Будынак фабрыкі «Вікторыя» (Мінск)

Мінск

Будынак фабрыкі «Вікторыя» — будынак у Мінску, размешчаны па вуліцы Кірава, 23.

Славутасць
Будынак фабрыкі «Вікторыя»
53°53′51″ пн. ш. 27°33′37″ у. д.HGЯO
Краіна
Месцазнаходжанне
Архітэктурны стыль эклектыка і савецкі класіцызм[d]
Будаўніцтва 19131914 гады
Статус Ахоўная шыльда гісторыка-культурнай каштоўнасці Рэспублікі Беларусь. Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000076шыфр 713Г000076
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя правіць

Двухпавярховы мураваны будынак пабудаваны ў 1913—1914 гг. мінскім прадпрымальнікам Шаламой Данішэўскім. У 1914—1920 гадах будынак займала ягоная парфумерная фабрыка «Вікторыя»[1].

 
Дом № 2 БДУ (другі на здымку) на Універсітэцкай вуліцы (цяпер Кірава). 1927

З утварэннем БДУ разбураны будынак фабрыкі «Вікторыя» перадалі ў распараджэнне ўніверсітэта. У гэты час ён вядомы як дом № 2 БДУ. Пасля рамонту, на працягу 1922—1930 гг., тут знаходзіўся анатамічны тэатр (пазней Інстытут анатоміі, з 1929 г. — кафедра нармальнай анатоміі) медфака БДУ[1].

Са справаздачы рэктара У. І. Пічэты ў 1922 годзе[1]:

  Медфак адкрыў свае заняткі афіцыйна 1 лістапада, фактычна заняткі пачаліся раней, бо зноў залічаныя студэнты займаліся анатоміяй пад кіраўніцтвам празектара доктара Перэльмана. Са спыненнем лекцый на канікулярны час не спыніліся практычныя заняткі ў анатамічным тэатры … анатамічны тэатр абсталяваны даволі добра і пры тым настолькі, што заняткі могуць ісці цалкам нармальна і далейшае паляпшэнне яго абсталявання можа быць цалкам планамерна.  

Вядома, што на першым паверсе знаходзілася прасторная секцыйная зала, у якой праводзіліся практычныя заняткі са студэнтамі (у анатамічным тэатры праходзілі заняткі па аператыўнай хірургіі[ru] і тапаграфічнай анатоміі[ru]). Тут жа знаходзілася 15 сталоў. Мелася некалькі пакояў для заняткаў па астэалогіі[ru]. На другім паверсе знаходзілася аўдыторыя-амфітэатр, у якой чыталіся лекцыі па анатоміі. Там жа знаходзіўся невялікі пакой для анатамічнага музея, у шафах якога экспанаваліся шкілеты чалавека і жывёл. У падвале знаходзілася сховішча для трупаў, якія падаваліся на першы паверх з дапамогай пад’ёмніка. Быў там і ляднік, запоўнены лёдам, дзе захоўваўся спецыяльна апрацаваны анатамічны матэрыял. Цікава, што, пачынаючы з 1925 г. у Інстытуце па нядзелях праводзіліся экскурсіі і чыталіся лекцыі для насельніцтва[1].

На санітарны стан будынка неаднаразова скардзіліся. У 1926 г. сустракаецца інфармацыя, што «жыхары атручваюцца вельмі дрэнным пахам», які ішоў ад «анатамічкі», а ў газеце «Звязда» за 1928 г. з’явілася нататка, аб антысанітарных умовах у раёне Ляхаўкі, звязаныя з тым, што бруд з Інстытута проста зліваўся ў вулічны вадасцёк і сцякаў па 1-ай вуліцы Лекерта (цяпер спуск з вул. Кірава на вул. Ульянаўскую)[1].

У 1930 г. кафедра нармальнай анатоміі пераехала ў новы будынак ва ўніверсітэцкім гарадку[1].

У пачатку Вялікай Айчыннай вайны ад бамбардзіроўкі нямецкай авіяцыяй дом моцна пацярпеў — быў адноўлены і перабудаваны ў канцы 1940-х — пачатку 1950-х як жылы дом[1].

Зноскі

Спасылкі правіць