Землетрасенне ў Афганістане (2022)

22 чэрвеня 2022 года а 02:24 па мясцовым часе (UTC+04:30) на тэрыторыі Афганістана ў раёне лініі Дзюранда, якая падзяляе Афганістан і Пакістан, адбыўся землятрус магнітудай 6,2 (па іншых ацэнках — 5,9[6] або 6,1[7]). Не менш за 1500 чалавек загінулі, яшчэ 2000 атрымалі раненні, што робіць гэтае землетрасенне самым смяротным у 2022 годзе[8].

Землетрасенне ў Афганістане
Выява
Краіна
Месцазнаходжанне
Дата 22 чэрвеня 2022
Колькасць параненых 1 543[3][4][…]
Колькасць загінулых
Mercalli intensity scale Mercalli scale VIII[d]
Вертыкальная глыбіня 10 км
Выява карты
Размяшчэнне эпіцэнтра землетрасення.
Землетрасенне ў Афганістане (2022) (Афганістан)
Землетрасенне ў Афганістане (2022)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Перадгісторыя правіць

Сітуацыя ў Афганістане правіць

У 2021 годзе ўладу ў Афганістане захапіла тэрарыстычная арганізацыя «Талібан». Многія міжнародныя гуманітарныя арганізацыі з-за боязі з нагоды бяспекі і дрэннага становішча ў галіне правоў чалавека спынілі дзейнасць у краіне. Паводле ацэнак The Washington Post, гэта істотна запаволіла выратавальныя аперацыі на тэрыторыі дзяржавы[9].

За апошняе дзесяцігоддзе ў Афганістане ад землятрусаў загінула больш за 7000 чалавек, гэта значыць у сярэднім 560 смерцяў у год[10]. У выніку моцнага землетрасення ў 2015 годзе на паўночным усходзе Афганістана загінула больш за 200 чалавек у краіне і ў суседнім Пакістане[11]. У 2008 годзе землятрус магнітудай 6,4 у Заходнім Пакістане забраў жыцці 166 чалавек; выкліканыя катастрофай апоўзні разбурылі некалькі вёсак[12]. Больш раннія моцныя землятрусу ў 2002 і 1998 гадах панеслі жыцці больш за тысячы і каля 4700 чалавек адпаведна[13].

Тэктанічная абстаноўка правіць

 
Карта межаў тэктанічных пліт Паўднёвай Азіі. Афганістан размешчаны злева.

Большая частка Афганістана размешчана ў зоне кантынентальнай дэфармацыі ў межах Еўразійскай пліты. Сейсмічная актыўнасць тут знаходзіцца пад уплывам субдукцыі Аравійскай пліты на захадзе і субдукцыі Індыйскай пліты на ўсходзе. Хуткасць субдукцыі апошняй уздоўж кантынентальнай канвергентна мяжы ацэньваецца ў 39 міліметраў у год або вышэй. Назіраецца трансгрэсія. Сейсмічнасць фіксуецца на глыбіні 300 кіламетраў і выклікана субдукцыяй пліт. Разлом Чаман — гэта буйны трансформны разлом, у якім адбываюцца моцныя землятрусы з неглыбокім гіпацэнтрам; ён утворвае транспрэсіённую мяжу паміж Еўразійскай і Індыйскай плітамі. Гэтая зона складаецца з сейсмічна актыўных насоўгавых і зрухавых разломаў[14].

Ацэнкі правіць

Першапачаткова Геалагічная служба ЗША паведаміла пра землятрус магнітудай 6,1 на глыбіні 10 кіламетраў, пазней магнітуда была зніжана да 5,9[12]. Геалагічная служба ЗША таксама паведаміла, што землетрасенне адбылося альбо ўздоўж паўночна-ўсходняга левабаковага разлома, альбо паўночна-заходняга правабаковага разлома[12]. Абсерваторыя GEOSCOPE паведаміла пра землятрус магнітудай 6,2 на глыбіні 6 кіламетраў[6]. Еўрапейска-міжземнаморскі сейсмалагічны цэнтр паведаміў аб магнітудзе 6,1[15]. Таксама цэнтр паведаміў, што землетрасенне адчувалася ў радыусе больш за 500 кіламетраў для па меншай меры 119 мільёнаў чалавек[16].

Наступствы правіць

Афганістан правіць

Улады заявілі, што ў выніку землятрусу ў агульнай складанасці загінула не менш за 1500 чалавек і не менш за 2000 атрымалі раненні[8]. Гэта самы смяротны землятрус у Афганістане за апошнія 20 гадоў[17]. Сейсмолагі Геалагічнай службы ЗША заявілі, што землятрус стаў разбуральным з-за яго невялікай глыбіні гіпацэнтра і эпіцэнтра ў густанаселеным раёне, дзе будынкі не разлічаны на землетрасенне[9].

Некалькі шматкватэрных дамоў былі разбураны[18]. Назіраліся апоўзні[19].

Пакістан правіць

Землятрус забраў жыцці некалькіх дзясяткаў чалавек у Пакістане, што зрабіла яго самым смяротным у краіне з 2015 года[20].

Выратавальная аперацыя правіць

Урад Афганістана арганізаваў выратавальную аперацыю ў краіне[21]. Улады заявілі, што колькасць загінуўшых з ходам выратавальнай аперацыі можа ўзрасці[22]. Многія параненыя дастаўляліся па паветры на верталётах. Верталёты таксама дастаўлялі ў рэгіён медыкаменты і харчаванне[23]. Як заявіў выконваючы абавязкі прэм’ер-міністра Афганістана Хасан Ахунд, для пацярпелых падчас землятрусу быў выдзелены 1 мільярд афганскіх афгані, а ў рэгіёны дастаўлены прадметы першай неабходнасці[24].

Прэс-сакратар заклікаў агенцтвы па аказанні дапамогі даць пацярпелым прадметы першай неабходнасці, каб пазбегнуць гуманітарнай катастрофы. Намеснік Спецыяльнага прадстаўніка Генеральнага сакратара па Афганістану заявіў, што праводзіць ацэнку патрэбаў пацярпелых[25].

Міжнародная рэакцыя правіць

Арганізацыя правіць

Гуманітарная дапамога паступіла ў Афганістан ад такіх устаноў, як ААН[23]. Па яе паведамленнях, размеркавана медыцынская дапамога, нехарчовыя тавары першай неабходнасці, прадукты харчавання, вада і прадметы гігіены[26]. Прадстаўнік ААН заявіў, што арганізацыя не валодае магчымасцямі для правядзення пошукава-выратавальных аперацый, але яна звярнулася з афіцыйным запытам да пасольства Турцыі ў Афганістане аб правядзенні падобных мерапрыемстваў[27]. Спецыяльны прадстаўнік Еўрапейскага Саюза па Афганістане заявіў, што Еўрапейскі Саюз сочыць за сітуацыяй і гатовы аказаць дапамогу[28]. Кіраўнік Таварыства Чырвонага Паўмесяца Ірана заявіў, што арганізацыя гатова аказаць дапамогу[29]. Турэцкі Чырвоны Паўмесяц аказаў дапамогу ў выглядзе прадуктовых набораў 500 сем’ям[30].

Дзяржавы правіць

Міністэрства замежных спраў Кітая выказала свае спачуванні і заявіла, што краіна гатова аказаць дапамогу Афганістану[28]. Індыя таксама заявіла аб гатоўнасці аказаць дапамогу[31]. Папа Рымскі Францыск I заявіў, што ён памаліўся за пацярпелых і заклікаў аказаць дапамогу[32]. У заяве саветніка па нацыянальнай бяспецы Джэйка Салівана гаворыцца, што ЗША будуць адданыя падтрымцы народа Афганістана[33]. У сваю чаргу Джо Байдэн прызначыў Агенцтва ЗША па міжнародным развіцці і іншых спецыялістаў для ацэнкі варыянтаў рэагавання[33]. Прэс-сакратар Дзяржаўнага дэпартамента Нед Прайс сказаў, што Злучаныя Штаты будуць адкрыты для абмеркавання, але не атрымлівалі ніякіх просьбаў ад «Талібану»[34]. Сэйдзі Кіхара, намеснік галоўнага сакратара кабінета міністраў Японіі, заявіў, што японскі ўрад плануе аказаць дапамогу[35]. Міністэрства замежных спраў і гандлю Рэспублікі Карэя заявіла, што будзе аказана гуманітарная дапамога на суму 1 мільён долараў ЗША[36].

Гл. таксама правіць

Зноскі правіць

  1. Padshah S., Ives M. At Least 1,000 Killed in Afghanistan Earthquake, Officials Say // The New York Times / J. KahnManhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2022. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  2. Petrova S., Marsi F., Hatuqa D. Afghanistan earthquake latest: Hundreds killed in major tremor // Al Jazeera English — 2022.
  3. а б https://www.washingtonpost.com/world/afghanistan-earthquake-kills-at-least-155-people/2022/06/22/9c555e1c-f1ea-11ec-ac16-8fbf7194cd78_story.html
  4. а б https://www.independent.co.uk/asia/south-asia/afghanistan-earthquake-death-toll-2022-b2106632.html
  5. https://www.aljazeera.net/news/politics/2022/6/22/%D8%B9%D8%A7%D8%AC%D9%84-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%AB-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9
  6. а б Super Utilisateur. Geoscope - Earthquake description (англ.). geoscope.ipgp.fr. Праверана 22 чэрвеня 2022.
  7. अफगानिस्तान भूकंप: पक्तिका प्रांत में आया 6.1की तीव्रता का भूकंप, मृतकों का आंकड़ा स्पष्ट नहीं। - khabri.live (хіндзі)(недаступная спасылка) (22 чэрвеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 22 чэрвеня 2022. Праверана 22 чэрвеня 2022.
  8. а б زلزال أفغانستان.. عدد القتلى يرتفع إلى 1500 وهيئات إنسانية تدعو الغرب لتجاوز موقفه من طالبان لإغاثة المنكوبين (ар.). www.aljazeera.net. Праверана 23 чэрвеня 2022.
  9. а б "1,000 dead, 1,500 injured in Afghan quake, news report says". Washington Post. 0190-8286. Праверана 2022-06-22.
  10. "Afghan earthquake: At least 1,000 people killed and 1,500 injured". BBC News. 2022-06-22. Праверана 2022-06-23.
  11. At least 1,000 killed after strong earthquake jolts Afghanistan (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 23 чэрвеня 2022.
  12. а б в M 5.9 - 46 km SW of Khōst, Afghanistan (англ.). USGS (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  13. More than 1,000 people killed after magnitude 5.9 earthquake hits eastern Afghanistan (англ.). CNN. Праверана 23 чэрвеня 2022.
  14. Wheeler, Russell L.; Bufe, Charles G.; Johnson, Margo L.; Dart, Richard L. (2005). "Seismotectonic Map of Afghanistan, with Annotated Bibliography" (PDF). Open-File Report 2005–1264. Министерство внутренних дел США, Геологическая служба США. Праверана 22 июня 2022. {{cite journal}}: Праверце значэнне даты ў: |access-date= (даведка)Папярэджанні CS1: url-status (link)
  15. Earthquake, Magnitude 5.9 - CENTRAL AFGHANISTAN - 2022 June 21, 20:54:36 UTC (англ.). EMSC-CSEM. Праверана 22 чэрвеня 2022.
  16. "At least 1,000 killed by magnitude-6.1 earthquake in Afghanistan". ABC News. 2022-06-22. Праверана 2022-06-22.
  17. Afghanistan earthquake kills 950, toll likely to rise (англ.). South China Morning Post (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  18. 280 People Killed, 600 Injured as Earthquake Hits Khost, Paktika (англ.). Bakhtar (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  19. Bilal Sarwary [bsarwary]. #AFG Afghanistan is to earthquakes, like Florida is to hurricanes. Disturbing reports coming out of Paktika and Khost provinces after earthquake. Some homes on a mountain collapsed as a result of sliding caused by earthquake in Khost. (англ.). Твітэр (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  20. Afghanistan earthquake kills 30 Pakistani tribal people. www.telegraphindia.com. Праверана 24 чэрвеня 2022.
  21. At least 920 dead after 6.1-magnitude quake hits Afghanistan (англ.). the Guardian (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  22. Hermes Auto. At least 900 killed in overnight Afghanistan earthquake: Minister | The Straits Times (англ.). www.straitstimes.com (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  23. а б Yawar, Mohammad Yunus (2022-06-22). "Afghan quake kills at least 920; toll expected to rise". Reuters. Праверана 2022-06-22.
  24. 1 Billion Afs Allocated to Earthquake Victims of Paktika, Khost Provinces (англ.). Bakhtar News Agency (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  25. Afghanistan earthquake death toll surpasses 1,000 (англ.). ThePrint (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  26. UN agencies rush to aid Afghanistan following deadly quake (англ.). UN News (22 чэрвеня 2022). Праверана 23 чэрвеня 2022.
  27. Nichols, Michelle (2022-06-22). "U.N. says Turkey likely best to send rescue teams to Afghanistan". Reuters. Праверана 2022-06-23.
  28. а б Federica Marsi,Hamza Mohamed. Afghanistan reels from devastating quake as death toll tops 1,000 (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 23 чэрвеня 2022.
  29. آمادگی هلال احمر ایران برای کمک به زلزله زدگان افغانستان (перс.). خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency (22 чэрвеня 2022). Праверана 22 чэрвеня 2022.
  30. کمکهای هلالاحمر ترکیه به زلزله زدگان افغانستان. www.aa.com.tr. Праверана 23 чэрвеня 2022.
  31. Press Trust of India. Share grief of Afghan people; committed to support them: India on earthquake in Afghanistan (англ.). Greater Kashmir. Праверана 23 чэрвеня 2022.
  32. Pope prays for victims of devastating earthquake in Afghanistan - Vatican News (англ.). www.vaticannews.va (22 чэрвеня 2022). Праверана 23 чэрвеня 2022.
  33. а б Statement by National Security Advisor Jake Sullivan on the Earthquake in Afghanistan (англ.). The White House (22 чэрвеня 2022). Праверана 23 чэрвеня 2022.
  34. Hermes Auto. US 'saddened' by Afghan earthquake, looks at aid | The Straits Times (англ.). www.straitstimes.com (23 чэрвеня 2022). Праверана 23 чэрвеня 2022.
  35. "Japan to provide necessary aid for Afghanistan after earthquake - govt spokesperson". Reuters. 2022-06-23. Праверана 2022-06-23.
  36. S.Korea to provide $1m. humanitarian aid to earthquake-hit Afghanistan (англ.). The Jerusalem Post | JPost.com. Праверана 23 чэрвеня 2022.