны з літоўскім bebras, babras «бабёр». Корань Babr- / Bebr- у літоўскіх "бабровых" водных назвах Babrūngas, Babrinis, Bebrė, Bebrusai[1].
Гэты корань у спалучэнні з утваральнікам -uj- сустракаецца яшчэ ў двух балцкіх гідронімах. У Літве гэта рэчка Bebrujis[2] (каля літоўскіх Радвілішак).
Яшчэ адна Бабруя была на Павоччы, на ўсходзе ад Тулы (прыток Шачы, што ўцякае ва Ўпу, якая цячэ ў Аку), цяпер "Баброўка". Там фіксавалася мясціна «въ дер. въ Окулининѣ, вверхъ Бобруйскихъ отвершковъ»[3], там быў і летапісны старарускі "Бабруеск" (згадваецца ў "Спісе гарадоў рускіх, далёкіх і блізкіх" сярод "разанскіх" гарадоў)[4].
Гідраграфія
правіцьДаўжыня ракі 14,5 км. Плошча вадазбору 88 км². Сярэдні нахіл воднай паверхні 1,2 ‰. Пачынаецца за 1 км на поўдзень ад вёскі Каменка. Цячэ па Цэнтральнабярэзінскай раўніне. На ўсім працягу каналізаваная. Злева ў Бабруйку ўпадае Сенкаў ручай. На рацэ горад Бабруйск (у вусці).
Крыніцы
правіць- ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. Vilnius, 1981. С. 55, 60.
- ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 177.
- ↑ Писцовыя книги XVI вѣка. Т. 2. Местности губерній: Ярославской, Тверской, Витебской, Смоленской, Калужской, Орловской, Тульской. Санкт-Петербургъ, 1877. С. 1273.
- ↑ Шебанин Г.А. Историческая география западной части Рязанского княжества XII-начала XVI в. // «Великое княжество Рязанское: историко-археологические исследования и материалы". М.: 2005. С. 458-480. https://62info.ru/history/node/10452
Літаратура
правіць- Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1–2. – Л., 1971.
- Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 204. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил. (руск.)
- Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
- Ліст карты N-35-107. Выданне 1982 г. (руск.)
- Республика Беларусь. Могилёвская область. Бобруйский район: карта. Бобруйск: план / Ред. Г. А. Мациевская, С. Н. Саратова. — Мн.: РУП «Белкартография», 2011. — 5 000 экз.