Менскае беларускае прадстаўніцтва
Ме́нскае белару́скае прадстаўні́цтва, Белару́скае наро́днае прадстаўні́цтва — палітычнае аб’яднанне беларускіх партый і груп ліберальнай і правасацыялістычнай арыентацыі ў 1918 годзе[1].
.jpg)
Створана 25 лютага 1918 з прадстаўнікоў Беларускай народнай партыі сацыялістаў, партыі сацыялістаў-аўтанамістаў, Беларускай хрысціянскай дэмакратыі, Беларускага праваслаўнага аб’яднання, Беларускага саюза зямельных уласнікаў і інш. У выканаўчы камітэт уваходзілі Раман Скірмунт, Павел Аляксюк, Кіпрыян Кандратовіч, Вінцэнт Гадлеўскі, Аляксандр Уласаў, Віктар Чавусаў, Рамуальд Зямкевіч, А. Русецкі, Сцяфан Кульчыцкі. Друкаваны орган — газета «Беларускі шлях». Займала будынак на вуліцы Серпухаўскай у Менску, з лета 1918 года — будынак Юбілейнага дома.
Прадстаўніцтва аб’ядноўвала палітычныя сілы, якія спаборнічалі з Беларускай сацыялістычнай грамадой. У праграмных дакументах заявіла, што «прадстаўляе інтарэсы беларускага народа і з’яўляецца палітычным цэнтрам», які абараняе незалежнасць Беларусі, культуру і самабытнасць беларускага народа. 12 красавіка і 14 красавіка 1918 года выканаўчы камітэт Менскага беларускага прадстаўніцтва кааптаваны ў склад Рады БНР. На яго аснове аформілася правацэнтрысцкая фракцыя, якая арыентавала Раду БНР на супрацоўніцтва з нямецкай акупацыйнай адміністрацыяй. 20 красавіка Менскае беларускае прадстаўніцтва дамаглося згоды германскага камандавання на стварэнне груп беларускіх раднікаў пры акупацыйнай адміністрацыі (губернскіх і павятовых камендантах) для рэгулявання адносін насельніцтва з уладай. 25 красавіка 1918 на закрытым пасяджэнні Рады БНР фракцыя Менскага беларускага прадстаўніцтва падтрымала прыняцце тэлеграмы германскаму кайзеру Вільгельму II, у якой ад імя Рады БНР заяўлялася, што будучыню Беларусі, яны бачаць пад апекай германскай дзяржавы. Гэтыя дзеянні паскорылі працэс палярызацыі сіл у Радзе БНР. У канцы траўня — пачатку чэрвеня 1918 года Раман Скірмунт прызначаны новым кіраўніком урада БНР. Ён заклікаў да супрацоўніцтва «ўсе жывыя беларускія сілы ў інтарэсах народа». Але высокая лаяльнасць да германскай акупацыйнай улады прывяла да ізаляцыі прадстаўнікоў «Менскага беларускага прадстаўніцтва» ў Радзе БНР. Пад націскам сацыялістычных фракцый урад Скірмунта ў пачатку ліпеня 1918 падаў у адстаўку, так і не сфармаваўшы ўрад, пры гэтым папярэдні ўрад не склаў свае паўнамоцтвы і дзейнічаў паралельна. Палітычны ўплыў «Менскага беларускага прадстаўніцтва» паступова зніжаўся, і яно распалася ў канцы 1918 года.
Зноскі
Літаратура правіць
- Сташкевіч М. Менскае беларускае прадстаўніцтва // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — С. 115. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9.