Герб Кіеўскага ваяводства
Герб Кіеўскага ваяводства (польск.: Herb województwa kijowskiego) — геральдычны сімвал Кіеўскага ваяводства Вялікага княства Літоўскага, з 1569 года Каралеўства Польскага.
| Герб Кіеўскага ваяводств | |
|---|---|
 |
|
| Дэталі | |
| Суб’ект | Кіеўскае ваяводства |
| Носьбіт | Кіеўскае ваяводства |
| Зацверджаны | 1506[1] |
| Заснаванне | 1569 |
| Раннія версіі |
 |
З 1-й чвэрці XIV ст. Кіеўскае княства ўваходзіла ў сферу ўплыву, а з 1360-х гадоў фактычна ў склад Вялікага Княства Літоўскага. У 1390-я гады вялікі князь Вітаўт замест князя прызначыў у Кіеў сваіх намеснікаў, у 1471 годзе вялікі князь Казімір тлумачыў волю Вітаўта і ўрэшце сваю так, што князь Уладзімір Альгердавіч «пробѣгал» Кіеўскае княства для сябе і нашчадкаў, калі ад’ехаў да Масквы, такім чынам статус ваяводства быў яўна замацаваны.
Пасля Люблінскай уніі 1569 года Кіеўскае ваяводства перайшло ў склад Каралеўства Польскага.
Па ўмовах Андрусаўскага перамір’я 1667 года Каралеўства Польскае страціла большую частку ваяводства і яго сталіцу, але назва захавалася. Цэнтрам ваяводства быў Жытомір.
Апісанне
правіць- Вялікалітоўскі перыяд
Да 1569 года[2] і пазней у крыніцах герб апісваюць як мядзведзя, які ідзе ў блакітным[3] або белым[4] полі.
- Польскі перыяд
З 1569 года герб Кіеўскага ваяводства ў складзе Польскай кароны[5] апісваюць як белую постаць святога Міхаіла Арханёла ў чырвоным полі, які трымае ў правай руцэ аголены меч, апушчаны ўніз, а ў левай — похвы, апушчаныя ўніз такім чынам, што іх канец датыкаецца вастрыя мяча[6].
Гісторыя
правіцьАрхангел Міхаіл з часоў Кіеўскай Русі лічыўся абаронцам Кіева і Кіеўскай зямлі[7].
У 1507—1517 гадах на ўзор герба Кіеўскага ваяводства створаны герб Навагрудскага ваяводства з выявай Міхала Арханёла. З гэтага часу кіеўская харугва мяняецца, на ёй з’яўляецца герб з выявай чорнага мядзведзя. Канчаткова герб з мядзведзем замацаваўся на Віленскім сейме ў 1529 годзе. Пачатковыя выява і колер герба зафіксаваны ў гербоўніку Stemmata Polonica[1].
Герб з мядзведзем выяўляўся на вялікалітоўскіх пячатках да падзелаў Рэчы Паспалітай. Барташ Папроцкі ў сваёй кнізе «Гербы польскага рыцарства» (1584), прылічаў герб з мядзведзем да асноўных гербоў Вялікага княства Літоўскага, побач Пагоні і Калюмнаў. У вялікалітоўскай геральдыцы да падзелаў Рэчы Паспалітай як герб ваяводства ўжываўся чорны мядзведзь, якім ідзе на светлым полі[2].
Пасля пераходу ваяводства да Польскай Кароны ў 1569 годзе, у польскай геральдыцы ў асноўным ўжываўся герб з выявай Арханёла Міхаіла з апушчанымі ўніз мячом і похвамі. У новым гербе (лац.: vir armatus) меч, апушчаны ўніз вастрыём, быў сімвалам падпарадкавання польскаму каралю[8].
Галерэя
правіць- Сімвалы Кіеўскага княства
-
Пячатка кіеўскага князя з выявай архангела Міхаіла. XII—XIV стагоддзя. -
Манета Кіеўскага князя Уладзіміра Альгердавіча. 1388—1392 гг.
- Гербы ваяводства ў вялікалітоўскай геральдыцы
-
Герб ваяводства з габелена Жыгімонта II Аўгуста, 1548 -
Герб Кіеўскага ваяводства з 1517 г. З гербоўніка Stemmata Polonica. Ок. 1555 г. -
Герб ваяводства ў Вялікім княстве Літоўскім. 1712 г. -
Герб з пячаткі Вялікага князя Літоўскага Станіслава Аўгуста (1764—1795) -
Герб Кіеўскага ваяводства з 1517 г. З гербоўніка Каспера Несецкага, 1839 г.
.jpg)
- Герб ваяводства ў польскай геральдыцы
-
Герб ваяводства ў Польскім каралеўстве. З акта караля Жыгімонта III 1588 г. -
Герб ваяводства ў Пасольскай зале Каралеўскага замка Варшавы. -
Герб Кіеўскага ваяводства з 1569 г. З гербоўніка Каспера Несецкага, 1839 г. -
Герб ваяводства з гербоўніка 1875 года -
Два гербы ваяводства на карце Рэчы Паспалітай пасля Андрусаўскага перамір'я ў 1667 г. Малюнак 1907 г.
Зноскі
- ↑ а б Шаланда А. І. Зямельныя гербы Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага ў ХІV–ХVІІІ ст. // Герольд Litherland, № 2, 2001 г. (бел.)
- ↑ а б Stefan Krzysztof Kuczyński. Polskie herby ziemskie. 1993
- ↑ Гербоўнік Stemata Polonica — Парыж, 1550-е гг.
- ↑ З гербоўніка Каспера Нясецкага. Выданне 1839 года
- ↑ Грушевський М. Державний герб України // Народна воля, 25(12).11.1917 р.
- ↑ Samuel Orgelbrand Encyklopedia powszechna. — 1863. — s. 640.
- ↑ Рево О. А. «Тризуб» — герб Украины Архівавана 5 лютага 2022. // Наука и жизнь, № 5, 1994 г.
- ↑ Румянцева В. В. Эмблемы земель и гербы городов Левобережной Украины периода феодализма — К.: Наукова думка, 1986 — С. 44