Бітва пад Віцебскам (1664)

Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай (1654—1667)
	1654 ; Смаленск • Гомель • Мсціслаўль • Шклоў (1) • Шклоў (2) • Шапялевічы • Дуброўня • Віцебск • Стары Быхаў (1); 1655 ; Ахматаў • Магілёў (1) • Вільня • Львоў • Гарадок • Азерная • Бярэсце ; Аднаўленне баявых дзеянняў ; 1658 ; Кіеў • Веркі • Варва • Коўна ; 1659 ; Мядзель • Стары Быхаў (2) • Канатоп ; 1660 ; Магілёў-Падольскі • Ляхавічы • Барысаў • Палонка • Магілёў (2)• Любар • Слабодзішча • Бася • Чуднаў ; 1661 ; Друя • Кушлікі • Вільня (2) • Пераяслаў ; 1662 ; Канеў • Бужын ; 1663 ; Перакоп ; Кампанія Яна ІІ Казіміра ; 1664 ; Рослаў • Глухаў • Пірагоўка • Касулічы • Дрокаў ; Заключны этап ; Віцебск (2) • Ставішча • Медвін • Себеж ; 1665 ; Корсунь • Белая Царква • Дзвіна ; 1666 ; Дынабург • Батог

Бітва пад Віцебскам
	Асноўны канфлікт: Трынаццацігадовая вайна
	; Віцебск, 17 ст
Дата	6 чэрвеня 1664
Месца	ваколіцы Віцебску
Вынік	перамога войска РП
Праціўнікі
Рэч Паспалітая	Маскоўская дзяржава
Камандуючыя
Міхал Казімір Пац	Іван Хаванскі

Бітва пад Віцебскам — перамога войска ВКЛ 6 чэрвеня 1664 года над Маскоўскім войскам падчас Трынаццацігадовай вайны.

Восенню 1663 года кароль Ян Казімір рушыў на праваўзбярэжнюю Украіну з вялікім польскім і літоўскім войскам. У студзені 1664 года войска Рэчы Паспалітай уварвалася на тэрыторыю Расійскага Царства. Вясною 1664 года частка войска начале гетмана польнага літоўскага Міхала Казіміра Паца пакінула галоўныя каралеўскія сілы і рушыла на поўнач, каб супрацьстаяць войску Івана Хаванскага.

Маскоўскае войска пасоўвалася па ўсходняй часты ВКЛ, «выпаліла і весекла» на сваім шляху Дуброўна, Оршу, Чарэю і Талачын, «палілі да самога Барысава»^[1], а пазней стаяла да лета каля Віцебска збіраючы ежу і чакаючы папаўнення.

У лютым разбіўшы пад Бранскам маскоўскае войска на чале з Баратынскім^[2], Пац рушыў ад Старадуба да Магілёва.

Першыя сутычкі адбыліся 5 чэрвеня 1664 года. Бітва пачалася 6 чэрвеня на раце Лучосе. Падчас бою маскоўцамі было захоплена гетманская харугва Паца^[3]. Але пасля маскоўская конніца, што наступала без падтрымкі пяхоты, был адкінутая назад і разбеглася, замест таго каб сабрацца ў лагеры. Так ноўгарадскія казакі ўцякалі да самога Ноўгараду^[4]. Пасля гэтага рэшткі войска Хаванскага, дзе засталася адна пяхота, былі разбіты салдатамі ВКЛ.

Хаванскі з часткай арміі ледзь прабіўся да Віцебска, дзе яму дапамог гарадскі гарнізон.

Пасля гэтай паражэнні цар адхіліў Хаванскага ад камандванняі і прызначыў новага ваяводу — Юрыя Даўгарукага.

Зноскі

↑ Курбатов О. А. Из истории военных реформ в России во 2-й половине XVII века. Реорганизация конницы на материалах Новгородского разряда 1650-х — 1660-х гг./Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук, М., 2002, стр. 162—163
↑ Pacowie : materyjały historyczno-genealogiczne / ułożone i wydane przez Józefa Wolffa
↑ РГАДА. Ф. 210. Смотренные списки, № 20, л 640—643. Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология. Ежегодник, 2003 / 2004. Новые научные направления. М., 2005. С. 193—213.
↑ Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология: Ежегодник, 2003/2004: Новые научные направления. — М., 2005. — С. 193—213

[1] Курбатов О. А. Из истории военных реформ в России во 2-й половине XVII века. Реорганизация конницы на материалах Новгородского разряда 1650-х — 1660-х гг./Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук, М., 2002, стр. 162—163

[2] Pacowie : materyjały historyczno-genealogiczne / ułożone i wydane przez Józefa Wolffa

[3] РГАДА. Ф. 210. Смотренные списки, № 20, л 640—643. Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология. Ежегодник, 2003 / 2004. Новые научные направления. М., 2005. С. 193—213.

[4] Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология: Ежегодник, 2003/2004: Новые научные направления. — М., 2005. — С. 193—213

[1]

[2]

[3]

[4]