Друскенікі

Друскенікі
Герб	Сцяг
Краіна	Літва
Статус	горад, цэнтр самакіравання
Павет	Алітускі
Самакіраванне	Друскеніцкае
Каардынаты	54°01′14″ пн. ш. 23°58′21″ у. д.HGЯO
Кіраўнік	Рычардас Малінаўскас[d]
Першая згадка	1563
Плошча	24 км²;
Вышыня цэнтра	110 м
Насельніцтва	▲13 170 чал. (1 студзеня 2023);
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Тэлефонны код	313
Паштовыя індэксы	LT-66001
Афіцыйны сайт	druskonis.lt
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Друске́нікі^[2], таксама Друскінінкай (літ.: Druskininkai) — горад у Алітускім павеце Літвы, на рацэ Нёман. Каля граніцы з Беларуссю і Польшчай. Размешчаны за 129 км ад Вільні, за 42 км ад Гродні. Згодна з сучаснай афіцыйнай літоўскай класіфікацыяй адносіцца да этнаграфічнага рэгіёну Дзукія. Курорт.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўпамін пра Друскенікі (ст.-бел. Друскеники) датуецца 1563 годам і змяшчаецца ў метрыцы Вялікага Княства Літоўскага. Тым часам археалагічныя даследаванні выявілі на месцы сучаснага горада існаванне прускіх паселішчаў. Відаць, тут нават існаваў прускі горад, які ў 1308 годзе згарэў, пасля чаго наваколле абязлюдзела. З 1413 года мястэчка Друскенікі ў складзе Гарадзенскага павета Троцкага ваяводства.

У 1794 годзе Друскенікі атрымалі статус курорта, пасля таго, як уласны ўрач караля і вялікага князя Станіслава Аўгуста Панятоўскага пацвердзіў лекавыя ўласцівасці мясцовых мінеральных крыніц.

У Расійскай імперыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года Друскенікі апынуліся ў складзе Расійскай імперыі У 1837 годзе паводле загаду расійскага імператара Мікалая I тут пачалося будаўніцтва курортных пабудоў. Хутка курорт атрымаў вялікую папулярнасць.

У 1878—1879 гадах у Друскеніках збудавалі 150 жылых будынкаў для размяшчэння наведвальнікаў курорта. У 1865 годзе тут узвялі праваслаўную царкву-мураўёўку.

Старая графіка Друскенікаў
Агульны выгляд, 1848 г.
Нёман. М. Кулеша, 1852 г.
Сутока Нёмана і Ратнічанкі. Н. Орда, 1861—71 гг.
Курорт. Н. Орда, 1868 г.

Нёман, 1882 г.
Касцёл, 1882 г.
Царква-мураўёўка, 1882 г.
Вуліца, 1882 г.

Найноўшы час

За часамі Першай сусветнай вайны з 1915 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі.

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай Друскенікі абвешчаны часткай Беларускай Народнай Рэспублікі^[3]. З 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі тэрыторыя ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, у студзені занята Чырвонай Арміяй. У канцы лютага — пачатку сакавіка 1919 года пад кантролем войскаў Літвы^[3]. У выніку польска-літоўскай вайны адышлі да Польшчы.

У Польскай Рэспубліцы Друскенікі былі цэнтрам гарадской гміны ў Гродзенскім павеце Беластоцкага ваяводства. У 1934 годзе ў Друскенікі была пракладзена чыгунка (адгалінаванне ад станцыі Парэчча).

У 20-х чыслах верасня 1939 года тэрыторыя занята Чырвонай Арміяй^[3]. У лістападзе 1939 года Друскенікі былі далучаны да Беларускай ССР. У 1940 годзе — цэнтр сельскага і пасялковага саветаў у Парэцкім раёне Беластоцкай вобласці БССР. 1—2 кастрычніка 1940 года горад быў перададзены Літоўскай ССР. З 22 чэрвеня 1941 года да першай паловы ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

З 1990 года Друскенікі ўтвараюць асобную адміністрацыйную адзінку, якой кіруе непасрэдна літоўскі ўрад.

Горад на старых здымках
Ротніца. Стары касцёл, 1908 г.
Ротніца. Помнік Яну Чачоту, 1908 г.
Пітная галерэя, 1931 г.
Лекавальная ўстанова, 1932 г.

Насельніцтва

Год	Колькасць
2001	18 278	^[1]
2002	18 078	^[1]
2003	17 900	^[1]
2004	17 123	^[1]
2005	16 637	^[1]
2006	16 224	^[1]
2007	15 963	^[1]

Год	Колькасць
2008	15 717	^[1]
2009	15 620	^[1]
2010	15 436	^[1]
2011	14 838	^[1]
2012	14 434	^[1]
2013	14 172
2013	14 128	^[1]

Год	Колькасць
2014	13 762	^[1]
2015	13 568	^[1]
2016	13 226	^[1]
2017	12 576	^[4]
2017	12 790	^[5]
2018	12 441	^[6]
2019	12 209	^[7]

Год	Колькасць
2020	12 065	^[7]
2021	12 908	^[1]
2022	12 730	^[7]
2023	13 170	^[1]

Клімат

Клімат Друскенікаў вызначаецца прахалодай. У летнія месяцы паветра рэдка праграецца вышэй +22 °C. Узімку — у сярэднім да −3 °C. Аднак, нягледзячы на такі тэмпературны рэжым, турысты прыязджаюць сюды ўвесь год, бо бальнеялагічныя цэнтры, дзе можна аздаравіцца, адкрыты цэлы год.

Клімат Друскінінкая
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Абсалютны максімум, °C	9,5	14,8	20,2	27,9	31,4	32,8	34,9	35,1	30,9	23,9	16,7	10,9	35,1
Сярэдні максімум, °C	−3,6	−1,4	4,5	11,7	18,9	21,0	22,2	22,1	17,7	11,8	4,0	0,0	10,4
Сярэдняя тэмпература, °C	−5,2	−4,3	−0,4	5,8	12,4	15,8	16,9	16,4	11,9	7,1	1,8	−2,3	6,3
Сярэдні мінімум, °C	−8,5	−7,6	−3,6	1,8	7,3	10,9	12,4	11,8	8,1	4,0	−0,5	−4,9	2,6
Абсалютны мінімум, °C	−35,8	−36,3	−26,3	−12	−3,7	0,1	2,1	0,3	−3	−13,7	−16,7	−28,5	−36,3
Норма ападкаў, мм	39	31	35	42	55	69	80	78	56	45	53	47	630
Крыніца: Кліматычныя даныя

Славутасці

Царква Гаўрылы Заблудаўскага

Забудова драўляная курортная: вілы Амега, Імперыял, Керсноўскіх, Маўр, Маркевічаў.
Касцёл Маці Божай Шкаплернай (1912—1931)
Касцёл Святога Барталамея ў Ротніцы (1910)
Магіла Яна Чачота ў Ротніцы
Могілкі хрысціянскія
Царква ў Гонар Абраза Багародзіцы Усіх Смуткуючых радасць (1856)