Бітва пад Віцебскам (1664)

Бітва пад Віцебскам — перамога войска ВКЛ 6 чэрвеня 1664 года над Маскоўскім войскам падчас Трынаццацігадовай вайны.

Бітва пад Віцебскам
Асноўны канфлікт: Трынаццацігадовая вайна
Viciebsk. Віцебск (1664).jpg
Віцебск, 17 ст
Дата 6 чэрвеня 1664
Месца ваколіцы Віцебску
Вынік перамога войска РП
Праціўнікі
Coat of Arms of the Polish-Lithuanian Commonwealth.svg Рэч Паспалітая Royal Coat of arms of Russia (17th century).svg Маскоўская дзяржава
Камандуючыя
Міхал Казімір Пац Іван Хаванскі
⚙️ Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай (1654—1667)

1654
Смаленск • Гомель • Мсціслаўль • Шклоў (1) • Шклоў (2) • Шапялевічы • Дуброўня • Віцебск • Стары Быхаў (1)
1655
Ахматаў • Магілёў (1) • Вільня • Львоў • Гарадок • Азерная • Слуцк • Бярэсце
Аднаўленне баявых дзеянняў
1658
Кіеў • Веркі • Варва • Коўна
1659
Мядзель • Стары Быхаў (2) • Канатоп
1660
Магілёў-Падольскі • Ляхавічы • Барысаў • Палонка • Магілёў (2)• Любар • Слабодзішча • Бася • Чуднаў
1661
Друя • Кушлікі • Вільня (2) • Пераяслаў
1662
Канеў • Бужын
1663
Перакоп
Кампанія Яна ІІ Казіміра
1664
Рослаў • Глухаў • Пірагоўка • Касулічы • Дрокаў
Заключны этап
Віцебск (2) • Ставішча • Медвін • Себеж
1665
Корсунь • Белая Царква • Дзвіна
1666
Дынабург • Батог

Восенню 1663 года кароль Ян Казімір рушыў на праваўзбярэжнюю Украіну з вялікім польскім і літоўскім войскам. У студзені 1664 года войска Рэчы Паспалітай уварвалася на тэрыторыю Расійскага Царства. Вясною 1664 года частка войска начале гетмана польнага літоўскага Міхала Казіміра Паца пакінула галоўныя каралеўскія сілы і рушыла на поўнач, каб супрацьстаяць войску Івана Хаванскага.

Маскоўскае войска пасоўвалася па ўсходняй часты ВКЛ, «выпаліла і весекла» на сваім шляху Дуброўна, Оршу, Чарэю і Талачын, «палілі да самога Барысава»[1], а пазней стаяла да лета каля Віцебска збіраючы ежу і чакаючы папаўнення.

У лютым разбіўшы пад Бранскам маскоўскае войска на чале з Баратынскім[2], Пац рушыў ад Старадуба да Магілёва.

Першыя сутычкі адбыліся 5 чэрвеня 1664 года. Бітва пачалася 6 чэрвеня на раце Лучосе. Падчас бою маскоўцамі было захоплена гетманская харугва Паца[3]. Але пасля маскоўская конніца, што наступала без падтрымкі пяхоты, был адкінутая назад і разбеглася, замест таго каб сабрацца ў лагеры. Так ноўгарадскія казакі ўцякалі да самога Ноўгараду[4]. Пасля гэтага рэшткі войска Хаванскага, дзе засталася адна пяхота, былі разбіты салдатамі ВКЛ.

Хаванскі з часткай арміі ледзь прабіўся да Віцебска, дзе яму дапамог гарадскі гарнізон.

Пасля гэтай паражэнні цар адхіліў Хаванскага ад камандванняі і прызначыў новага ваяводу — Юрыя Даўгарукага.

Зноскі

  1. ↑ Курбатов О. А. Из истории военных реформ в России во 2-й половине XVII века. Реорганизация конницы на материалах Новгородского разряда 1650-х — 1660-х гг./Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук, М., 2002, стр. 162—163
  2. ↑ Pacowie : materyjały historyczno-genealogiczne / ułożone i wydane przez Józefa Wolffa
  3. ↑ РГАДА. Ф. 210. Смотренные списки, № 20, л 640—643. Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология. Ежегодник, 2003 / 2004. Новые научные направления. М., 2005. С. 193—213.
  4. ↑ Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология: Ежегодник, 2003/2004: Новые научные направления. — М., 2005. — С. 193—213
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Бітва_пад_Віцебскам_(1664)&oldid=3516129"