Бальзамін звычайны

	Бальзамін звычайны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Верасакветныя
Сямейства:	Бальзамінавыя
Род:	Бальзамін
Від:	Бальзамін звычайны
Міжнародная навуковая назва
	Impatiens noli-tangere L., 1753
ITIS	29188
NCBI	127129
EOL	581164
IPNI	30208246-2
TPL	kew-2862919

Бальзамі́н звычайны^[3]^[4] (Impatiens noli-tangere) — від травяністых раслін роду Бальзамін (Impatiens) сямейства Бальзамінавыя (Balsaminaceae). Тыпавы від роду.

Назва

Бальзамін звычайны, бальзамін^[3], бальсаміна, пстрыкаўка, прыгаўка^[5]^[6]^[7], бельсаміна, бельсаміна лесавая^[8].

Апісанне

Аднагадовая расліна, 50-120 см вышынёй. Сцябло ў верхняй частцы злёгку галінастае, сакавітае, далікатнае. Лісце чаргаванае, чарашковае. Ліставыя пласціны ад эліптычных да яйкападобных, тонкія, з рэдка зубчастымі палямі (7—16 зубцоў з кожнага боку). Кветкі жоўтыя, з чырвонымі кропкамі, 2-3 см даўжынёй, павіслыя, з кручкападобным выгнутым шпорцам. Плод — 5-часткавая каробачка, якая разрываецца, калі гатовая, рассейваючы насенне ў паветры. 2n = 20^[4]^[9]^[10].

Распаўсюджанне

Насяляе умераныя рэгіёны Еўразіі і паўночна-захад Паўночнай Амерыкі^[11]^[12]^[13].

Ва Украіне від расце ў вільготных месцах у лясах і на балотах — у Карпатах, на Палессі, у лесастэпе, звычайна; у горным Крыме (на р. Бурульча), вельмі рэдка^[4].

Галерэя

Лісток
Кветка
Плод
Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
↑ ^а ^б Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 68. — 160 с. — 2 350 экз.
↑ ^а ^б ^в Доброчаева Д. Н., Котов М. И., Прокудин Ю. Н., и др. Определитель высших растений Украины. — К.: Наукова думка, 1987. — С. 223. (руск.) (укр.)
↑ Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. — Горы-Горкі, 1927
↑ Носович И. И. Словарь белорусского наречия. Спб, 1870
↑ Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
↑ Анненков Н. (руск.) (бел. Ботанический словарь, Спб, 1878
↑ luontoportti.com (нявызн.). (англ.)
↑ efloras.org (нявызн.). (англ.)
↑ plantsoftheworldonline.org (нявызн.). (англ.)
↑ bgbm.org (нявызн.). (англ.)
↑ npgsweb.ars-grin.gov (нявызн.). (англ.)

Літаратура

Траццякоў Д. І. Бальзамін // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз. — С. 226—227.
Победимова Е. Г. Род 872. Недотрога — Impatiens L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и Е. Г. Бобров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1949. — Т. XIV. — С. 624—634. — 790 с. — 4 000 экз.

Спасылкі

Недотрога обыкновенная: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».

[Киселевский-3] а ^б Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 68. — 160 с. — 2 350 экз.

[Опред-4] а ^б ^в Доброчаева Д. Н., Котов М. И., Прокудин Ю. Н., и др. Определитель высших растений Украины. — К.: Наукова думка, 1987. — С. 223. (руск.) (укр.)

[5] Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. — Горы-Горкі, 1927

[6] Носович И. И. Словарь белорусского наречия. Спб, 1870

[7] Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.

[8] Анненков Н. (руск.) (бел. Ботанический словарь, Спб, 1878

[9] uontoportti.com (нявызн.). (англ.)

[10] ras.org (нявызн.). (англ.)

[11] tsoftheworldonline.org (нявызн.). (англ.)

[12] .org (нявызн.). (англ.)

[13] sweb.ars-grin.gov (нявызн.). (англ.)

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]