Дзмітрый Антонавіч Палітыка

Дзмітрый Антонавіч Палітыка (15 мая 1915, в. Гарывец, Лепельскі павет, Віцебская губерня, цяпер Чашніцкі раён, Віцебская вобласць — 18 красавіка 1965, Мінск) — беларускі савецкі крытык і літаратуразнаўца.

Дзмітрый Антонавіч Палітыка
Дзмітрый Палітыка. 1930-я гады
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	15 мая 1915(1915-05-15)
Месца нараджэння	Гарывец, Лепельскі павет, Віцебская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	18 красавіка 1965(1965-04-18) (49 гадоў)
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР
Пахаванне	Усходнія могілкі
Альма-матар	Мінскі гарадскі педагагічны каледж Лепельскі педагагічны тэхнікум[d] МДУ імя А. А. Куляшова (1935)
Месца працы	Магілёўскае Беларускае дзяржаўнае педагагічнае вучылішча МДУ імя А. А. Куляшова Полацкі каледж Мінская вышэйшая партыйная школа
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	філолаг, літаратурны крытык, літаратуразнавец

Дзмітрый Палітыка. Партрэт работы Х. Ліўшыца, 1957 г.

Біяграфія

Нарадзіўся 15 мая 1915 года ў сялянскай сям’і. Атрымаў пачатковую адукацыю на вёсцы, скончыў сямігодку ў Чашніках, затым вучыўся ў Мінскім і Лепельскім педагагічных тэхнікумах (1930—1932). Настаўнічаў у пачатковай школе ў в. Копцевічы. У 1935 годзе скончыў літаратурны факультэт Магілёўскага педінстытута, дзе працаваў у літаратурным кабінеце. Выкладаў у Полацкім педвучылішчы. У 1936—1937 служыў у Чырвонай Арміі, атрымаў спецыяльнасць авіятэхніка. У 1937—1941 і 1944—1945 гг. выкладаў рускую літаратуру ў педтэхнікуме і педінстытуце г. Магілёва.

У гады вайны быў залічаны ў рэзерв як авіяцыйны спецыяліст, знаходзіўся ў эвакуацыі у Башкірскай АССР (працаваў дырэктарам школы, загадчыкам райана). У 1950 г. скончыў Акадэмію грамадскіх навук пры ЦК УКП(б), абараніў кандыдацкую дысертацыю «А. И. Гончаров и литературная борьба 1860-х гг.». З 1950 года загадваў кафедрай рускай і беларускай мовы і літаратуры (пазней кафедрай літаратуры і журналістыкі) Рэспубліканскай Вышэйшай партыйнай школы пры ЦК КП Беларусі. Член Саюза пісьменнікаў СССР. У другой палове 1950-х быў кіраўніком секцыі крытыкі Саюза пісьменнікаў Беларусі. У 1960 годзе цяжка захварэў (абвастрэнне сухотаў, на якія пачаў пакутаваць у час эвакуацыі), але працягваў працу да канца жыцця.

Памёр 18 красавіка 1965 года. Пахаваны ў Мінску на Усходніх могілках. Барэльеф на надмагільным помніку работы С. І. Селіханава.

Творчасць

Дэбютаваў вершамі ў 1932 годзе. З 1946 года выступаў як крытык і літаратуразнаўца. Выйшлі даследаванні: «О значении советской литературы в коммунистическом воспитании трудящихся» (1952), «Великий русский писатель-сатирик М. Е. Салтыков-Щедрин» (1955), «Беларуская пасляваенная проза» (1958); «Роман И. А. Гончарова „Обрыв“» (1962); Манаграфія «Янка Купала-перакладчык» (1959, другое, дапоўненае выданне 1986) — адно з першых у беларускім літаратуразнаўстве даследаванняў па праблеме паэтычнага перакладу. У зборнік «Сляды часу» (1967) увайшлі лепшыя літаратурна-крытычныя артыкулы Д. А. Палітыкі.

Архіў Д. А. Палітыкі (у складзе якога, сярод іншага, багатая карэспандэнцыя з буйнымі рускімі літаратуразнаўцамі М. К. Піксанавым і М. Ф. Бельчыкавым) захоўваецца у Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва, ф. 167.

Літаратура

• Дзмітрый Палітыка // Беларускія пісьменнікі (1917—1990) : даведнік / склад. А. К. Гардзіцкі. — Мн., 1994. — С. 414.
• Палітыка Дзмітрый Антонавіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал. Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн., 2001. — Т. 12. — С. 9.
• Палітыка Дзмітрый // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / пад. рэд. А. В. Мальдзіса. — Мн., 1994. — Т. 4. — С. 437.
• Палітыка Дзмітрый Антонавіч // Памяць : гісторыка-дакументальная хроніка Чашніцкага раёна / рэдкал. М. Ц. Дробыш [і інш.]. — Мн., 1997. — С. 454.
• Палітыка Дзмітрый Антонавіч // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. / рэдкал. І. П. Шамякін [і інш.]. — Мн., 1986. — Т. 4. — С. 155—156.

Спасылкі

• Прыдзвінскі край: гісторыя і сучаснасць Архівавана 9 лістапада 2019.